E101 Sendeiro da Costa da Vela (Cangas do Morrazo)





Domingo, 10 de xaneiro de 2009

Hoxe xunteime cos meus compañeiros do metal, co Cachorro, co Ozzy e ca Criatura (ou se preferides o nome do seu bautizo cristián co Alex, co Pablo e máis co Xaime) para facer algo diferente ás noites de troula e de tralla, ás que estamos acostumados cando non hai un concerto decente que sumar ás nosas nóminas (os de onte de BuenosAires, Martynez e Essenia, non foron dos mellores, non), aínda que ás veces aos concertos súmanselle noites de tralla e de troula, é ademais conseguín que espertaran antes do mediodía, cun sol de primavera que puña a proba a súa fama de vampiros.

Tamén este sol atípico debeu animar á irmá do Alex, Esther, que pese a ser xemelga naceu cun ano de diferencia e non se lle parece moito; a Flores, que está eivadiña de máis para aguantar as andainas do CdC é busca refuxio nos nosos talleres; e a Georgina, esa rapaza que me sorrí cos ollos, aínda non sei moi ben grazas a que estraño feitizo, e que decide darme unha mostra máis de confianza.

E só quince minutos despois da mediodía xa estabamos na autoestrada, gastando roda cara a Península do Morrazo, para chegar sen máis contratempos a Praia de Menduiña, un deses anaquiños do paraíso onde decidiramos, sete votos a favor, ningún en contra, facer unha paradiña de aprovisionamento. Como era cedo de máis para xantar de prato, como soemos facer nas nosas incursións no territorio luso, conformámonos cun bocadillo.

Algúns almorzaran xa, e protestaron un pouco, así que púxenme capitán é lles dixen que pediran o bocata, e o que non o quixera comer agora que o metera na mochila para despois. Así que pediron todos un de xamón asado con queixo, menos o Cachorro que se decidiu por un de zorza, e todos comeron o seu, polo menos a metade (algún decidiu gardar para máis tarde, xa sabedes: o que algo garda, sempre ten).

Comentamos cos novos algunhas anécdotas doutras convocatorias, para que perderan o medo, e o que fixo desaparecer a zorza nun tempo record démoslle o titulo de veterano, xa que esta era a súa terceira saída, como premio ó seu entusiasmo. O Ozzy laiábase de que o trazado da ruta non fose máis radical, e tiven que prometerlle que a próxima ía a ser de agarrarse os machos, pero esta tentaba de enganchar fichases para a próxima temporada ¿non si?.

E sen perder máis tempo en cafés ou en outras caralladas que podían levar a despistar as tropas sobre os nosos obxectivos, voltamos ás estradas labirínticas do Morrazo, adentrámonos na parroquia de Hío, e buscamos un lugar que case se sae do mapa, un puntiño a punto de caer no océano, enfrontado as Illas Cíes, a un tiro de pedra delas: o pobo de Donón, abríndonos a porta a Costa da Vela.

Estiramos no aparcadoiro onde deixamos os vehículos, e quitamos unhas fotos de grupo no caracol metálico, para ensinar un día ós nosos netos e que vexan que nós tamén estivemos “ó fío do imposible”, e cando xa deran as dúas comezamos a internarnos no núcleo rural, que xa estaba colonizado por unha tropa de xentes vestidas de bonito que ían enchendo os comedores locais.

Seguimos as marcas do Roteiro Ecolóxico do Morrazo, hoxe descatalogado, dándolle ós poucos as costas á pequena aldea, do que a imaxe que me levei foi a dun burriño fariñeiro que pacía tranquilamente alleo ó noso paso. Xa nestes inicios había quen tiña dificultade en seguir o ritmo, así que encarguei ó Cachorro que coidase da retagarda, ou sexa que tanguera o rabaño, e a Criatura tentaba por disputarme o papel de guía, turrándome das orellas ó menor despiste.

Fronte a nós debuxábanse os contornos do complexo dunar do Areal de Barra, movidos imperceptiblemente polos ventos a través dos séculos, hábitat natural de gran variedade de especies vexetais, ata 140 diferentes, condicionada polos carbonatos procedentes das conchas dos moluscos e pola salinidade que lle proporciona o preto que está o mar.

