Domingo, 19 de novembro de 2006
Insisto en recuperar os domingos, en enchelos de contido, para que cada un deles teña unha historia que contar, un camiño que compartir, unhas pegadas que sementar. Insisto en soñalos antes, durante e despois, facendo un inventario de toponimias coas que conformar a miña xeografía emocional, para sumar motivos á sucesión de amenceres, nesta estación na que as miñas sábenas teñen a mesma calidez que a follasca.
En cada rabo de nube que mastigo cos ollos, en cada semente de pedra que bico coas botas, en cada alento de auga que no que deposito o meu reflexo, están os desexos detidos dos últimos meses, nos que a metrópole engulía a miña sombra sedenta de grandes espacios.
Agora adelgazaron a miñas montañas, e os cumios amabilizan as súas aristas para que non se volvan abrir as miñas feridas, e podo volver comulgalas. Non sei ata cando esta ilusión, en que momento volverán os meus osos a chama ó inferno, pero xa teño unha boa colección de domingos nos que fun terra e tempo, nos que volvín camiñar horizontes, a ser parte deles.
E na miña xeografía emocional, formando as liñas variables dos meus mapas, están os meus seres queridos, aqueles cos que desexo compartir esta manía de inventariar lugares comúns cos que encher o peto, para soportar a cotidiana loucura, as xornadas idénticas, as facturas telefónicas, os créditos aprazados, a falta de cariño e a estupidez humana.
Zalo e Xurxo forman parte desta cobertura afectiva na que me refuxio para combater o rancor ou a nostalxia, e por eso alégrame xuntar unha vez máis as nosas pegadas, desoíndo os prognósticos meteorolóxicos, para volver a ese territorio máxico do Vale do Coura, cunhas curvas de nivel que xa vernizan as nosas veas. Con eles ignoro as teas de araña dominicais, e bendigo esa ración e media de arroz malandro con panados, coa que santificamos o derradeiro día da semana, nunha cerimonia que non temos inconveniente en revalidar como bos fieis, mentres confesamos os excesos etílicos da véspera.
Así volvemos devorar as estreitas linguas de asfalto, que se internan no corazón das terras que baña o Coura, pois somos xentes teimudas e non deixamos de alimentarnos con estas visións rurais nas que forman parte dos nosos soños. Para tentar atrapalos chegamos ó pobo de Vascôes, coa ilusión de exploradores, deslumbrados polos focos solares que iluminan a súa igrexa nívea, tras abrir unha fenda nun ceo de chumbo que aínda non sabe si ameazarnos cunha boa treboada.
Recorremos os lugares de Belide e Aldeia, entre curiosas casas apoiadas en xigantescos bolos graníticos, aínda que non atopemos ningunha sinalización que corrobore que estamos na boa dirección, ata que desembocamos na igrexa de Nosa Senhora de Fátima, onde se atopa o inicio do trilho Megalitico de Vascôes, que aspiramos a completar para que engrose a nómina de sendeiros que levamos nas nosas mochilas.
Un peto de ánimas, cunha desas visións apocalípticas que poderían ser unha boa portada para un disco de death metal, despídenos deste pequeno enclave dende onde nos internamos nunha extensa sucesión de pastos e campos de cultivos, verdes como a esperanza, que bordeamos por camiños centenarios por onde aínda se escoita o rumor dos carros de bois.
A terra vai desaparecendo baixo os nosos pes, cuberta pola follasca que se precipita con paciencia dende as ramas dos carvalhos alvarinhos, gilbardeiras e castinheiros, que nos anuncian un deses bosques onde non podo reprimir o desexo de atopar algún día a unha desas criaturas que habitan os contos que o meu bisavó Henrique me contaba sentado á sombra do canastro.
E van desaparecendo os muros de pedra vernizados co brión, para levantarse paredes de terra tamén pintadas con diferentes capas de manto vexetal, formando fermosísimos túneles nos que se nos dispara a cobiza de imaxes dixitais para ese arquivo gráfico que, grazas á xenerosidade de Tesorito, non deixou de crecer.
