E93 Trilho do Urzal – Ciclo do Pâo (Arcos de Valdevez)







Domingo, 12 de outubro do 2008

Descripción do percurso e mapa

A véspera foi unha desas xornadas nas que me invadiu a asertividade, esa incapacidade para negarme, para dicir que non a tódalas propostas lúdico-festivas, a tódalas invitacións dos colegas, simultáneando eventos e conversas, como se estivese vivindo o último dos días. Tocoume a quenda de mañá, e a pesares de que me facía boa falta botar unha soneca para resarcirme da semana de madrugóns, non fun quen de resistirme a toma-lo café con Nuria e Habibi na Praia dos Olmos, aínda sen facer a dixestión duns cogomelos con xudías coas que alimentei as miñas bolboretas nostálxicas.

Facía o calor típico de finais de verán, estando xa a principios de outono, e as terrazas estaban cheas de ociosos coma nós, mangas curtas e pernas ó aire, salvo o cociñeiro que é inmune ás altas temperaturas. Café non tomamos, e pola miña conta caeron tres estrelas, que nin caídas do ceo, e botamos toda a tarde a escoitar e contar as anécdotas das semanas que pasaron dende a última. Tanto foi así que cando chegou a Criatura xa estaba o sol a derramarse tralas Cíes, e baixamos á area por aquelo de dicir que estivemos na praia, e para mandarlle un xaruto deses que dan risa. E si, rimos coma parvos mentres as sombras ían cubrindo a ría.

Entrounos a fame e marchamos cara a cidade os catro, que parecíamos ós da canción do gato metido nun saco, pero cando chegamos pareceunos cedo e aínda lle mandamos un par de cervexas máis na terraza do Choco, porque xa era noite pero seguía facendo calor. Falamos de todo e de nada, e por máis que o intente non son capaz de lembrar cales foron os temas que puxemos enriba da mesa, e o raro sería que fora ó revés, que me lembrara, porque a esas alturas xa dixera que si media ducia de veces.

Non é que fagan falla máis detalles, pero cando rematamos as patatillas, os manises e as olivas xa tiñamos o estómago con ganas de algo máis contundente, e marchamos ó Rin-Ran. Eu, coma sempre, mandeille un deses bocatas especias con lombo fresco, pementos de piquillo e ovo frito, e entre todos baixamos unha ración de patacas, mentres decidíamos que facer das nosas vidas no futuro máis inmediato. E inmediatamente, despois de rematar a paparota, Habibi e Nuria marcharon para casiña, e a Criatura máis eu, canciños sen dono, despois dun momento de indecisión, tiramos cara a Fábrica.

Tivemos sorte na porta porque o Paulino viunos dubidar e deixounos pasar pagando só unha entrada, que custaba dezaoito pavos, e xa lle chegaba porque o concerto xa comezara, e ademais o grupo asturiano Avalanch non os valía. A sala estaba chea de máis de seguidores da banda metaleira, coreando as súas penosas letras e suando a mares, porque o aire acondicionado non estaba, unha vez máis, en condicións. Fixérame efecto a mestura da media ducia de cervexas e dos trócalos (aquí non levaba a conta), a atmosfera asfixiante do local, os gritos do vocalista jevirulo e as horas que levaba sen durmir, e mantívenme nun estado catatónico nas interminables horas, segundos e minutos que durou a sesión de tortura dos nosos primos.

Cando rematou o sufrimento conseguín convencer ó Servo de Satán para cambiar de aires, e seguíronnos dúas tipas sen moita gracia pero con ganas de que llas descubriramos, e na porta da Iguana a piques estivemos de perdelas de vista porque o Cesar deixounos pasar, pero elas quedaron fora, ata que as vacilou un pouco e viñeron outra vez canda nós. Tampouco é que despois falaramos moito máis con elas, e xuntámonos co Alex, que estaba cun par de compañeiros de Aphonic, vendo o concerto dos N.O.T., unha formación local de black metal que non tiñan a súa noite máis afortunada. Aínda así era un descanso para os meus oídos que cantaran, ou berraran máis ben, en inglés, porque co recital de poesía barata dos Avalanch xa me chegara.