Pero non nos internamos no areal, senón que camiñamos o carón dun regueiro, agora moi minguado, onde crecen xuncos e carrizos, e que serve para aportar a humidade necesaria ós campos de millo ou de pasto para o gando. Tamén atopamos un feixe de viñas, a maioría delas abandonadas, e un pouco máis adiante un denso canaval que desemboca nun camiño que discorre por un piñeiral onde incluso vemos un pequeno mamífero: un esquío que voa entre as árbores, e que levantou o entusiasmo da tropa.

Pero o que realmente lles gustou, a miña primeira baza para convencelos, foi cando chegamos á Praia de Barra, quizais a máis bonita do mundo (e reto a calquera a demostrarme o contrario), máis bonita se cabe cando está practicamente deserta, como cando aterramos nela.

Como ninguén ten intención de mergullarse nas xélidas augas do Atlántico, e tampouco aperta tanto o Lourenzo coma para espirse a vernizarse co seu alento, estamos só uns instantes na praia e rapidamente collemos subimos por un rochedo pegado a costa, onde se inicia un estreito sendeiro, entre toxos, silveiras e xestas, polo que avanzamos. O certo é quen non lle viña mal un desbroce a este carreiro, pero aínda está practicable, a pesares de que se escoiten algunhas queixas (que son ignoradas) no grupo.

No camiño atopamos algún carballo illado, pero máis que nada eucaliptos, que pouco a pouco o van colonizando, e nós imos facendo pequenas paradas para admirar a panorámica da Ensinada de Barra, que algúns como o Alex non coñecen (e confunde a veciña Nerga con Aldán ¡manda, carallo!). Para completa-la súa formación leveinos á antiga Fabrica de Salgado, xa moi arruinada, da que non teño datos, pero sobre a que prometo investigar. Alí o grupo fixo unha parada algo máis longa, e axudámoslle a Ozzy a remata-lo seu bocata e a Flores a rematar ca tableta de chocolate que mercou pola maña, mentres facemos unha improvisada sesión de retratos.

Deberíamos de dar volta sobre os nosos pasos, como ben indicaba a Criatura, pero decidimos (decidín) continuar cara á aventura, pasando o carón dunhas fincas que, de seguro, estaban a incumprir a Lei de Costas, xa que estaban tan pegadas o mar que, nun momento dado, non deixaban nin paso. Aínda que a grandes males grandes solucións, e rematámolo problema abrindo unha cancela, invadindo unha propiedade e apertando o cu, non fora vir un can que nolo mordera. Non foi tal, e conservámolo cu, pero máis de un respirou ó saír da finca, onde estaba aparcado un coche, ou máis ben abandonado.

Quedaba aínda outra pequena sorpresa, xa que ó subir unha pronunciada costa medio cementada nos atopamos cunha verxa de máis de dous metros que era imposible rodear, e tivemos que trepar por ela e chimpar o outro lado, onde nos esperaba un letreiro que puña: “Prohibido o paso. Cans soltos”. Menos mal que a advertencia tiña pinta de caducar fai tempo, e que outra vez os nosos cus saíron indemnes.

O Alex, que estaba especialmente gracioso, soltou un discurso para que nos uniramos a un grupo de sabotaxe contra as verxas que impiden o paso ó monte, porque o monte é de todos ¿non si? e inda que o diga en broma todos fantasiamos con derrubar estes atrancos de dubidosa legalidade.

Uns metros despois de superar este obstáculo chegamos a unha ampla pista de terra, que circunvala toda a Costa da Vela e que nos meses de calor ten soporta un tráfico incesante, tanto é así que as autoridades están pensando en limitalo (aínda que eu son máis partidario de prohibilo), e por ela chegamos rapidamente ó facho de Punta Subrido, dende temos unha boa panorámica das praias de Barra, Viñó, e Nerga, co pobo homónimo ó seu carón, da metrópole de Vigo fronte a nós, a embocadura da ría e os xendarmes das Illas Cíes, e moi pertiño de nós a praia de Melide.

Facemos unha paradiña baixo a sinal marítimo, e aínda hai quen bota un xaruto, como o Ozzy que ten pulmóns de sobra para estas andainas de eivadiños, ou quen, coma eu se entretén en ler as mensaxes de amor que escribiron nas paredes circulares do facho, como un ben bonito que dicía: “Paiasiño e Monxiña”. Cando dou por rematada a pausa e poño a tropa en pé, Flores ten un momento campión e quita unha botelliña de licor café, de ese rico ó que é imposible resistirse, co que gaña tres puntos extras na clasificación.