É de tal beleza este traxecto que coincidimos en que xa pagou a pena o amencer, e danos un certo reparo abandonar este territorio de lenda ó desembocar en outro peto de alminhas, no lugar de Cha dos Ferros, onde volvemos a atopar outra mostra desa iconografía tan enraizada na tradición relixiosa, enraizada na superstición local, e tan características dos pobos do Alto Minho, e que sen dubida forma parte da súa riqueza etnográfica.
Pero aínda temos pegadas que sementar e as vamos espallando por un camiño de terra que vai gañando metros ó ceo, e conforme avanzamos van desaparecendo as árbores e no seu lugar xorden grandes bolos de granito que no horizonte forman siluetas impoñentes, que me fan soñar con aqueles tempos nos que os meus dedos tiñan unha sede perpetua de vértigo e de bacío, e os meus músculos tensábanse como arcos para intentar acariñar as nubes. Consólome fotografando os lagos de montaña que as chuvias da véspera formaron no camiño, recortando as siluetas das boas xentes que me acompañan, as beiras enchidas de fungos e cogomelos das formas máis variadas.
Insisto, porque son un animal obsesivo, en levarme pequenas postais nas que se repiten, unha e outra vez, os mesmos elementos, quizais tremendo que desaparezan ou que as miñas articulacións non respondan ós meus apetitos e se instale definitivamente o inverno, ou simplemente para reforzar ese exercicio da memoria co que evito ter o mesmo destino que os peixes.
E rexistrando fochancas ou pedras, mentres desafío a paciencia dos meus amigos, chegamos ó lugar de Porto Velho, onde atopamos un pequeno regueiro sobre o que está unha casa abandonada e os restos dun vello Wolswagen, que se me fai difícil entender como chegou ata aquí. Poderíamos preguntarlle a un seareiro que atopamos neste solitario lugar, pero o balbordo de cans que o acompañan, e a lonxitude da súa escopeta non lle confire un aspecto moi amigable.
Así que continuamos ata a colonia forestal de Châ de Lamas, que resultou da rotación dos terreos forestais para aproveitamento agrícola na década dos corenta, durante o período do Estado Novo, atravesando a parte menos grata do noso periplo que se atopa pragada de vastas extensións de piñeiros e eucaliptos.
Cando chegamos ó pequeno núcleo rural detémonos nun fermoso estanque que, quizais en outra estación, invitaríanos a mergullarnos, e como tampouco estamos para estes excesos limítome a tentar a captura das distintas plantas acuáticas que o habitan, así como as árbores que tecen pacientemente a alfombra que cubre as súas beiras.
Tamén fago un pequeno catalogo do gando, preferentemente cabuxas e ovellas, que atopamos nos vastos prados que se crearon na época de Salazar, onde tamén podemos observar pequenos montículos que agochan as mámoas, eses monumentos megalíticos nos que se enterraban os nosos antepasados, que dan nome á ruta circular. Estes túmulos de terra que cobren unha cámara funeraria formada por varias laxes de pedra, constitúen o núcleo megalítico de Châ de Lamas.
Camiñamos por unha pista forestal que rodea os enormes pastizais, convertidos en esmeralda polo zume das nubes, alternado pequenas agrupacións de piñeiros e campos de cultivo, ata acadar un río senlleiro que nutre as raíces de altivas faias que aledan o noso paso coa súa sombra. Este precioso camiño desemboca nun camiño asfaltado, polo que por fortuna non avanzamos mais ca uns metros para ascender lixeiramente por un outeiro pelado que nos leva o lugar de Senra, e pouco despois a acadar a pequena Ermida de San Antonio, e algo máis adiante observamos como o ceo derrete ouro líquido sobre o pobo de Vascoês.
Por alma de quem facemos exercicio de inmersión nestes camiños? Que nos move a insistir nesta xeografía de topografías amables? Mentres nos afastamos destes territorios outonais nos que semella detido o tempo deixoume apertar polos soños, cos ecos afastados da música barroca coa que Xurxo intenta culturizarnos, e se disparan os nosos sorrisos lembrando os sendeiros que agora conteñen a semente das nosas pegadas.