¿Pero, porqué carallo estou contando todo esto? Ah, xa me lembro, por a miña asertividade, esa costume que me fai dicir que si cando teño que dicir que non. E non dixen que non cando rematou esta nova sesión e o Alex e o Xaime, e máis os colegas do primeiro decidiron continuar de troula, primeiro nun local con pinta de puti-club cutre (pero con copas baratas en sen rapazas medio espidas), e despois, xa sen o Alex, noutro onde non tiñan música e había máis fume que nos incendios do dousmilseis. Alí deixei os restos do naufraxio, iniciando a durísima ascensión cara o meu refuxio, ás tres e media da mañá, pero coma se fose moito máis tarde. E todo pola miña inclinación natural a dicir que si, sempre que si.

Pasou logo a noite, mesturando desexos e soños, e cando estaba no mellor sonou o teléfono e arrincoume as teas de araña de súpeto. Era xa mediodía e o Alex, despois de un feixe de intentos infructuosos, inquiríame para sumarse as miñas camiñatas dominicais.

Pois si, a véspera foi unha desas xornadas nas que me invadiu a asertividade, e aínda amañecín co síndrome, ou máis ben cos síndromes, xa que ademais de espertar con outro si na boca tamén saín do territorio dos soños con cara de pesadelo, esto é: cunha espantosa resaca. Carallo co Peter Pan, sempre vivindo no país de nunca xamais, e cando se ve ó espello non atopa a outro que non sexa o Capitán Garfo, e a pesares das formigas pastando na cabeza e das areas na gorxa e todo o resto de síntomas aínda ten ganas de encher a mochila con catro trapalladas e saltar pola fiestra en busca de máis aventuras.

E saín ó punto de encontro baixo un ceo primaveiral, sen tempo para facerlle un chequeo previo ó pé que escarallara nos montes marsicanos, sen ter nin puta idea do itinerario que podíamos seguir despois da comida, en fin, improvisando unha vez máis. Menos mal que alí estaba o Zalo para quitarme do apuro, e foi reunirme con el no Concheiro e xa me propuxo unha ruta de nome suxerinte: o Trilho do Ciclo do Pâo, ou Trilho do Urzal, situado no concello de Arcos de Valdevez, que debería levarnos tres horas, máis ou menos. Cando se nos sumou o Alex estabamos decididos, e subimos ó seu coche para buscar a fronteira, mentres o de Paramos púñame ó día das derradeiras e próximas convocatorias camiñantes.

Tivemos mala sorte para o bautizo do novicio na congregación eivadiña, xa que o Stop, o noso templo gastronómico, estaba pechado, e non lle puidemos dar a probar a malandrina, a nosa poción máxica, e trocamos o comedeiro mítico por o Marco de San Pedro, moi preto do primeiros, onde pedimos frango a brasa e arroz de marisco. Outra vez erramos, xa que neste local teñen o costume de chamarlle marisco ó surimi, e tivemos a desagradable sorpresa de atopar os pauciños de cangrexo (que seguro que non son de tal) cunhas ameixas e gambas bastante ruíns. Menos mal que o Alex é de bo dente e non protestou, dando boa conta do frango, das patacas e dunha boa ración de arroz, e ben seguro que aínda comería máis se lle puxera diante.

Non sería o mellor restaurante da zoa, pero cando marchamos estaban tódalas mesas ocupadas, e aínda había xente esperando. Nos xa tiñamos presa por chegar ó noso destino, así que de postre devoramos uns cantos quilómetros de asfalto, ata chegar a Paredes de Coura, e dende alí collemos a dirección cara Arcos de Valdevez, ata chegar a unha desviación que nos levou ata a pequena freguesía de Río Frío.

Estacionamos a carón da estrada, algúns metros antes do bucólico lugar de Grijó, e despois duns brevísimos estiramentos e de valorar o que pagaba a pena cargar a chepa, iniciamos o trilho ás tres da tarde, por un camiño agrícola de laxas, que comezaba descendendo. O Zalo xa nos anotara, cando subiamos cara esta aldea de montaña, que tiñamos que sortear un desnivel considerable, pero xa non tiña remedio, os estreito carreiro ía descontando metros de altitude, os mesmos que despois teríamos que gañar para volver ó coche.

