Luns, 18 de febreiro de 2008
Ás veces sucede, e do xeito máis insistente nos derradeiros tempos, que esperto e sigo soñando, como se as redes que teceron eses soños me atrapasen e xa non puidera abandonalos. Afortunadamente, estes soños son doces, e non me importa seguilos máis alá do amencer, e sorrir a un novo día abrazado a esa suma de motivos que teño entre os brazos. Si, outra vez esperto e a Ítaca que buscaba nos meus soños converteuse nunha criatura que se aferra ós meus osos, como unha enredadeira cariñosa, mentres o espertador nos grita obrigacións menos oníricas.
Así que mastigo os restos da noite baixo as mantas, mentres as cartas reteñen as caricias das pegadas que tamén levo eu impresas nas costas. E ás nove, como un resorte, salto da cama e, antes de que me atrape o frío que azouta estas terras da Basilicata, póñome varias capas de roupa para afrontar os retos que me propuxen para esta xornada: improvisar unha ruta sendeirista polas montañas que vexo dende o balcón da miña casa lucana.
Chego a tempo de alcanzar o coche do reparto postal de Marsico Nuovo, e que a preciosa carteira que fai a ruta do Val de Pergola teña a ben trasladarme, despois de facer un breve recorrido por illados núcleos rurais onde aínda o sol non desaloxou á neve, escenarios naturais de unha película de Passolini, ata o pequeno lugar de San Vito, famoso polo seu entolecido baile rexional, onde poñerei a proba as miñas dotes de explorador siux e, porque non dicilo, tamén a miña sorte.
Dándolle as costas ó Campi di San Vito, de extensas praderías verdes, salpicados de carballos o castiñeiros, sigo un sendeiro que se dirixe á montaña. Nel teño o meu primeiro contacto coa poboación local, xa que un todo terreo que leva a miña mesma dirección se detén ó meu lado e me pregunta: “Posso passare da questa parte? Si può andare da lì?” ó que me vexo obrigado a respostar: “No lo so, io sono straniero”. O home insiste, porque non lle importa de onde son, el só quere saber se pode continuar: “Però, posso pasar?” así que lle digo, xa con cara de mosqueo: “Non capisco, io sono straniero”.
O tipo arranca a súa macchina con cara de poucos amigos, ou sexa coa que naceu, e deixa tras de si un regueiro de bastos anacos de xeo, despois de atravesar un charco xeado que se estendía nun par de metros polo camiño.
Ás beiras aínda queda neve, e as plantas que sobreviven a este clima de extremos é bastante curiosa, e espeta un inusitado interese botánico en min, así que fotografo as distintas especies, para buscalas despois no proceloso mar da rede, á vez que lamento non ter ó meu lado o Doutor Barros, o experto en botánica que non chegará ata mañá.
Ó pouco tempo o camiño ascende, ata acadar unha vella explotación mineira onde se detivo o todo terreo, onde o conductor fai tanto por ignorarme como eu a el. Parece que os dous temos mellores cousas que facer que practicar idiomas con alguén que non nos cae simpático á primeira.
Eu continúo por un sendeiro que se interna nun caos de caliza, con miles de pedras diseminadas por todo o monte, e non tardo demasiado en acadar o seu cumio. O teito do Monte San Vito é unha agrupación pechada deses bloques de caliza, bastante venteada para o meu gusto, e onde podo compoñer un itinerario a seguir nas próximas horas, para recorrer estas montañas amables da rexión da Basilicata.
Descendo, despois de disparar unha ducia de fotografías cara o val e os cumios veciños, e o fago entre o caos, mais pronunciado, como a súa pendente, da súa cara norte, ata unha extensa planicie labrada: o Campo delle Querce, onde conflúen varios sendeiros, e incluso atopo frechas vermellas pintadas nas pedras, quizais un itinerario sinalizado, que decido seguir, aínda que o pouco tempo envíame de volta a San Vito, polo que desfago os meus pasos e atraveso a sombra dos carballos, seguindo outro camiño que volve ascender.
O astro rei sígueme perseguindo coa súa lingua de lume, e teño que refrescarme na visión dos cumios distantes, máis alá do casco urbano de Marsico Nuovo, onde persisten as neves.
