Domingo, 3 de febreiro de 2008
Nos últimos tempos todo o mundo é un especialista en prognósticos meteorolóxicos, grazas á axuda de non sei que gurú de interntet, e o máis curioso é que acertan. A pesares de que a véspera luciu un sol primaveral, que me levou a guiar un curioso continxente polos areais de Aldán, aínda sen que este itinerario alcanzara para ter de por si unha crónica como esta que comezo, o domingo amañeceu cun ceo incontinente que, así como abrín as persianas para saudar ó novo día, non albergaba dúbida sobre os voluntarios que tería para me acompañar na miña andaina semanal. Imaxinei os meus acólitos baixo as mantas, quentes como pitiños, saboreando a resaca do entroido, mentres eu enchía a mochila con roupa seca, porque non dubidada de que non me salvaría dunha boa molladura no monte.
Aínda así mantiven a disciplina e ás doce e cuarto, puntual como un reloxo suízo, saín do Concheiro, só, por manter a tradición. A tradición levoume tamén ata o Stop, onde, cando menos, tiña a compaña de Salomé e Zalo para compartir o xantar. Polo camiño, mentres almorzaba quilómetros de asfalto ata o país veciño, caían auténticas trombas de auga, que por algún momento me facían dubidar sobre o oportuno da miña aventura, xa que non tiña ganas de coller unha pulmonía. Pero non era cuestión de achantarse, e volver a casa baleiro, así que mentres engulía o arroz malandro, e as verbas amables dos meus queridos, enchíame das forzas necesarias para afrontar tan desfavorables elementos. Tamén o relato do percorrido polas terras do Alto Vez dos meus compañeiros fixo que me afirmara no meu propósito, e desbotara a idea de ir botar unha soneca co bandullo cheo.
Aproveitei o feito de que tiñamos os dous coches para facer un percurso lineal, dos que conseguira Yuka na oficina de turismo de Valença, e que vai precisamente dende a saída do núcleo urbano de San Pedro da Torre, moi preto de onde xantamos. Por eso deixo o coche no aparcamento do Stop e póñome a roupa de auga mentres os meus amigos me levan ó punto de partida. Durante todo o traxecto non deixa de chover, así que penso que é un bo momento para probar a impermeabilidade das miñas compras: as botas de montaña de Boreal e a chaqueta hidrófuga de Columbia, que os meus cartiños me custou.
Aínda así cústame abandonar o calorciño do coche, cando chegamos á igrexa de Nosa Senhora da Cabeça, xunto ás beiras do Río Miño. Non só chove arreo, senón que tamén fai un vento do carallo, e teño que atar ben os machos para que non me voen polo aire, e detrás deles saia eu tamén, coma se fose unha cometa.
Despídome dos meus amigos con bicos e agarimos, e enfío polo paseo de madeira, que discorre a carón do leito fluvial, sorríndolle ós bidueiros que enterran as súas raíces tan pretiño da auga, deixando atrás un pequeno porto onde se balancean sinxelas embarcacións pesqueiras.
O inicio da andaina é monótono, a chuvia entoa unha cantiga rítmica percutindo na miña roupa ¡chip, chap, chip, chap! e agradezo a axuda das táboas para avanzar, xa que de non ser por elas seguramente o terreo estaría enchoupado pola forza das precipitacións.
A pesares de que o terreo sexa regular, e que a paisaxe sexa idéntica, non está exento de beleza todo o entorno, e gozalo en soidade, e baixo unha insistente cortina de néctar de nube, se me permitides a metáfora, é moito máis pracenteiro se cabe.
Non tardo moito en acadar outro pequeno embarcadoiro, onde remata o paseo de madeira e se transforma nunha pista cementada, aínda que bastante ben integrada no entorno, onde tamén hai algún tramo de madeira, a modo de balcón sobre o río.
Entre ambos tramos está a pequena poboación de Cristelo Côvo, no que indago fugazmente nos arredores dun casal chamado Quinta da Fonte, e fronte a el noutra vivenda que ten un simpático azulexo na entrada, na que se ben dous burriños, e ca seguinte lenda: Quando será que nós três encontramos outra vez, ou sexa, a versión lusa de Burro quen o lea de cando eramos cativos.
Bótolle unha risa, claro, e sigo ca miña teima, mentres observo como a medida que avanzo medra a diversidade vexetal, e as beiras do noso río énchense tamén con freixos e salgueiros, e outras especies máis cativas, como o malmequeres, a camomila e a fumária. Esta última, de follas vistosas rematadas por un penacho amarelo, docemente perfumada, é rica en ácido salicílico, e era utilizada en tempos para decorar as igrexas nos días de casamento, sendo coñecida como a planta da noivas.