A medida que camiñamos, sempre descendendo, vamos observando unha paisaxe peculiar, na cal se destaca o Vale de Urzal, o noso destino, e máis lonxano o Vale do Vez, así como unha extensa malla de campos armados en socalcos, onde se practica unha agricultura tradicional de subsistencia, destacándose pola súa importancia o cultivo de variedades rexionais de millo, branco ou amarelo, cos cales se produce a famosa Broa de Milho Tradicional de Arcos, mesmo o Zalo ten noticias de que na comunidade rural que deixabamos ás nosas costas aínda había quen cocía este rico e nutritivo pan.

Tamén nos indicou que o camiño, que xa non era a primeira vez que recorría, tiña algúns tramos con bastante maleza, así que tanto el como Alex armáronse con un bo pao e tornáronse na vangarda para ir abrindo camiño. Este non tiña perda, porque as marcas eran ben recentes, e o noso guía non tiña demasiadas dubidas, e ó pouco fomos internándonos nunha fraga na que era predominante o castiñeiro, sementando o chan cos seus ourizos, cunhas castañas pequeniñas pero saborosas.

Conforme íamos descendendo mudou a paisaxe, perdemos de vista os campos e avanzamos por unha densa mancha forestal de carvalhos-alvarinhos, onde puidemos observar e sentir o esplendor deste ecosistema, o nivel dos seus estratos principais: arbóreo, arbustivo e herbáceo. Presenciamos, ademais dos carvalhos, amieiros (alnus glutinosa), azevinhos (ilex aquifolium), gilbardeiras (ruscus aculeatus) e fentos. Esta diversidade de especies vexetais incrementábase conforme nos acercabamos as augas cantareiras do Río Frío, que da nome a toda a freguesía, e a posibilidade do baño facíanos posicionarnos a favor ou en contra. Mentres baixabamos cara o leito fluvial puxemos ó día ó novo das nosas costumes, pero nin así logramos convencelo, é so de pensar en meterse na auga botaba a espirrar de forma convulsiva, aínda que tiña outros motivos.

Zalo máis eu vimos dunha antiga tradición, de cando militabamos xuntos nunha célula marxista-leninista-nudista, e mantiñamos a disciplina de partido coa inmersión en canto río, regato, lagoa ou fochanca atoparamos ó noso paso, e por iso en canto chegamos ás Fervenzas de Grijó non dubidamos en espirnos e mollar as nosas vergoñas nas xélidas augas do pequeno río, que xa avisa co seu nome. O entorno é un dos principais atractivos desta ruta, aínda que hai que ter coidado de non caer nas esvaradías laxas das súas beiras.

Despois desta sesión improvisada de hidromasaxe, xa temos o corpo a unha temperatura ideal para sumar esforzos, e voltamos ó camiño do Carvalhal, que suaviza un pouco o desnivel, adentrándonos cada vez máis no val, seguindo o curso das bravas e cristalinas augas do afluente do Río Vez pola súa marxe esquerda. A paisaxe vai mudando conforme nos afastamos do leito fluvial, e nalgúns tramos as especies nobres son trocadas por esa praga que coñecemos moi ben o outro lado do Miño: os eucaliptos, que aquí denominan como “área florestal de produçâo”, ¡manda truco!.

Tamén pasamos preto de algunhas minas de auga, escavadas na terra, e mesmo dunha fonte, e nestes puntos formase no chan algún lameiro que temos que sortear a modo. O camiño descende despois abruptamente por unha canicouva, un camiño escavado na terra na que fomos atopando grandes penedos de granito, onde non tardamos en atopar un “aire”, un ramal do sendeiro que indicaba a dirección duns muíños.

O noso guía aléntanos para tomalo, non vaia ser que nos quede corta a saída dominical, e ademais ¿que carallo de Ciclo do pan imos facer se non visitamos os enxenios hidrográficos? A forza motriz dos ríos e regatos que conflúen no val puxeron en funcionamento un impresionante complexo de muíños, en outro tempo fundamentais para a subsistencia da pequena agricultura familiar.

Ó final do ramal chegamos a un deses tesouros etnográficos que dan un valor especial a esta ruta, á carón do Río Frío, no lugar de San Vicente, e mesmo podemos visitar o interior dun “moinho de rodizio”, onde visualizamos as diferente partes que o constitúen e onde, seguramente, os máis cativos descobren os segredos das técnicas de moer, transmitidas de xeración en xeración a través dos séculos. Despois de tirar catro foguetes dixitais o Zalo lévanos cara a aldea, ata que nos cruzamos cun paisano ao que o noso guía interroga sobre a dirección a seguir, aínda que a ten bastante clara.