Esta segunda ascensión resérvame unha sorpresa, xa que no cumio se atopa un pequeno pero espeso souto, non en van os parroquianos denominan a este paraxe Monte di Castagno. Intérnome nesta atípica agrupación de árbores nobres, un oasis no medio do outeiro pelado, e entre a follasca atopo multitude de cunchas de caracol, que seguramente sucumbiron entre o intenso frío invernal.
Avanzando ata o seguinte cumio, do que non me separan máis de trescentos metros, e formando unha pequena portela atopo unha pequena zona despexada dedicada ó cultivo do millo, o Campo di Noci, presidido pola sombra dun magnífico exemplar desta especie, visible dende a poboación na que amañecín. É incrible que a esta altura os lugareños persistan en rentabilizar a terra, xa que debe ser bastante penoso o traballala nas condicións adversas que presenta o seu emprazamento.
Dende aquí son poucos os metros que teño que ascender ata o punto máis alto do Monte Della Torre Trombata, un cerro salpicado de caliza onde se atopan os restos dunha antena, protexida, inutilmente xa que agora esta partida no chan, por unha curiosa celda de ferro. Neste punto diviso xa o pobo de Marsico, e unha boa panorámica do Val d’Agri que se estende ós seus pes, e teño unha boa referencia do camiño a seguir, aínda que para elo desestime os camiños e decida rodear o monte para volver ó Campo della Querce.
Cruzando novamente o campo labrado sae ó meu encontro un can de aspecto feroz, ou máis ben tropezo con el, xa que quedou sen pilas e está inmóbil como se sinalase a unha presa. Rapidamente nos facemos amigos e nos quitamos fotos xuntos, mentres indago sobre a raza de este bravo can. A un lado do seu lombo azul e branco podo ler “Made in China”, e penso que tamén na Basilicata abandonan as súas mascotas cando se fan vellas, aínda que teñan, como esta, un pedigree especial.
Non estou sobrado de forzas para levalo comigo, así que nos despedimos e continúo cara unha pechada formación de abetos, por un sendeiro que volve a ascender. Tamén hai outras especies neste bosque, carballos, castiñeiros, tsugas, olmos e algunhas outras que non logro identificar, pero a que destaca é a primeira, que da nome ó lugar: o Monte di Abeti. É sen dubida o tramo máis arborado da xornada, e me da a sensación de que estou camiñando por un sendeiro dos Pirineos, e tamén é o máis continuado, aínda que esto non significa que se volva monótono, xa que a paisaxe que ofrece o val, as montañas e as pequenas poboacións que se divisan ó lonxe, aparece e desaparece segun sexa maior ou menor a espesura da fraga.
Chegados a este punto o camiño dálle as costas a todas estas panorámicas e diríxese cara unha columna de fume, onde se ve unha intensa actividade humana: estou chegando á Mina Nera.
Como non sei si lles molestará a miña intromisión nos seus terreos, me gardo de acercarme demasiado á explotación e no primeiro desvío que atopo, cando xa están á vista os operarios afanándose en facer montañas de mineral, comezo a descender lixeiramente adentándome nun pequeno bosque de carballos e castiñeiros.
Tras pasar este, por unha ampla pista que volve a gañar metros ó ceo, camiño ó último dos cumios, o máis próximo á poboación de Marsico, Monte Sant’Angelo, que ofrece un balcón incomparable ó Val d’Agri, que se estende cara onde me alcanza a vista. O sol está xa moi alto, e teño que emprender o regreso, así que me deteño o imprescindible para tomar testemuña gráfica destas magnificas panorámicas, e busco un camiño polo que poda descender o máis rápido posible. Despois de probar un par de variantes que, ou ben me aloxan do meu obxectivo, ou despois de baixar un pouco comezan outra vez a subir cara o Monte de Aberi, atopo un sendeiro pedregoso que se perde entre unha espesa carballeira e decido continuar por el.
Non erro na miña decisión, porque ademais se dirixe ó pobo sen desviarse e desemboca nunha estación de augas, e alí comeza unha vía asfaltada que me conduce ás primeiras casas. Defendendo unha delas dorme un gran can, e na porta pon un curioso letreiro “Atencione al can ei al patrone”, con un debuxo dun can ensinando os dentes e unha man empuñando unha pistola, polo que deduzo que os lucanos son bastantes celosos das súas propiedades.