Descendendo con esta poción máxica nos beizos baixamos cara o areal de Melide, un dos lugares fundamentais no imaxinario particular da Criatura, que asegura coñecer cada árbore, cada pedra, cada recuncho, onde pasou algún dos seus momentos máis felices, quizás fai catrocentos anos, cando era mortal. Eu tamén teño os meus, algún recentes como unha ferida mal cicatrizada, e os gardo para min, mentres busco a man de Georgina para manter o equilibrio, ou para desequilibrarme, mentres as olas furiosas me berran ó oído os meus pecados.

Despois de cruzar a praia case deserta, só un par de pescadores, media ducia de cans e un par de parellas, subimos outra vez a pista de terra, pola que avanzamos cara o segundo dos fachos, o de Punta Robaleira, e no camiño atopamos a dúas parellas de velliños coas que parolamos sobre a polémica noticia do día. O tema é que a administración ten previsto incluír a Costa da Vela no Parque Natural das Illas Atlánticas, e controlar de algunha maneira o número de visitantes, os usos dos terreos e as construccións existentes, e os vellos xa están a tremer expropiacións co gallo do ecoloxismo. Sempre a mesma ignorancia, que nos condena a ser un pobo sen conciencia de seu. Prefiro os contos sobre naufraxios que me referiu un deles, xa no facho e encarados as Illas, rememorando a súa xuventude no mar.

Deixeille que as tropas se relaxaran outra vez perdendo a vista nas Illas Cíes, a tiro de pedra, ou na inmensidade do océano, mentres lle disparo catro fotos ó faro vermello, para desquitarme da derradeira vez que o visitei no que quedara sen memoria, e cando vexo que xa están relaxados de máis, bótolles un berro para que se ergan, e nos poñemos en marcha cara o derradeiro facho, moi preto deste, o de Punta Vixía, o máis grande dos tres, que garda o Cabo Home. Dende aquí temos as mellores vistas desta franxa litoral, a máis accidentada das Rías Baixas, con cantís que acadan gran altitude. Esta costa xurdiu como consecuencia dunha fosa tectónica que discorre en dirección norte-sur e a que se contrapón un grande bloque, formado polas serras de A Madalena, Coiro, Poñente e Donón.

E despois de gozar desta paisaxe enfeitizante puxémonos outra vez en marcha cara o pobo, emprendendo unha lixeira ascensión por un camiño entre toxos (ou non tan lixeira, se facemos caso a certos comentarios) que nos levou a enlazar outra vez coa pista de terra. Recuperando a horizontalidade Flores nos deleitou cun par de anécdotas certamente escatolóxicas que podería relatar se tivese autorización, que non a teño, e botamos un feixe de risas ó vento, mentres o mar batía con forza na Punta Basadouriños, xa un cento de metros baixo os nosos pés.

Sen máis novidade que o feixe de coches que tentan enchernos de po ó seu paso, chegamos a Donón, e alixeiramos peso no aparcadoiro antes de face-la derradeira etapa da nosa ruta: a ascensión o Monte Facho. Non resistín a tentación de visitar a zoa de escalada de Outeiro Batente, moi preto de onde estaban os coches, e de relatarlle ós meus algunhas das batallas que librei nestas rochas, e mesmo subín ata o cumio do rochedo con Alex e Flores, e ata me puxen xogantín e lle peguei un pequeno susto á última. Na cara norte estaba unha parella escalando e a piques estiven de chorar, así que reunímonos co grupo e seguimos pola pista ata chegar á calzada romana que inicia a subida ó facho e o poboado prerrománico do seu cumio, que se alza a 184 metros sobre o nivel do mar, iniciando a Costa do Ruído.

Na pequena ascensión topamos un gran número de persoas que veñen co reclamo de Berobriga, o castro descuberto fai algúns anos, e que aínda está en proceso de escavación. Dábase a coincidencia de que no noso grupo tan so Xaime e máis eu subiramos ó Facho, para o resto era a primeira vez.