O lugareño, vestido de domingo e armado cun legón, cóntanos que leva vinte anos na emigración, en Suíza, e laiase dos tapados que están os camiños, por falta de uso, e ofrecese a guiarnos ata o sendeiro. Pregúntanos de onde vimos, quen somos, onde vamos... as eternas preguntas da humanidade, e cando o camiño empeza a ascender muda de opinión, xa que imos demasiado a presa para el. A min dáme magoa que non nos acompañe, porque eu xa vou medio esfurricado, pagando polos meus excesos da noite anterior, e agora todo o que temos por diante e unha subida do carallo. Vou suando tódalas cervexas que bebín na véspera, mentres os meus amigos detéñense unha e outra vez a esperarme, e ademais noto como se me inchou o pe dereito, no que teño a tendinites italiana, que aínda que non me doa moito é ben molesta.

Ó chegar ó comezo do “aire” tomamos a dirección do lugar de Vila Franca, enlazando estreitos carreiros empedrados nos que se alternan os carballos e as mimosas, e sempre en sentido ascendente imos chegando a unha ampla zoa de campos de cultivo, sempre dispostos en socalcos, onde se destaca o cultivo de milho, una actividade laboriosa e dotada de varias fases: preparación do terreo, sementeira, sacha, rega, colleita, desfollada e seca nos tradicionais espigueiros. Aquí podemos observar tamén os magníficos exemplares de razas autóctonas en pastoreo libre, destacando os bovinos da raza barrosá, que chaman a atención coas súas grandes cornamentas, os caprinos da raza bravía e os ovinos da raza bordaleira, que se estenden nas rexións comprendidas entre o Douro e o Minho.

Unha vez que chegamos a esta comunidade rural espertamos tamén o interese de nenos e cans, que ladran ou calan, según sexa a súa natureza. O interese do lugar e sobretodo o seu emprazamento, salpicado de bolos graníticos polos campos, xa que agás unha pequena capela nada ten que esperte a nosa curiosidade. Dun destes penedos, caeu o Nacho, e aínda tivo sorte de caer para o camiño, porque senón a pancada ía ser boa ¿quen carallo lle mandaría subir alí?. Gradualmente fomos perdendo de vista o pobo, ata atopar o punto que une o sendeiro formando un círculo, e en pouco tempo alcanzamos Grijó, tres horas despois da nosa partida. O camiño de volta agachou unha sorpresa final: o Alex deleitounos coas novas melodías de Aphonic, que van pola terceira gravación, e que venceu as miñas reservas ó cambio idiomático, e mesmo o Zalo tivo algún comentario favorable. So queda dicir ¡Longa vida ó metal!.

E92 Sentiero di Scruppo (Val d’Agri)



Xoves, 2 de outubro de 2008

Un novo amencer sorpréndeme coas pegadas confundidas nas xeografías amables que recorrín á par dos soños, e sorríolle ós espertadores insólitos, ó alento xeado das baldosas, ás escaleiras que enredan as miñas pernas e ós ladridos desganados das nubes. O estraño magnetismo das montañas lucanas exerce unha atracción sobre o meu ánimo que me fai desprezar as secuelas da aventura de fai uns días, onde me atopei en certos apuros sobre os que non insistirei. E ademais estou, como quen di, de aniversario, porque fai dous anos e un día comecei con esta saga de conquistas, abrindo surco na terra e sementando verbas, para devolverme ese sabor doce dos grandes espazos e seguir sumándoos ó meu imaxinario particular.

Non atopo mellor maneira de celebrar que camiñando, con máis ganas aínda conforme voume acercando ó centenar destas crónicas, apurando un capuccino na piazza de Marsico e uns bicos ricos fronte ó officio postale. A cúpula celeste recibe as primeiras luces parcialmente cuberto de dúbidas, e ben que o agradezo, xa que teño intención de chegar canto antes ó depósito de auga para ver si son quen de inzarme a algún dos cumios que se atopan tras o Monte Camporeale. Así que non me entreteño recollendo víveres nas hortas da ribeira do fiume Agri, e cando chego á ponte metálica que o atravesa desfágome das prendas innecesarias para o ascenso, que me prometín urxente.