Unha central eléctrica me indica a entrada no casco urbano, e a vía asfaltada se transforma en estrada. Cruzo un pequeno ponte salvando un diminuto regueiro que me nego a identificar como o Fiume Agri, pois non podo crer que se reduza a esto a liña de auga que lle da vida ó val. Por fortuna o tramo da estrada é curto, xa que me atopo un desvío ó pouco que me leva a Chiesa de Santa Luzia, que leva uns ollos de reposto na man, e un pouco máis adiante, xa no pobo, á Chiesa de San Rocco, que será do século XVIII, pero que é fea con ganas.
Como aínda me queda tempo o inverto en visitar a casa consistorial de Marsico Nuovo, onde monto unha pequena revolta preguntando pola oficina de turismo. Unha señora amable e un pouco agobiada pola miña visita, me leva dunha dependencia a outra, preguntando ás súas compañeiras pola información turística do concello.
Non consigo máis que un par de folletos xerais do pobo e un mapa, bastante completo, do Parque Natural do Pollino Lucano, unha das zonas ás que máis ganas lle teño da rexión. Despídome agradecido e volven respirar nas dependencias municipais. Así regreso á casiña dos meus soños, e o meu soño me espera sentada á porta, con ganas de que lle conte en que invertín as horas da mañá: este é un resumen do que lle contei mentres xantabamos...
Por certo, a comida foi espectacular, fomos ó Agroturismo Vignola onde nos puxeron un menú de degustación, con un abanico de embutidos e queixo: capicollo, salsiccia, prosciutto, formaggio con tonno, e despois máis antipasti: funghi trifolati, prosciutto alla giardiniera, ricotta, pancetta al vapore, mela con rucola e noci, e máis tarde un pouquiño de pasta.. fusilli con ragù, ravioli di ricotta con funghi e salvia. Ah, e de postre: crostata al cioccolato, e torta con crema. Aquí non había outra opción que deixarse levar, ou dicir basta, e nós optamos por unha cousa primeiro e despois pola outra, cando xa non tiñamos máis oco no estómago. Quizais só un pequeno, para o café, que é obrigatorio despois dun opíparo festín como este.
E así foi a miña primeira xornada marsicana, polo menos no referente ás miñas incursións montañeiras e, obrigado é dicilo, gastronómicas, co que descubrín as dúas enormes potencias que ten esta zona, nas que, sen dubida, insistirei.
Ás veces sucede, e do xeito máis insistente nos derradeiros tempos, que esperto e sigo soñando, como se as redes que teceron eses soños me atrapasen e xa non puidera abandonalos. Afortunadamente, estes soños son doces, e non me importa seguilos máis alá do amencer, e sorrir a un novo día abrazado a esa suma de motivos que teño entre os brazos. Si, outra vez esperto e a Ítaca que buscaba nos meus soños converteuse nunha criatura que se aferra ós meus osos, como unha enredadeira cariñosa, mentres o espertador nos grita obrigacións menos oníricas.
Así que mastigo os restos da noite baixo as mantas, mentres as cartas reteñen as caricias das pegadas que tamén levo eu impresas nas costas. E ás nove, como un resorte, salto da cama e, antes de que me atrape o frío que azouta estas terras da Basilicata, póñome varias capas de roupa para afrontar os retos que me propuxen para esta xornada: improvisar unha ruta sendeirista polas montañas que vexo dende o balcón da miña casa lucana.
Chego a tempo de alcanzar o coche do reparto postal de Marsico Nuovo, e que a preciosa carteira que fai a ruta do Val de Pergola teña a ben trasladarme, despois de facer un breve recorrido por illados núcleos rurais onde aínda o sol non desaloxou á neve, escenarios naturais de unha película de Passolini, ata o pequeno lugar de San Vito, famoso polo seu entolecido baile rexional, onde poñerei a proba as miñas dotes de explorador siux e, porque non dicilo, tamén a miña sorte.
Dándolle as costas ó Campi di San Vito, de extensas praderías verdes, salpicados de carballos o castiñeiros, sigo un sendeiro que se dirixe á montaña. Nel teño o meu primeiro contacto coa poboación local, xa que un todo terreo que leva a miña mesma dirección se detén ó meu lado e me pregunta: “Posso passare da questa parte? Si può andare da lì?” ó que me vexo obrigado a respostar: “No lo so, io sono straniero”. O home insiste, porque non lle importa de onde son, el só quere saber se pode continuar: “Però, posso pasar?” así que lle digo, xa con cara de mosqueo: “Non capisco, io sono straniero”.