Ó chegar á Casa do Río rematase o camiño ó carón do Miño, e as marcas, que ata aquí eran innecesarias, diríxennos cara a depuradora de augas de Valença, por un camiño alcatreado que pasa por un campamento xitano, con abundante trangallada de festas: noras, barcas e demais artefactos, algunhas pezas xa de museo, porqué fai tempo que non me lembro de ver tales atraccións nas verbenas dos pobos, claro que tampouco é que sexa asiduo de tales eventos.
O tramo de piche lévame cara ás vías do tren, baixo as cales detéñome nun curioso cruceiro cuberto, no que o fillo de Deus está pintado, bastante toscamente, na propia cruz, cousa nunca vista por este penitente, que non dubida en dispararlle dúas fotos, como si fose un tesouro etnográfico ¿ou non o é?.
Entre o camiño de ferro e as veigas ateigadas de cañotos de millo, que deben a súa fertilidade as cheas do Miño, e ao labor de milenios durante os que escavou nas dúas marxes, aplanando o vale e dándolle o lodo e o humus, atopase un pequeno sendeiro, tamén anegado pola intensidade das chuvias, e por el avanzo, desprezando a furia dos ceos, quentiño ou case, dentro da miña roupa hidrófuga. Ó pouco tempo o vento amaina e as nubes deixan de espremer as súas roupas sobre a miña triste figura, xusto cando cruzo baixo a vía do tren, aloxándome definitivamente do leito fluvial. Non son capaz de resistirme á tentación de subirme ós raís de ferro, a facer equilibrios e a imaxinarme aquel xogo fantástico do conto de Cortazar, un dos meus preferidos.
Coa vía a miña dereita, avanzo por unha ampla chaira, que identifico como a Veiga da Mira, e que se estende ata a autoestrada, tapada por unha espesa masa forestal, e realmente boto de menos que o percurso non se interne neste espacio natural, aínda que imaxino que o terreo está bastante enchoupado. De feito, despois de andar un anaco por este carreiro, chego a unha pequena ponte de pedra dun só arco, quizais medieval, e deixo de ver tamén a extensa châ, que reteño nas pupilas unha última vez, dende un paso elevado, por onde o tren salva o obstáculo dun pequeno ribeiro. Aquí teño un pequeno atranco técnico, xa que a chuvia formoume unha burbulla de auga dentro da miña cámara, e teño que fixar a miña memoria dixital cun filtro difusor.
Sigo pegado ó camiño de ferro, por onde ó pouco pasa unha locomotora con media ducia de vagóns, quizais dunha liña rexional, e o condutor fai soar a bucina, facendo outra chiscadela ó universo cortaziano. O sendeiro discorre agora ó carón dunha carballeira tupida, mentres a chuvia volve, con menos forza, a facer a súa presencia, para que volva a lembrarme de aqueles que quedaron quentiños, e sequiños, na camiña, esperando condicións máis propicias para facer acto de presencia nestas aventuras nas que, pese a todo, insisto.
Xa teño feita a dixestión do arroz malandro cando chego ás primeiras casas de San Pedro da Torre, na que entro pola rúa Cruzes, seguindo as marcas do percurso pedestre que, cando teño algunha dubida, aparecen para confirmarme a dirección correcta. Este pobo non ten unha beleza especial, quitando a singularidade dalgunha das mansións azulexadas que salpican o núcleo urbano ¿ou debería dicir rural?, o que si é simpático é o saúdo da súa xente, que en canto ven aparecer a este que escribe, ataviado como si estivese facendo o treking do Annapurna, sorrinme e soltan un: ¡boa tarde!, que devolvo, saúdo e sorriso, para mostrarlles que eu tamén teño unha educación.
Cruzo unha pequena estrada, e intérnome na rúa Poço, que me leva directamente ata a Igreja de San Pedro, onde remata o trilho. E curioso o parque está o seu carón, con palmeiras e unha fonte ateigada de ras de cerámica e, máis curioso, co que caeu, sen auga.
Para celebrar que a miña chegada o ceo abre unha fenda, por onde os raios do sol rompen o gris, ata chegar ás miñas roupas molladas, cousa que agradezo. Tanto é así que en vez de seguir cara adiante, nun cruce con outra casa azulexada enteiramente en azul, cara onde teño o coche, decido tirar á esquerda, seguindo unhas frechas amarelas que penso que poden sinalizar outro sendeiro.