Tamén propúxenme non facer ningunha toma dixital ata chegar ás estibacións da montaña, para gañar tempo e contabilizalo a fin de sacar algunha conclusión proveitosa para o futuro. Acometo as primeiras rampas da pista que circunvala a diga con unhas forzas que saen do entusiasmo do descoñecido, escrutando nas liñas do horizonte algunha na que se alberguen os meus soños. Por estes camiños solitarios, nos que nunca atopei a ninguén máis que a miña sombra, chego ó derradeiro núcleo marsicano habitado, e outra vez volto a pisar o sendeiro en desuso que o rodea. Son un fantasma que atravesa o poboado no que non esperto nin a curiosidade dos cans. Así, perseguíndome a min mesmo, acometo esa lingua de asfalto que me separa da miña verdadeira aventura, gañando metros con avidez.

Cos ollos permanentemente debuxando posibilidades no horizonte ascendo pola estreita estrada ata acadar o meu primeiro obxectivo, o deposito de auga, ás nove e cuarto da mañá, unha hora e media despois de comezar a camiñata, co que melloro en media hora o tempo que invertín dous días antes para salvar esta mesma distancia. Satisfeito por esta nova marca refréscome na fonte e me entreteño algúns minutos fotografando uns magníficos exemplares de eses descendentes dos uros europeos que son os bovinos lucanos, mentres avanzo polo mesmo camiño de sempre, entre faias e carballos, buscando un sendeiro que parte en dous a montaña de Camporeale.

Cando chego a el tomo a variante da dereita, que xa coñezo da andaina que denominei, en ausencia de outras referencias, a Serra de Calvello, e a pouco de internarme nel comezo a constatar as diferencias da paisaxe. Si na variante esquerda adentrábame nun faial compacto, formando unha cúpula esmeralda e co chan alfombrado de frouma, aquí atópome cunha masa forestal composta por piñeiros diseminados, e por un firme descarnado de caliza fragmentada. En compensación teño unhas boas vistas ó val e ademais podo avanzar con máis lixeireza e con menor esforzo, xa que o sendeiro describe unha uve perfecta, que en pouco menos de quince minutos desemboca nunha ampla pista e nun pequeno outeiro dende a que podo divisar os cumios de Camporeale e de Scruppo.

Esta vez son as faias as que suceden ós piñeiros, ata colonizar case totalmente a serra, creando unha fraga de beleza singular, un deses lugares que paga a pena camiñar unha e outra vez. Alentado pola espectacularidade da paisaxe continúa a ascensión ata que, pouco a pouco, a pendente suavizase buscando o corazón desta selva onde resoan os cantos dunha orquestra de paxaros invisibles. Tamén aquí me atopo con unha variedade asombrosa de funghi, algún deles de gran tamaño, que farían as delicias dos afeizoados a micoloxía, uns entre as follas que o outono vai sementando e outros nos troncos das árbores. É a segunda vez que camiño esta faggeta e non dubido nin un so momento na dirección que teño que seguir ata que o camiño comeza a descender levemente e me atopo con unha bifurcación. A esquerda pronúnciase o descenso e xa coñezo cara onde vai: cara a estrada de Calvello.

Cara miña destra iniciase un sendeiro descoñecido, que ascende case dunha maneira imperceptible entre a espesura da fraga, e a incógnita cara onde desemboca faime bailar o desexo nos ollos, ese desexo de territorios insólitos, que aínda non levo debuxados na xeografía particular que forma o meu imaxinario pero que estou ansioso por sumar. Síntome invadido por un deses motores que moveron, dende a noite dos tempos, a historia da humanidade: a curiosidade, a aventura de descubrir novos camiños, sexan estes físicos ou non. E non quero dicir que todo o recorrido que me trouxo ata aquí sexa menos importante porque, aínda que xa descifrara os seus segredos, son moitos os matices que o cambio de estación imprime na paisaxe.