O tipo arranca a súa macchina con cara de poucos amigos, ou sexa coa que naceu, e deixa tras de si un regueiro de bastos anacos de xeo, despois de atravesar un charco xeado que se estendía nun par de metros polo camiño.
Ás beiras aínda queda neve, e as plantas que sobreviven a este clima de extremos é bastante curiosa, e espeta un inusitado interese botánico en min, así que fotografo as distintas especies, para buscalas despois no proceloso mar da rede, á vez que lamento non ter ó meu lado o Doutor Barros, o experto en botánica que non chegará ata mañá.
Ó pouco tempo o camiño ascende, ata acadar unha vella explotación mineira onde se detivo o todo terreo, onde o conductor fai tanto por ignorarme como eu a el. Parece que os dous temos mellores cousas que facer que practicar idiomas con alguén que non nos cae simpático á primeira.
Eu continúo por un sendeiro que se interna nun caos de caliza, con miles de pedras diseminadas por todo o monte, e non tardo demasiado en acadar o seu cumio. O teito do Monte San Vito é unha agrupación pechada deses bloques de caliza, bastante venteada para o meu gusto, e onde podo compoñer un itinerario a seguir nas próximas horas, para recorrer estas montañas amables da rexión da Basilicata.
Descendo, despois de disparar unha ducia de fotografías cara o val e os cumios veciños, e o fago entre o caos, mais pronunciado, como a súa pendente, da súa cara norte, ata unha extensa planicie labrada: o Campo delle Querce, onde conflúen varios sendeiros, e incluso atopo frechas vermellas pintadas nas pedras, quizais un itinerario sinalizado, que decido seguir, aínda que o pouco tempo envíame de volta a San Vito, polo que desfago os meus pasos e atraveso a sombra dos carballos, seguindo outro camiño que volve ascender.
O astro rei sígueme perseguindo coa súa lingua de lume, e teño que refrescarme na visión dos cumios distantes, máis alá do casco urbano de Marsico Nuovo, onde persisten as neves.
Esta segunda ascensión resérvame unha sorpresa, xa que no cumio se atopa un pequeno pero espeso souto, non en van os parroquianos denominan a este paraxe Monte di Castagno. Intérnome nesta atípica agrupación de árbores nobres, un oasis no medio do outeiro pelado, e entre a follasca atopo multitude de cunchas de caracol, que seguramente sucumbiron entre o intenso frío invernal.
Avanzando ata o seguinte cumio, do que non me separan máis de trescentos metros, e formando unha pequena portela atopo unha pequena zona despexada dedicada ó cultivo do millo, o Campo di Noci, presidido pola sombra dun magnífico exemplar desta especie, visible dende a poboación na que amañecín. É incrible que a esta altura os lugareños persistan en rentabilizar a terra, xa que debe ser bastante penoso o traballala nas condicións adversas que presenta o seu emprazamento.
Dende aquí son poucos os metros que teño que ascender ata o punto máis alto do Monte Della Torre Trombata, un cerro salpicado de caliza onde se atopan os restos dunha antena, protexida, inutilmente xa que agora esta partida no chan, por unha curiosa celda de ferro. Neste punto diviso xa o pobo de Marsico, e unha boa panorámica do Val d’Agri que se estende ós seus pes, e teño unha boa referencia do camiño a seguir, aínda que para elo desestime os camiños e decida rodear o monte para volver ó Campo della Querce.
Cruzando novamente o campo labrado sae ó meu encontro un can de aspecto feroz, ou máis ben tropezo con el, xa que quedou sen pilas e está inmóbil como se sinalase a unha presa. Rapidamente nos facemos amigos e nos quitamos fotos xuntos, mentres indago sobre a raza de este bravo can. A un lado do seu lombo azul e branco podo ler “Made in China”, e penso que tamén na Basilicata abandonan as súas mascotas cando se fan vellas, aínda que teñan, como esta, un pedigree especial.
Non estou sobrado de forzas para levalo comigo, así que nos despedimos e continúo cara unha pechada formación de abetos, por un sendeiro que volve a ascender. Tamén hai outras especies neste bosque, carballos, castiñeiros, tsugas, olmos e algunhas outras que non logro identificar, pero a que destaca é a primeira, que da nome ó lugar: o Monte di Abeti. É sen dubida o tramo máis arborado da xornada, e me da a sensación de que estou camiñando por un sendeiro dos Pirineos, e tamén é o máis continuado, aínda que esto non significa que se volva monótono, xa que a paisaxe que ofrece o val, as montañas e as pequenas poboacións que se divisan ó lonxe, aparece e desaparece segun sexa maior ou menor a espesura da fraga.