Cantos fantasmas habitando o carón do facho medieval que alertaba das invasións viquingas e mouriscas, paseando entre nós, berrándome tódolos abismos e tódolos naufraxios, tantos eran que por un momento desexei que fose para min tamén a primeira vez, que aínda fose aquel inocente que, vinte anos atrás, camiñara sobre o poboado soterrado, alleo ós designios do destino. E tiven que enviarlles o Anxo Exterminador, ese que sempre vai canda min, para poñelos en fuga, e poder fabricar un sorriso para quitar a foto do grupo, unha ducia de ollos asombrados polas pedras milenarias e pola inmensidade do océano, que se estendía ós nosos pes como unha alfombra máxica.

Alí quedaron ósque pedían beber ó sangue da miña gorxa, mentres descendía cara o pobo de Donón cos meus camaradas, alleos ós meus pensamentos, e outra vez tiven que agarrar a man de Georgina para manter o equilibrio, ou para desequilibrarme, pero agradecendo que me sorría cos ollos para que non me venzan as tebras. Mentres o Ozzy facía plans entusiasmado pola saída dominical, e arrincábame a promesa de facer unha incursión en territorio portugués, para sementar pegadas polos seus sendeiros ou para reeditar outra noite de tralla e troula, que a todo me podo apuntar.

Cando chegamos ó aparcadoiro xa pasaran catro horas dende que comezamos a camiñar, e a algúns se lles espertou a fame ¿non si, Cachorro? Así que decidimos voltar á praia de Menduiña, para recompoñer forzas mentres esperabamos o crepúsculo. Mandámoslle outra ronda de bocadillos, esta vez de calamares, sen máis disidencia que os que o tomaron sen queixo, e baixamos unhas xerras de cervexa coa premura do que ten sede, mentres repasabamos o álbum fotográfico da xornada e algunhas anécdotas.

A única nota negativa foi na despedida, xa entre lusco e fusco, cando Georgina quixo recuperar a carteira da mochila de Alex e nos decatamos de que caera polo camiño, quizais no facho de Punta Subride ou no aparcadoiro. Así que fomos Flores e máis eu a tentar a sorte, e o único que conseguimos foi amolar a unha parella que tentaba buscala súa cos asentos reclinados, primeiro nun sitio e despois en outro, mentres nos alumeabamos para tódolos los lados buscando, sen éxito, a documentación e os cartos desaparecidos.

E así foi, e así volo conto, coas ganas de volver a xuntarnos nalgún camiño.

E100 Sendeiro do Baixo Lérez (Pontevedra)


Domingo, 4 de xaneiro de 2009

A vida é unha continua carreira de obstáculos que leva implícita unha sucesión de caídas, das que co paso dos anos costa máis erguerse, e para emprender outra vez o camiño non te queda outra que buscar apoios, para que non se esgoten as ganas de vivir. Un deses apoios, ós que recorro con insistencia no tempo das derrotas, é a miña cobertura emocional, ese refuxio de xentes xenerosas que me queren porque si, sen peaxes nin comisións, dunha maneira espontánea e desinteresada.

Outra desas ferramentas que me amabilizan os días grises, cando o naufraxio vai cabalgándome as veas, é a de debuxar soños, de soñar horizontes e tentar atrapalos, de construír a pouquiños un imaxinario particular con anacos do paraíso. E un día soñei con volver ós camiños, aínda co corpo quebrado, diminuído, eivado. E naceu este proxecto de montañas modestas e sendeiros senlleiros, para combate a loucura dos dous anos longos aloxado dos grandes espacios, mergullado nunha sucesión interminable de diagnósticos e tratamentos nos que fun deixando o gusto polos novos amenceres.

E aquí estou, outros dous anos despois, celebrando a miña resurrección con un cento de rutas na mochila, cada unha ca súa crónica, co relato máis ou menos inspirado do que aconteceu en cada unha delas, dos amigos cos que compartín xantares e congostras, dos nomes dos lugares que acariñamos cas nosas sombras. E que mellor que ter a compaña dalgúns dos meus más fieis amigos, dos que aguantan unha noite de troula e tamén unha de treboada, e o día seguinte seguen estando ai, non importa se toca troula ou treboada, a dalo todo pola cara, outra vez sen peaxes nin comisións.

Alex e Miguel son desta clase de Amigos que hai que escribir con maiúscula, dos que me fan sentir afortunado e os que teño que agradecer tantas cousas que non me chegan as palabras, quizais porque con eles tampouco faga falta pois son desa xente que me entende ata os silencios.