Avanzo pois por estes inexorables terreos facendo un cálculo mental sobre o punto espacial no que me atopo, e todo me fai supoñer que estou rodeando o Monte Scruppo, que dende o val, situado mil metros máis abaixo, ten unha forma redondeada e polo tanto non se presupón demasiado inaccesible. E avanzando por esta senda alfombrada das primeiras froumas a pendente acentúase e ó final ábrese unha fiestra ó ceo e por ela accedo a un outeiro desarborado. Apresúrome a indagar nas súas atalaias e dende unha delas diviso unha dorsal montañosa, na que é fácil identificar o cumio do Pierfaone (1727 metros) pola presencia de dúas grandes antenas, e os máis pretos montes Airoso (1709 mts) e Timpa d’Albano (1625 mts). A dorsal prosigue máis alá do Pierfaone e despois da interrupción do Valico della Sellata (1255 mts), co relieve de Monteforte (1444 mts) e Serraneta (1475 mts). Ós meus pes esténdese a Serra di Calvello, unha extensa mancha verde na que non distingo ningunha poboación.

Sen embargo é ás costas de todo este complexo de natureza calcáreo-dolomitica, onde se atopa o meu obxectivo: o Scruppo (1699 mts), que podo adiviñar tras unha sucesión de outeiros conectados entre si por pequenas formacións boscosas. Cando me dispoño a atravesar a primeira delas atopo os sinais vermellos e brancos característicos dos sendeiros de gran recorrido, e as vou seguindo sen dificultade entre faias, carballos e acevos. No seguinte outeiro tamén podo observar o cumio de Camporeale (1661 mts) que coroei fai só dous días, e me deteño a debuxar coa vista o itinerario que me trouxo ata aquí, cruzando unha masa forestal na que, pouco a pouco, vou descubrindo referencias para o regreso.

Pero aínda avanzo seguindo as marcas do GR cara ó punto máis alto, mentres ó meu paso atopo algúns exemplares de vacas lucanas que me observan con desinterés. Despois de atravesar a última das formacións arbóreas atópome cun desnivel pronunciado, e unha vez que o salvo adquiro unha ampla visión dos vales e montañas que me rodean, camiñando pola loma cimeira ata acadar unha mariola de pedras que marca o seu punto máis alto. Pese á súa forma redondeada é un cumio bonito, enfrontado ó Massiccio del Volturino, que cos seus 1836 metros é o máis alto dos que rodean o Val d’Agri, e ó Monte San Nicola (1315 mts) que emerxe dende o centro do val entre o triangulo formado polas poboacións de Marsico Nuovo, Paterno e Marsico Vetere.

Da miña mochila quito a botella de auga, galletas de chocolate e unhas noces que recollín á beira do río, e busco abrigo para refuxiarme do vento que azouta a cresta, moi preto de onde pastan ou sestean as mais montañeiras das vacas, cunha cor que se confunde cos das nubes. Boto unha ollada ó móbil para ve-la hora: son as once e cuarto, o que quere dicir que invertín catro horas e media en completar o ascenso, e que me quedan menos de tres para o descenso. Así que me hidrato e alimento unhas bolboretas desfalecidas pero satisfeitas, e quito unha ducia de fotos e un vídeo panorámico, e vinte minutos despois de facerme co cumio comezo a desfacer os meus pasos, sen poder evitar voltearme unha e outra vez cara a mariola, que vexo cada vez máis diminuta.

Tamén entretéñome en divisar a poboación de Abriola, a 957 metros de altitude, e situada sobre tres lombos rochosos, centro dun amplo paraxe na que tamén destacan o Monte Pierfaone, a Groppa di Anzi e, moito máis lonxe, pero visible dende a miña atalaia, os cumios dos Dolomiti Lucani. E moito máis preto o pobo de Calvello, no corazón da montaña potentina, enclavado entre a Sellata e o Volturino.

Disparo as derradeiras tomas e volvo retomar o sendeiro marcado cos sinais brancos e vermellos, que debo investigar para próximas aventuras marsicanas, e sinto que a miña mochila leva agora un prezado cargamento. Quizais non sexa este o día perfecto, pero pouco lle falta para elo, así que para que non xurda ningunha complicación decídome a facer o mesmo itinerario polo que ascendín, porque a experiencia me di que improvisar os descensos non é boa idea, que xa tiven bastante aventura fai só dous días.

A única pega da xornada é unha lixeira molestia na planta do pé dereito, concretamente na base do dedo gordo, que motivara que no cumio me descalzase e lle aplicase un vigoroso masaxe, por si era consecuencia da caída nos cantís de Monteferro.