Fai menos de dous meses, comezaba a habitarme unha nostalxia que non sabía como combater, para que non se transformara en tolemia, para que non maldicise a mala sorte das caricias detidas, crecendo nun saco de tenrura que ameazaba con desbordarse, e agora nas miñas botas atopo os motivos.
Nestes días nos que agoniza a semana, e pesa máis ca nunca a area nos petos, e a pantalla de televisión ofrece distintas visións do mesmo inferno, recuperei os horizontes para formar parte das súas curvas, compartindo cos meus fieis a sinfonía de cores da natureza.
Desfacendo a lingua de asfalto que se estende sobre montes, ríos e pobos, traspasando esa fronteira que nos devolve á metrópole, facemos un alto no camiño para volver a un deses lugares comúns onde se deron varios momentos da miña pequena historia, abrindo ou pechando capítulos que levo escritos baixo o peito.
Aínda que xa pasara tanto tempo que o atopamos pechado, non sabemos si definitivamente, e non podemos disfrutar dunhas merecidas cervexas neste comedor enciclopédico, despois de que Zalo, que para algo está nas terras que o viron nacer e crecer, lle narrara as peculiaridades do Russeau, que así se chama, ó único integrante do noso pequeno grupo que descoñecía a súa existencia.
Así que poñemos punto final a outra edición destas saídas dominicais, aínda que eu, como sempre, resístome a acatar o epílogo e, esto é mostra delo, o estiro durante varias páxinas, volvendo unha e outra vez sobre as imaxes para mudalas en palabras. Outra vez teño que preguntarme con que sentido insisto en recuperar estes días para que calquera que non sexa eu mesmo. Non deixan de ser un feixe de pasos compartidos para facer a dixestión das comidas excesivas nos días feriados. Pero quizais non sexa importante a resposta, senón seguir mantendo a ilusión de que avance a semana, para volver debuxar novos mapas nos que se confundan os nomes dos lugares e dos amigos.
Insisto en recuperar os domingos, en enchelos de contido, para que cada un deles teña unha historia que contar, un camiño que compartir, unhas pegadas que sementar. Insisto en soñalos antes, durante e despois, facendo un inventario de toponimias coas que conformar a miña xeografía emocional, para sumar motivos á sucesión de amenceres, nesta estación na que as miñas sábenas teñen a mesma calidez que a follasca.
En cada rabo de nube que mastigo cos ollos, en cada semente de pedra que bico coas botas, en cada alento de auga que no que deposito o meu reflexo, están os desexos detidos dos últimos meses, nos que a metrópole engulía a miña sombra sedenta de grandes espacios.
Agora adelgazaron a miñas montañas, e os cumios amabilizan as súas aristas para que non se volvan abrir as miñas feridas, e podo volver comulgalas. Non sei ata cando esta ilusión, en que momento volverán os meus osos a chama ó inferno, pero xa teño unha boa colección de domingos nos que fun terra e tempo, nos que volvín camiñar horizontes, a ser parte deles.
E na miña xeografía emocional, formando as liñas variables dos meus mapas, están os meus seres queridos, aqueles cos que desexo compartir esta manía de inventariar lugares comúns cos que encher o peto, para soportar a cotidiana loucura, as xornadas idénticas, as facturas telefónicas, os créditos aprazados, a falta de cariño e a estupidez humana.
Zalo e Xurxo forman parte desta cobertura afectiva na que me refuxio para combater o rancor ou a nostalxia, e por eso alégrame xuntar unha vez máis as nosas pegadas, desoíndo os prognósticos meteorolóxicos, para volver a ese territorio máxico do Vale do Coura, cunhas curvas de nivel que xa vernizan as nosas veas. Con eles ignoro as teas de araña dominicais, e bendigo esa ración e media de arroz malandro con panados, coa que santificamos o derradeiro día da semana, nunha cerimonia que non temos inconveniente en revalidar como bos fieis, mentres confesamos os excesos etílicos da véspera.