Tamén nos acompaña Isabel, compañeira de camiños, de veladas literarias, de funcións de teatro e de concertos, en fin unha todo terreo coa que énchense os afectos a pesares das diferencias, ou quizais tamén porque somos diferentes e respectamos as diverxencias para converxer. En definitiva unha persoa especial coa que paga a pena compartir conversas e sendeiros.

E para completar este grupo heteroxéneo Isabel tráenos unha nova eivadiña, Patricia, a quen xa coñecemos no aniversario do CdC subindo o cumio do Galiñeiro, unha moza simpática que non ten medo de probar novas fórmulas como esta que comezou nos tempos primixenios nos escenarios onde loitaron os combatentes da Travanca. Magoa que non nos acompañe tamén o que me legou a receita, o Zalo, mestre, cómplice, amigo, compañeiro, sempre presente, estea fisicamente ou non.

Así imos os cinco, coma nas novelas da miña infancia, nunha maña dun inverno soleado, para seguir sementando pegadas un ano máis, adentándonos nas terras de Pontevedra por esa fenda de asfalto que motivou unha das loitas máis encarnizadas da reforma na nosa terra, mentres comentamos os titulares da prensa que nos traen as novas de outras loitas, como as da poboación palestina de Gaza que resiste o implacable paso da máquina de guerra sionista, que ameaza co seu exterminio.

Non comezamos con bo pé, xa que o comedeiro elixido para a celebración, a Casa Pilaro, en Ponte Bora, está pechado, parece que definitivamente, e temos que marchar cara a cidade capitalina para buscar un sitio axeitado as nosas esixencias. Aínda damos algunha volta de máis buscando onde estacionar, pero finalmente logramos deixar o vehículo perto da alameda, e atravesándoa chegamos o fermoso casco vello onde, a carón do Teatro Principal, coñecemos un restaurante que está ben de prezo e onde se come bastante ben.

Unha das fórmulas do local parece a idónea para nós, un menú que chaman escote para catro, aínda que somos cinco, con empanada, ovos rotos con patacas, tostas de atún e anchoa, embutidos, queixo, polbo a feira e calamares, e que sae a dez euros por cabeza. Claro que non temos moita, e pedimos dúas botellas de Mencía, cando con unha chegábanos ben. De tódolos xeitos quedamos satisfeitos co ágape, e co bandullo ben cheo abandonamos o núcleo urbano para achegarnos a Ponte dos Tirantes, que cruza as augas do río Lérez, para iniciar a nosa ruta subindo polas súas beiras. Cinco minutos despois das tres da tarde cruzamos a curiosa ponte, xa bastante enferruxada para o tempo que ten, e adentámonos na Illa das Esculturas, unha aposta interesante do concello para recuperar este espacio como lugar de lecer e tamén como un museo o aire libre cas mostras de algúns artistas de vangarda que deron en interactuar co medio, con bastante acerto para min.

O nome orixinal deste promontorio é o de Illa da Xunqueira do Cobo, ou Illa do Cobo, e está encravada na zona periurbana da capital, nun enclave de gran valor natural e paisaxístico, declarada Lugar de Importancia Comunitaria e incluída dentro da Rede Natura 2000. As sucesivas invasións reduciron as Xunqueiras de Pontevedra á mínima expresión actual, enriba delas construíuse o Campos Universitario, o Pazo da Cultura e a Autoestrada do Atlántico, ademais de outras infraestructuras. As xunqueiras deron sustento os veciños das parroquias ribeiriñas que secularmente tomaron delas forraxe para o gando e fertilizante natural para os cultivos.

Ao abandonar a illa, pasando por debaixo da Ponte do Camiño de Ferro, adentrámonos nas ribeiras do Lérez por unha pista de terra na que vai mudando a paisaxe, entrando pouco a pouco nun bosque de ribeira no que abundan os ameneiros e freixos, os carballos e bidueiros, e mesmo as abeleiras. Ó rematar a pista enlazamos con unha senda de pescadores, que iniciase na desembocadura dun pequeno regato que cae ó Lérez dende unha ducia de metros, un salto de auga coñecido popularmente como A Cola de Cabalo, e que é ben visible dende a outra beira.