Así chego a outro ribeiro, chocolateado polo incremento de caudal nas últimas horas, que traspasan dúas construcións de pedra. Unha, de dous arcos, e un estreito acueduto, seguramente parte dun muíño comido polas silveiras, e outro, dun só arco, é a Ponte Románica de Chamosinhos, que cruzo para internarme nesa poboación, de casas solarengas como a Casa da Ponte, que como o seu propio nome indica está pegadiña a sinxela obra arquitectónica pola que cambio de ribeira e, tamén, de freguesía.
Máis o verdadeiro espectáculo está no ceo, a parte superior cuberta por unha pátina máis negra co corazón do demo, no medio dunha franxa velvia, como o reflexo dun océano, e na parte inferior un cardume de nubes albinas, que semellan montañas de nata. Ensimesmado na tarefa de captar estas imaxes non me decato de que se me arrima unha paisana que se pregunta que carallo fago plantado diante dunha leira sobre a que só hai ceo. Pregúntame, curiosa, si quero merca-la finca, que é da súa propiedade, e fai unha loubanza da tranquilidade que se respira no lugar. Cando lle conto que veño camiñando dende Valença mírame como si estivese tolo, e botase a rir, claro.
Despídome da vella e sigo avanzando polo camiño alcatreado, ata chegar a un lugar coñecido: O Escondidinho, onde almorcei hai un millón de anos, cando tiña outro corpo e outros afectos, descansen ambos en paz, onde queiran que estean. Tamén paso por unha casa curiosamente defendida por unha ducia de caracois de pedra, que me chiscan os seus ollos petrificados dándome a despedida do pobo.
Cando este remata collo, ó chou, un camiño forestal, cansado do piche, pero dez minutos despois lévame a unha nova estrada, e dende aquí á nacional. Aínda camiño un bo treito pola estrada, ata que atopo outro camiño que se interna no monte, preto das ruínas dun gran muíño, e por el volvo ¡a igrexa de San Pedro!. Ó final dinlle un aire ó pequeno trilho, facendo un círculo que me levou unha hora máis, que teño que sumar ás dúas que empreguei no itinerario marcado.
Nos últimos tempos todo o mundo é un especialista en prognósticos meteorolóxicos, grazas á axuda de non sei que gurú de interntet, e o máis curioso é que acertan. A pesares de que a véspera luciu un sol primaveral, que me levou a guiar un curioso continxente polos areais de Aldán, aínda sen que este itinerario alcanzara para ter de por si unha crónica como esta que comezo, o domingo amañeceu cun ceo incontinente que, así como abrín as persianas para saudar ó novo día, non albergaba dúbida sobre os voluntarios que tería para me acompañar na miña andaina semanal. Imaxinei os meus acólitos baixo as mantas, quentes como pitiños, saboreando a resaca do entroido, mentres eu enchía a mochila con roupa seca, porque non dubidada de que non me salvaría dunha boa molladura no monte.
Aínda así mantiven a disciplina e ás doce e cuarto, puntual como un reloxo suízo, saín do Concheiro, só, por manter a tradición. A tradición levoume tamén ata o Stop, onde, cando menos, tiña a compaña de Salomé e Zalo para compartir o xantar. Polo camiño, mentres almorzaba quilómetros de asfalto ata o país veciño, caían auténticas trombas de auga, que por algún momento me facían dubidar sobre o oportuno da miña aventura, xa que non tiña ganas de coller unha pulmonía. Pero non era cuestión de achantarse, e volver a casa baleiro, así que mentres engulía o arroz malandro, e as verbas amables dos meus queridos, enchíame das forzas necesarias para afrontar tan desfavorables elementos. Tamén o relato do percorrido polas terras do Alto Vez dos meus compañeiros fixo que me afirmara no meu propósito, e desbotara a idea de ir botar unha soneca co bandullo cheo.
Aproveitei o feito de que tiñamos os dous coches para facer un percurso lineal, dos que conseguira Yuka na oficina de turismo de Valença, e que vai precisamente dende a saída do núcleo urbano de San Pedro da Torre, moi preto de onde xantamos. Por eso deixo o coche no aparcamento do Stop e póñome a roupa de auga mentres os meus amigos me levan ó punto de partida. Durante todo o traxecto non deixa de chover, así que penso que é un bo momento para probar a impermeabilidade das miñas compras: as botas de montaña de Boreal e a chaqueta hidrófuga de Columbia, que os meus cartiños me custou.