Así volvemos devorar as estreitas linguas de asfalto, que se internan no corazón das terras que baña o Coura, pois somos xentes teimudas e non deixamos de alimentarnos con estas visións rurais nas que forman parte dos nosos soños. Para tentar atrapalos chegamos ó pobo de Vascôes, coa ilusión de exploradores, deslumbrados polos focos solares que iluminan a súa igrexa nívea, tras abrir unha fenda nun ceo de chumbo que aínda non sabe si ameazarnos cunha boa treboada.
Recorremos os lugares de Belide e Aldeia, entre curiosas casas apoiadas en xigantescos bolos graníticos, aínda que non atopemos ningunha sinalización que corrobore que estamos na boa dirección, ata que desembocamos na igrexa de Nosa Senhora de Fátima, onde se atopa o inicio do trilho Megalitico de Vascôes, que aspiramos a completar para que engrose a nómina de sendeiros que levamos nas nosas mochilas.
Un peto de ánimas, cunha desas visións apocalípticas que poderían ser unha boa portada para un disco de death metal, despídenos deste pequeno enclave dende onde nos internamos nunha extensa sucesión de pastos e campos de cultivos, verdes como a esperanza, que bordeamos por camiños centenarios por onde aínda se escoita o rumor dos carros de bois.
A terra vai desaparecendo baixo os nosos pes, cuberta pola follasca que se precipita con paciencia dende as ramas dos carvalhos alvarinhos, gilbardeiras e castinheiros, que nos anuncian un deses bosques onde non podo reprimir o desexo de atopar algún día a unha desas criaturas que habitan os contos que o meu bisavó Henrique me contaba sentado á sombra do canastro.
E van desaparecendo os muros de pedra vernizados co brión, para levantarse paredes de terra tamén pintadas con diferentes capas de manto vexetal, formando fermosísimos túneles nos que se nos dispara a cobiza de imaxes dixitais para ese arquivo gráfico que, grazas á xenerosidade de Tesorito, non deixou de crecer.
É de tal beleza este traxecto que coincidimos en que xa pagou a pena o amencer, e danos un certo reparo abandonar este territorio de lenda ó desembocar en outro peto de alminhas, no lugar de Cha dos Ferros, onde volvemos a atopar outra mostra desa iconografía tan enraizada na tradición relixiosa, enraizada na superstición local, e tan características dos pobos do Alto Minho, e que sen dubida forma parte da súa riqueza etnográfica.
Pero aínda temos pegadas que sementar e as vamos espallando por un camiño de terra que vai gañando metros ó ceo, e conforme avanzamos van desaparecendo as árbores e no seu lugar xorden grandes bolos de granito que no horizonte forman siluetas impoñentes, que me fan soñar con aqueles tempos nos que os meus dedos tiñan unha sede perpetua de vértigo e de bacío, e os meus músculos tensábanse como arcos para intentar acariñar as nubes. Consólome fotografando os lagos de montaña que as chuvias da véspera formaron no camiño, recortando as siluetas das boas xentes que me acompañan, as beiras enchidas de fungos e cogomelos das formas máis variadas.
Insisto, porque son un animal obsesivo, en levarme pequenas postais nas que se repiten, unha e outra vez, os mesmos elementos, quizais tremendo que desaparezan ou que as miñas articulacións non respondan ós meus apetitos e se instale definitivamente o inverno, ou simplemente para reforzar ese exercicio da memoria co que evito ter o mesmo destino que os peixes.
E rexistrando fochancas ou pedras, mentres desafío a paciencia dos meus amigos, chegamos ó lugar de Porto Velho, onde atopamos un pequeno regueiro sobre o que está unha casa abandonada e os restos dun vello Wolswagen, que se me fai difícil entender como chegou ata aquí. Poderíamos preguntarlle a un seareiro que atopamos neste solitario lugar, pero o balbordo de cans que o acompañan, e a lonxitude da súa escopeta non lle confire un aspecto moi amigable.