O sendeiro vai a unha certa altura sobre o río, nun leito alfombrado por follas húmidas, fentos e fungos, e permítenos observar as augas mansas do seu último tramo antes de atoparse co océano. O que atopamos nós é a primeira das pontes metálicas que levan a tubaria de desviación que ven dende Ponte Bora ata a factoría de Lourizan, e onde quitamos unhas fotos cas roupas de domingo e temos unha visión aérea do cauce fluvial e da fraga onde imos a internarnos.

Neste punto existe un ramal que vai cara ó Mosteiro Benedictino do Lérez e a Igrexa de San Bieito, na parroquia de San Salvador, e que forma parte do antigo PRG-48, hoxe descatalogado. Nós desbotamos a visita a San Benitiño, como é coñecido popularmente este mosteiro fundado no século X, e onde viviron personaxes de notábel relevancia como o Padre Sarmiento ou o Padre Feixóo. Coa desamortización a finais do século XIX, os monxes foron obrigados a abandonalo e a súa igrexa converteuse en igrexa parroquial. Quizais sexa bo momento para visitalo o once de xullo cando se celebra a tradicional romaría para honrar o santo máis milagreiro, como di a cantiga: “Se vas a San Benitiño, non vaias o de Paredes, que hai outro máis milagreiro...”

Seguindo o río arriba non tardamos en chegar a un tramo de augas batidas e tras el a Presa de Monteporreiro, ca Estación de Bombeo, ben visible fronte a nós, e onde lles conto ós meus amigos algunhas das miñas anécdotas piragueiras, logrando que incrementen o ritmo da marcha para non escoitarme máis, a sección feminina colle vantaxe e vai abrindo camiño por un amplo sendeiro alfombrado polas follas dos carballos.

Este sendeiro lévanos á Praia Fluvial de Couso, onde facemos reunión, e na que o Alex promete darse un baño, eso si: cando vaian chegando os calores, cara a primavera, non vaia ser que lle ouveen as costas e non renda despois na xira mundial que ten pendente co seu grupo. Trala praia está a desembocadura do río Fontáns, que cruzan un par de pontes de madeira polos que nos achegamos ós Muíños de Couso que, aínda que se atopan nun estado de completo abandono e non queden deles máis que as paredes, forman un conxunto ben bonito cunha sucesión de saltos de auga co regato antes de que este sume o seu caudal co río Lérez.

Despois dunha pequena pausa para fotografar este anaco con verdadeiro encanto, voltamos á senda de pescadores que se volve  estreitar, e que está en mellores condicións das que atopei en setembro, cando fixen esta ruta por primeira vez. Mesmo atopamos a un home adicado a tarefa de librar de maleza os camiños, preto da Presa do Muíño do cortello, que tamén se atopa en ruínas e onde temos constancia da importancia das crecidas, xa que dende a porta podemos ver ata un metro de area enchendo o antigo enxeño hidráulico.

Seguindo río arriba, sempre discorrendo nunha fraga de ribeira na que abundan bidueiros, carballos e freixos, chegamos a un segundo muro de pedra que cruza cara a outra ribeira, é a Presa do Rabadouxo, co seu correspondente muíño que, como tódolos desta zoa, atopase nun estado de completo abandono. En cada unha destas presas teño eu unha lembranza, e volvo ter nostalxia de aquel corpo que era quen de baixar por elas nunha fráxil embarcación de plástico.

Non vale de nada laiarse, e mesmo con esta tropa de eivados, que cada un ten o seu, aínda que Patricia, cando lle preguntamos pola súa eiva di que non ten ningunha, e a punto estamos de darlle cun pao nas costas para que, polo menos, lle doa algo, ata que resolve dicindo que lle doe a cabeza. Non sei se conta como eiva, a non ser que sexa moi frecuente, pero o damos por valido.

Sen máis novidade chegamos á Presa de Bora, un muro dunha ducia de metros pola que intentaron botarme no meu bautizo no mundillo das augas bravas, afortunadamente sen éxito, porque a verdade é que mesmo para un experto e por moita auga que leve ten toda a pinta de infranqueable. Detrás do encoro formase unha inmensa lagoa, no lugar de As Cernadas, que separa as dúas ribeiras do río, e obríganos a dar un enorme rodeo para emprender o camiño de volta, tendo que cruzar polo Ponte Bora, e facer un curto tramo asfaltado pola estrada que ven das parroquias de Santa María de Xeve e Santo André e que conecta ca nacional que vai cara Ourense.