Os síntomas incrementáronse no descenso, sobretodo nos tramos nos que o desnivel se intensificaba, aínda que mentres camiñaba pola dorsal da montaña o percibía como un prezo insignificante polas marabillosas panorámicas que me ofrecía, e tamén por empatar os camiños sen dificultade para chegar ata ela.

Así que me interno outra vez na fageetta coa incertidume das condicións nas que rematarei o recorrido, aínda que outra vez a beleza dos camiños alfombrados de frouma, da cúpula esmeralda que me coroa e da polifonía dos cantos dos paxaros invisibles, fanme esquecer esa incipiente dor que aniña na miña bota. Un máis, para esa colección de dores que atesouro.

A pesares deste contratempo avanzo a bo paso entre a espesa formación de faias, sumando estes sendeiros que xa levo debuxados no meu imaxinario particular, e láiome sinceramente de non compartilos con algún da miña especie.

Non tardo en chegar outra vez á “Zeta”, o sinuoso camiño que cruza ó outeiro que existe entre os montes Camporeale e Scruppo, entre pequenos piñeiros e calizas fragmentadas, onde me asombro ó lembrar que algunhas das mariolas que marcan o descenso construínas eu, na miña primeira visita a Serrra di Calvello, para non perderme na néboa.

E como daquela, cando estou a punto de acadar o depósito de auga, por unha estraña coincidencia, axitase o satélite e a miña metade inquíreme por si alcancei os meus obxectivos, e lle agradezo as súas atencións, aínda que tamén declino o ofrecemento para acurtar o camiño, porque aínda é a unha da tarde, e si fixen a subida en hora e media teño que ser quen de facela baixada nunha hora.

Así que volvo apurar os metros que me separan do asfalto, e unha vez alí, provocando unha escorrentada de vacas albinas, apresuro o regreso.

Conforme perdo altitude pola estreita estrada que comunica a montaña coa poboación marsicana constato como, pouco a pouco, as xigantescas formacións de cetáceos níveos que había no ceo devoráronse entre elas e tinguiron o horizonte dunha pátina cobriza, quizais anticipando algunhas precipitacións, e esto anímame a esquecerme da molestia do pé e a incrementar a velocidade, incluso botando algunha carreira que fai que o meu corazón berre como un cativo asustado. Chegando ás inmediacións do Campo del’Albero Trombato sáeme ó paso un can e como precaución énchome as mans de pedras, aínda que non é necesario porque deseguida diviso un rabaño de cabras esparcido en torno a un árbore e dende a estrada a silueta do pastor, vixiante.

O home ten unha sucesión de capas de roupa e o rostro surcado por mil engurras, podería ter cincuenta anos ou cento cincuenta, e berra nun dialecto incomprensible ás que pretenden alonxarse da manada, mentres axita ameazante un bastón que pode romperlle as costas a unha vaca. Detéñome ante a súa mirada inquisitiva e sabia, de esa sabiduria que non se adquire nos libros. Sorprendido polo meu aspecto e da dirección da que veño, pregúntame que fago por estas terras, e no meu precario e macarrónico italiano, ó máis puro estilo de Tonino Carotone, contéstolle que veño da montaña. ¿Funghi?, pregúntame estrañado de que non leve unha cesta na man, aínda que sinalando a miña mochila. Non, lle contesto, simplemente camiño, por camiñar. Tamén me pregunta cara onde vou, e cando lle contesto que a Marsico lle xorden máis preguntas ¿Que cosa fai a Marsico? ¿Laborare?. Outra vez o desconcerto cando lle digo que estou de vacacións, e que son da Galiza, no estado español. Se lle prende unha luz dentro da cabeza, e se transforma nun sorriso que se abre paso entre as súas enrrugar, ¡Io ho un amico spagnolo! Manolo, capelli lunghi, de Badalona, me espeta o paisano. Pois non, vai ser que non o coñezo, é que Vigo non queda moi preto de Badalona... Que tío máis raro, pensa, que non coñece a Manolo... Así que me despide e volta coas súas cabras.

Son pequenas anécdotas que dan máis valor ó camiño, e con esta na mochila descendo rapidamente ata Camporeale, ata a diga, o fiume, a città, e ata a miña innamorata. E podería contar todo esto con máis detalle, pero, cada un ten as súas manías, así que so escribirei tres letras máis: Fin.

Seguidores