Así que continuamos ata a colonia forestal de Châ de Lamas, que resultou da rotación dos terreos forestais para aproveitamento agrícola na década dos corenta, durante o período do Estado Novo, atravesando a parte menos grata do noso periplo que se atopa pragada de vastas extensións de piñeiros e eucaliptos.
Cando chegamos ó pequeno núcleo rural detémonos nun fermoso estanque que, quizais en outra estación, invitaríanos a mergullarnos, e como tampouco estamos para estes excesos limítome a tentar a captura das distintas plantas acuáticas que o habitan, así como as árbores que tecen pacientemente a alfombra que cubre as súas beiras.
Tamén fago un pequeno catalogo do gando, preferentemente cabuxas e ovellas, que atopamos nos vastos prados que se crearon na época de Salazar, onde tamén podemos observar pequenos montículos que agochan as mámoas, eses monumentos megalíticos nos que se enterraban os nosos antepasados, que dan nome á ruta circular. Estes túmulos de terra que cobren unha cámara funeraria formada por varias laxes de pedra, constitúen o núcleo megalítico de Châ de Lamas.
Camiñamos por unha pista forestal que rodea os enormes pastizais, convertidos en esmeralda polo zume das nubes, alternado pequenas agrupacións de piñeiros e campos de cultivo, ata acadar un río senlleiro que nutre as raíces de altivas faias que aledan o noso paso coa súa sombra. Este precioso camiño desemboca nun camiño asfaltado, polo que por fortuna non avanzamos mais ca uns metros para ascender lixeiramente por un outeiro pelado que nos leva o lugar de Senra, e pouco despois a acadar a pequena Ermida de San Antonio, e algo máis adiante observamos como o ceo derrete ouro líquido sobre o pobo de Vascoês.
Por alma de quem facemos exercicio de inmersión nestes camiños? Que nos move a insistir nesta xeografía de topografías amables? Mentres nos afastamos destes territorios outonais nos que semella detido o tempo deixoume apertar polos soños, cos ecos afastados da música barroca coa que Xurxo intenta culturizarnos, e se disparan os nosos sorrisos lembrando os sendeiros que agora conteñen a semente das nosas pegadas.
Fai menos de dous meses, comezaba a habitarme unha nostalxia que non sabía como combater, para que non se transformara en tolemia, para que non maldicise a mala sorte das caricias detidas, crecendo nun saco de tenrura que ameazaba con desbordarse, e agora nas miñas botas atopo os motivos.
Nestes días nos que agoniza a semana, e pesa máis ca nunca a area nos petos, e a pantalla de televisión ofrece distintas visións do mesmo inferno, recuperei os horizontes para formar parte das súas curvas, compartindo cos meus fieis a sinfonía de cores da natureza.
Desfacendo a lingua de asfalto que se estende sobre montes, ríos e pobos, traspasando esa fronteira que nos devolve á metrópole, facemos un alto no camiño para volver a un deses lugares comúns onde se deron varios momentos da miña pequena historia, abrindo ou pechando capítulos que levo escritos baixo o peito.
Aínda que xa pasara tanto tempo que o atopamos pechado, non sabemos si definitivamente, e non podemos disfrutar dunhas merecidas cervexas neste comedor enciclopédico, despois de que Zalo, que para algo está nas terras que o viron nacer e crecer, lle narrara as peculiaridades do Russeau, que así se chama, ó único integrante do noso pequeno grupo que descoñecía a súa existencia.
Así que poñemos punto final a outra edición destas saídas dominicais, aínda que eu, como sempre, resístome a acatar o epílogo e, esto é mostra delo, o estiro durante varias páxinas, volvendo unha e outra vez sobre as imaxes para mudalas en palabras. Outra vez teño que preguntarme con que sentido insisto en recuperar estes días para que calquera que non sexa eu mesmo. Non deixan de ser un feixe de pasos compartidos para facer a dixestión das comidas excesivas nos días feriados. Pero quizais non sexa importante a resposta, senón seguir mantendo a ilusión de que avance a semana, para volver debuxar novos mapas nos que se confundan os nomes dos lugares e dos amigos.
No hay comentarios:
Publicar un comentario