Aínda así cústame abandonar o calorciño do coche, cando chegamos á igrexa de Nosa Senhora da Cabeça, xunto ás beiras do Río Miño. Non só chove arreo, senón que tamén fai un vento do carallo, e teño que atar ben os machos para que non me voen polo aire, e detrás deles saia eu tamén, coma se fose unha cometa.
Despídome dos meus amigos con bicos e agarimos, e enfío polo paseo de madeira, que discorre a carón do leito fluvial, sorríndolle ós bidueiros que enterran as súas raíces tan pretiño da auga, deixando atrás un pequeno porto onde se balancean sinxelas embarcacións pesqueiras.
O inicio da andaina é monótono, a chuvia entoa unha cantiga rítmica percutindo na miña roupa ¡chip, chap, chip, chap! e agradezo a axuda das táboas para avanzar, xa que de non ser por elas seguramente o terreo estaría enchoupado pola forza das precipitacións.
A pesares de que o terreo sexa regular, e que a paisaxe sexa idéntica, non está exento de beleza todo o entorno, e gozalo en soidade, e baixo unha insistente cortina de néctar de nube, se me permitides a metáfora, é moito máis pracenteiro se cabe.
Non tardo moito en acadar outro pequeno embarcadoiro, onde remata o paseo de madeira e se transforma nunha pista cementada, aínda que bastante ben integrada no entorno, onde tamén hai algún tramo de madeira, a modo de balcón sobre o río.
Entre ambos tramos está a pequena poboación de Cristelo Côvo, no que indago fugazmente nos arredores dun casal chamado Quinta da Fonte, e fronte a el noutra vivenda que ten un simpático azulexo na entrada, na que se ben dous burriños, e ca seguinte lenda: Quando será que nós três encontramos outra vez, ou sexa, a versión lusa de Burro quen o lea de cando eramos cativos.
Bótolle unha risa, claro, e sigo ca miña teima, mentres observo como a medida que avanzo medra a diversidade vexetal, e as beiras do noso río énchense tamén con freixos e salgueiros, e outras especies máis cativas, como o malmequeres, a camomila e a fumária. Esta última, de follas vistosas rematadas por un penacho amarelo, docemente perfumada, é rica en ácido salicílico, e era utilizada en tempos para decorar as igrexas nos días de casamento, sendo coñecida como a planta da noivas.
Ó chegar á Casa do Río rematase o camiño ó carón do Miño, e as marcas, que ata aquí eran innecesarias, diríxennos cara a depuradora de augas de Valença, por un camiño alcatreado que pasa por un campamento xitano, con abundante trangallada de festas: noras, barcas e demais artefactos, algunhas pezas xa de museo, porqué fai tempo que non me lembro de ver tales atraccións nas verbenas dos pobos, claro que tampouco é que sexa asiduo de tales eventos.
O tramo de piche lévame cara ás vías do tren, baixo as cales detéñome nun curioso cruceiro cuberto, no que o fillo de Deus está pintado, bastante toscamente, na propia cruz, cousa nunca vista por este penitente, que non dubida en dispararlle dúas fotos, como si fose un tesouro etnográfico ¿ou non o é?.
Entre o camiño de ferro e as veigas ateigadas de cañotos de millo, que deben a súa fertilidade as cheas do Miño, e ao labor de milenios durante os que escavou nas dúas marxes, aplanando o vale e dándolle o lodo e o humus, atopase un pequeno sendeiro, tamén anegado pola intensidade das chuvias, e por el avanzo, desprezando a furia dos ceos, quentiño ou case, dentro da miña roupa hidrófuga. Ó pouco tempo o vento amaina e as nubes deixan de espremer as súas roupas sobre a miña triste figura, xusto cando cruzo baixo a vía do tren, aloxándome definitivamente do leito fluvial. Non son capaz de resistirme á tentación de subirme ós raís de ferro, a facer equilibrios e a imaxinarme aquel xogo fantástico do conto de Cortazar, un dos meus preferidos.
Coa vía a miña dereita, avanzo por unha ampla chaira, que identifico como a Veiga da Mira, e que se estende ata a autoestrada, tapada por unha espesa masa forestal, e realmente boto de menos que o percurso non se interne neste espacio natural, aínda que imaxino que o terreo está bastante enchoupado. De feito, despois de andar un anaco por este carreiro, chego a unha pequena ponte de pedra dun só arco, quizais medieval, e deixo de ver tamén a extensa châ, que reteño nas pupilas unha última vez, dende un paso elevado, por onde o tren salva o obstáculo dun pequeno ribeiro. Aquí teño un pequeno atranco técnico, xa que a chuvia formoume unha burbulla de auga dentro da miña cámara, e teño que fixar a miña memoria dixital cun filtro difusor.