Cruzamos tamén sobre a desembocadura do río Almofrei que suma aquí as súas augas co Lérez, e antes de internarnos outra vez na fraga de ribeira que rodea este último, detémonos ante un curioso peto de ánimas custodiado por dous soldadiños de pedra ca seguinte inscrición: “Fue debocion D. Diego Cervino – Año de 1851 – Hems. Debotos de las benditas animas del purst.” Sempre que vexo unha destas mostras do noso patrimonio cultural lémbrome do Zalo, a quen tanto lle gustan, e que me contaxiou a devoción.

Partindo do muro da presa esténdese a Senda Fluvial do Lérez, que non ten nin un ano de vida, e que aproveita o trazado da tubaria que vai ata Pontevedra, e que fai que incrementemos o noso ritmo, especialmente o da sección feminina, ás que perdemos de vista mentres camiñamos polo tramo que discorre pola parroquia de Mourente. O río dende esta beira adquire outra perspectiva, nin mellor nin peor, só diferente, xa non é un terreo de aventura e atopamos bastante xente aproveitando que o trazado é axeitado para tódolos públicos, mesmo algún ciclista que non ten ganas de subir costas e ata, matalo a paos era pouco, a un motorista que non atopou outro sitio onde amolar.

Pasamos polas presas do Manco, do Rabadouxo e do Cortello, cos seus muíños a un e o outro lado do Lérez, e polo Rego da Condesa, onde instalaron unhas curiosas pasarelas metálicas de aceso ós campos e cubriron o tubo con bloques de granito, e onde Miguel, que é amigo dos púlpitos, sube a improvisar un sermón que esquece en canto está arriba. A verdade é que sexa pola humidade, ou pola convalecencia das gripes, ou porque xa imos vellos, os nosos osos xa están a berrar unha tregua, e como non queremos que nos colla a noite non temos outra que apurar o paso, para intentar alcanzar a Patricia e Isabel que van escapadas falando das súas cousas.

Atopámolas cando chegamos a Estación de Bombeo de Auga, e volvemos  camiñar en pelotón, aínda que eu retrásome un pouco lendo o ciclo de auga de Pontevedra, que é este: da estación de bombeo vai a potabilizadora do Lérez, de onde se distribúe ós domicilios, de aquí á rede de esgotos e finalmente á depuradora de Lourizán que a devolve ó mar. Tamén leo a historia do Balneario do Lérez, fundado por Casimiro Gómez co fin de rendabilizar a riqueza das augas dos mananciais mineromedicinais do seu contorno e declarado en 1904 de utilidade pública. Tamén este empredendor pontevedrés emprendeu un novo negocio con gran éxito: o embotellado e comercialización destas augas, que acadaron unha boa acollida nos mercados, especialmente no arxentino onde desbordou as previsións iniciais.

En fin, que con tanta literatura teño que apurar o paso pola carreteira de Monte Porreiro ata acadar ós meus amigos ó inicio das pasarelas de madeira, que seguramente se levaron gran parte do orzamento millonario desta Senda Fluvial. Tamén fronte á Illa da Xunqueira do Cobo, moi preto da Ponte do Camiño de Ferro e do Peirao Sagasta, está  o concello a gastar o presuposto municipal nunha praia fluvial para o lecer dos seus cidadáns, aínda que eu teño as miñas reservas sobre este tipo de actuacións, porque outra cousa non teremos nesta terra, pero praias...

De tódolos xeitos facemos os últimos metros pola Avenida de Bos Aires, por un paseo fluvial apto para circular con bicicletas e patíns, mentres o crepúsculo vai transformando nun espello de sorprendentes cores a superficie do Lérez, e nós tentamos de atrapar parte deste espectáculo cas nosas cámaras dixitais.

Voltamos a descontar os quilómetros que nos separan da nosa cidade no coche de Isabel, mentres escoitamos outra vez o último disco de Aphonic e a convencemos, a ela e máis a Patricia, de que non poden perder a oportunidade de enriquecer as súas discotecas con esta xoia do metal patrio. E convencémolas, claro que si, e tamén a merendar un chocolate con churros no Bonilla, para por un broche de ouro á nosa xornada. E facémolo, a pesares de que co Nadal a chocolatería está a rebentar de xente, mentres comentamos as anécdotas do camiño, estas que agora conto eu e algunha que se me escapa, e facemos plans para a próxima...

Seguidores