Chegados a este punto o camiño dálle as costas a todas estas panorámicas e diríxese cara unha columna de fume, onde se ve unha intensa actividade humana: estou chegando á Mina Nera.
Como non sei si lles molestará a miña intromisión nos seus terreos, me gardo de acercarme demasiado á explotación e no primeiro desvío que atopo, cando xa están á vista os operarios afanándose en facer montañas de mineral, comezo a descender lixeiramente adentándome nun pequeno bosque de carballos e castiñeiros.
Tras pasar este, por unha ampla pista que volve a gañar metros ó ceo, camiño ó último dos cumios, o máis próximo á poboación de Marsico, Monte Sant’Angelo, que ofrece un balcón incomparable ó Val d’Agri, que se estende cara onde me alcanza a vista. O sol está xa moi alto, e teño que emprender o regreso, así que me deteño o imprescindible para tomar testemuña gráfica destas magnificas panorámicas, e busco un camiño polo que poda descender o máis rápido posible. Despois de probar un par de variantes que, ou ben me aloxan do meu obxectivo, ou despois de baixar un pouco comezan outra vez a subir cara o Monte de Aberi, atopo un sendeiro pedregoso que se perde entre unha espesa carballeira e decido continuar por el.
Non erro na miña decisión, porque ademais se dirixe ó pobo sen desviarse e desemboca nunha estación de augas, e alí comeza unha vía asfaltada que me conduce ás primeiras casas. Defendendo unha delas dorme un gran can, e na porta pon un curioso letreiro “Atencione al can ei al patrone”, con un debuxo dun can ensinando os dentes e unha man empuñando unha pistola, polo que deduzo que os lucanos son bastantes celosos das súas propiedades.
Unha central eléctrica me indica a entrada no casco urbano, e a vía asfaltada se transforma en estrada. Cruzo un pequeno ponte salvando un diminuto regueiro que me nego a identificar como o Fiume Agri, pois non podo crer que se reduza a esto a liña de auga que lle da vida ó val. Por fortuna o tramo da estrada é curto, xa que me atopo un desvío ó pouco que me leva a Chiesa de Santa Luzia, que leva uns ollos de reposto na man, e un pouco máis adiante, xa no pobo, á Chiesa de San Rocco, que será do século XVIII, pero que é fea con ganas.
Como aínda me queda tempo o inverto en visitar a casa consistorial de Marsico Nuovo, onde monto unha pequena revolta preguntando pola oficina de turismo. Unha señora amable e un pouco agobiada pola miña visita, me leva dunha dependencia a outra, preguntando ás súas compañeiras pola información turística do concello.
Non consigo máis que un par de folletos xerais do pobo e un mapa, bastante completo, do Parque Natural do Pollino Lucano, unha das zonas ás que máis ganas lle teño da rexión. Despídome agradecido e volven respirar nas dependencias municipais. Así regreso á casiña dos meus soños, e o meu soño me espera sentada á porta, con ganas de que lle conte en que invertín as horas da mañá: este é un resumen do que lle contei mentres xantabamos...
Por certo, a comida foi espectacular, fomos ó Agroturismo Vignola onde nos puxeron un menú de degustación, con un abanico de embutidos e queixo: capicollo, salsiccia, prosciutto, formaggio con tonno, e despois máis antipasti: funghi trifolati, prosciutto alla giardiniera, ricotta, pancetta al vapore, mela con rucola e noci, e máis tarde un pouquiño de pasta.. fusilli con ragù, ravioli di ricotta con funghi e salvia. Ah, e de postre: crostata al cioccolato, e torta con crema. Aquí non había outra opción que deixarse levar, ou dicir basta, e nós optamos por unha cousa primeiro e despois pola outra, cando xa non tiñamos máis oco no estómago. Quizais só un pequeno, para o café, que é obrigatorio despois dun opíparo festín como este.
E así foi a miña primeira xornada marsicana, polo menos no referente ás miñas incursións montañeiras e, obrigado é dicilo, gastronómicas, co que descubrín as dúas enormes potencias que ten esta zona, nas que, sen dubida, insistirei.
No hay comentarios:
Publicar un comentario