Sigo pegado ó camiño de ferro, por onde ó pouco pasa unha locomotora con media ducia de vagóns, quizais dunha liña rexional, e o condutor fai soar a bucina, facendo outra chiscadela ó universo cortaziano. O sendeiro discorre agora ó carón dunha carballeira tupida, mentres a chuvia volve, con menos forza, a facer a súa presencia, para que volva a lembrarme de aqueles que quedaron quentiños, e sequiños, na camiña, esperando condicións máis propicias para facer acto de presencia nestas aventuras nas que, pese a todo, insisto.
Xa teño feita a dixestión do arroz malandro cando chego ás primeiras casas de San Pedro da Torre, na que entro pola rúa Cruzes, seguindo as marcas do percurso pedestre que, cando teño algunha dubida, aparecen para confirmarme a dirección correcta. Este pobo non ten unha beleza especial, quitando a singularidade dalgunha das mansións azulexadas que salpican o núcleo urbano ¿ou debería dicir rural?, o que si é simpático é o saúdo da súa xente, que en canto ven aparecer a este que escribe, ataviado como si estivese facendo o treking do Annapurna, sorrinme e soltan un: ¡boa tarde!, que devolvo, saúdo e sorriso, para mostrarlles que eu tamén teño unha educación.
Cruzo unha pequena estrada, e intérnome na rúa Poço, que me leva directamente ata a Igreja de San Pedro, onde remata o trilho. E curioso o parque está o seu carón, con palmeiras e unha fonte ateigada de ras de cerámica e, máis curioso, co que caeu, sen auga.
Para celebrar que a miña chegada o ceo abre unha fenda, por onde os raios do sol rompen o gris, ata chegar ás miñas roupas molladas, cousa que agradezo. Tanto é así que en vez de seguir cara adiante, nun cruce con outra casa azulexada enteiramente en azul, cara onde teño o coche, decido tirar á esquerda, seguindo unhas frechas amarelas que penso que poden sinalizar outro sendeiro.
Así chego a outro ribeiro, chocolateado polo incremento de caudal nas últimas horas, que traspasan dúas construcións de pedra. Unha, de dous arcos, e un estreito acueduto, seguramente parte dun muíño comido polas silveiras, e outro, dun só arco, é a Ponte Románica de Chamosinhos, que cruzo para internarme nesa poboación, de casas solarengas como a Casa da Ponte, que como o seu propio nome indica está pegadiña a sinxela obra arquitectónica pola que cambio de ribeira e, tamén, de freguesía.
Máis o verdadeiro espectáculo está no ceo, a parte superior cuberta por unha pátina máis negra co corazón do demo, no medio dunha franxa velvia, como o reflexo dun océano, e na parte inferior un cardume de nubes albinas, que semellan montañas de nata. Ensimesmado na tarefa de captar estas imaxes non me decato de que se me arrima unha paisana que se pregunta que carallo fago plantado diante dunha leira sobre a que só hai ceo. Pregúntame, curiosa, si quero merca-la finca, que é da súa propiedade, e fai unha loubanza da tranquilidade que se respira no lugar. Cando lle conto que veño camiñando dende Valença mírame como si estivese tolo, e botase a rir, claro.
Despídome da vella e sigo avanzando polo camiño alcatreado, ata chegar a un lugar coñecido: O Escondidinho, onde almorcei hai un millón de anos, cando tiña outro corpo e outros afectos, descansen ambos en paz, onde queiran que estean. Tamén paso por unha casa curiosamente defendida por unha ducia de caracois de pedra, que me chiscan os seus ollos petrificados dándome a despedida do pobo.
Cando este remata collo, ó chou, un camiño forestal, cansado do piche, pero dez minutos despois lévame a unha nova estrada, e dende aquí á nacional. Aínda camiño un bo treito pola estrada, ata que atopo outro camiño que se interna no monte, preto das ruínas dun gran muíño, e por el volvo ¡a igrexa de San Pedro!. Ó final dinlle un aire ó pequeno trilho, facendo un círculo que me levou unha hora máis, que teño que sumar ás dúas que empreguei no itinerario marcado.
No hay comentarios:
Publicar un comentario