E277 Acurtando o Trilho Castrejo (Monçao)

Sol, 13 de xaneiro de 2013

Estaba eu a facer a dixestión do pequenho almorço, tomando o sol no adro da igreja de Cainheiras, onde habito, gozando duns raiños de sol que ían desfacendo as derradeiras neves, que so persistían nas aldeas máis empoleiradas á montaña, coma Teso, Campelo, Eiras… cando escoitei un balbordo de xentes que falaban na variante de alén da fronteira, que a forza de escoitar entendo tamén como a propia desta parte do Laboreiro.

Eran tres tipos co lombo avultado, deses que por aquí chaman caminhantes, e pensei que quizás viñan algo perdidos, pois dábanlle voltas ó mapa que tiñan na man sen pórse de acordo sobre o lugar onde estaban.

Eu ben lles podía indicar se falase o seu idioma, máis a pesar de entendelo tan ben coma o portugués, o castelán e algo de estranxeiro que ocasionalmente escoito por estas terras, eles non ían entenderme a min, xa que a xente, polo común, non entende os ladridos da miña raza, nin das moitas outras que falan os da miña especie.

De tódolos xeitos dinlles un bo recibimento, saltando e movendo o rabo, e facéndolles tropezar, e decidín que tiña ganas de aventura e que ía guialos por estas terras de Castro Laboreiro que tan ben coñezo e, cun algo de sorte, podería ser que compartiran os manxares que levaban ¿Qué outra cousa senón? Ó seu lombo.

Marchei canda eles pola pista que vai cara ó Penedo de Anamão, mentres souben  que viñan de facer o camiño, entre carballos e castiñeiras, que comunica Varziela e Bico, unha congostra fermosa onde aínda quedaba algo de neve, que eu adoito facer de cando en vez para visitar a un meu primo que teño alí, con quen trouleo ás veces.

Os rapaces dicían chamarse, polo que puiden averiguar, Miguel, Xacobe e Anxo, aínda que ás veces tamén se referían uns ós outros como Panete, Petete e, algunha vez, Papanatas ou Piroliñas.

A min non se tomaron o traballo de preguntarme, e bautizáronme como Gandul ou Jandul, e o certo é que deume un pouco igual, pois eu atendo ata se me chaman Ladrao ou Saltarín, sempre que o fagan con cariño e non me dean con pedra ou con pau.

Seica falaban doutros tempos, cando visitaran estas terras cun grupo algo máis grande, o Club de Camiñantes, quizais algún desas procesión que veñen dende o outro lado da raia, e que sempre deixan algo de comida para min, se teño o día de os acompañar.

O ceo abriuse para nós, e os rapaces tentaban atrapar a paisaxe nesas caixiñas máxicas onde, unha vez na súa casa, poden volver dalgún xeito ós lugares que visitaron, e mesmo tentaron, sen moito éxito polo meu movemento, meterme a min na caixiña.

Mentres eles camiñaban pola pista eu facíao pola beira, por se atopaba a cova dun coello ou atopaba unha cobra a quen me enfrontar, e semella que gustoulles a idea, pois ó divisar o Penedo de Anamão deron en avanzar por un terreo enchoupado, entre uces, toxos e penas de tódalas formas e tamaños.

Chegamos así ó cruceiro e, dende alí, nunha carreiriña de can (nunca mellor dito) ata a Ermida da Nossa Senhora de Anamão, onde xa había unha parella da súa especie dándolle á mandíbula. Adianteime a saudalos, e a moza acariñoume e deume un anaco de chourizo e outro de queixo, que ben que agradecín.

Os meus acompañantes partillaron unha tortilla de patacas e déronma a probar, a pesares de que o que menos gustaba da miña especie lles rifaba, pois seica fora o artífice de tal delicia e non me consideraba merecedor de probala, ¡que tipo máis racista!!!

Algo poallou mentres rillabamos, marcharon os emparellados no seu todoterreo e tentado estiven de os acompañar, mais aínda non saciara a miña sede de aventuras e quedei cos camiñantes, que non se nomeaban a si mesmos así, senón Eivadiños… e si, algo eivados estaban, pois un coxeaba un chisco e os outros dous debían ter algún mal de cabeza pois non tiñan moito pelo.

Escampou e volvemos encarar cara o cruceiro de Anamão, baixo a esfinxe maxestosa do xigante de pedra, sobre o que corrían as nubes, e eu tamén botei unhas carreiriñas para quecer, pois o vento xeado da serra era cousa seria, e pola pista leveinos dereitiño ata o lugar de Seara, despois de cruzar a Corga das Lapas, onde algunha vez mergulleime para sufocar os calores do verán.

Foi aquí onde os meus amigos, por chamalos dalgún xeito, decatáronse que o nome de Jandul non era axeitado para min, e que máis me conviña o de Jandula. Carallo, menudos papáns!!! Eu ben me decatei de que tiñan rabo sen precisar velo. 

Non me anoxei,  aínda que gardei as distancias subindo polas congostras empedradas que atravesan as zonas de pasto da Seara, onde pacen os rabaños cun sistema rotativo, as vezeiras, onde un dos donos dunha parte dos animais que compoñen o rabaño, só ou acompañado dun da miña especie, da boa raza do Laboreiro, garda todo o gando “á vez”.

Da raza autóctona din que “é meiga para o dono, é feroz para o lobo e para os estranhos.”

Mais eu penso que non hai raza como a nosa, a dos palleiros, espallados polo mundo enteiro, aínda que non sexamos moi doados para pastorear ou para traballo ningún, pois non é mal oficio o de deitarse á sombra dun carballo ou dun espigueiro, agardando que alguén che tire un anaco de calquera cousa para comer, e trouleando con calquera da túa especie que che pete.

Algo perdín de vista ós Eivadiños cando comezou o descenso cara Cainheras, a miña pequena patria, pois eles foron polo camiño de carros, por onde baixaba auga dabondo e tornaba esvaradías as lousas desgastadas, mentres eu ía polas veigas, con algo máis de seguridade.

Volvinme reunir con eles pouco antes de volver cruzar a Corga das Lapas, preto da ponte medieval, que deron en cruzar para encher de lama as botas, mentres eu ía polo camiño de piche que entra no meu pobo, onde nos recibiron tres velhas cas súas capas tradicionais e, como non, un feixe dos meus, preguntando pola miña aventura, aínda que, entre eles tamén houbo quen me rifou, como o Mouro, un can do Laboreiro que pensa que é unha autoridade onde o mundo chamase Cainheiras.

Alí separáronse os nosos camiños, eu quedei na espera da merenda, e eles seguiron, polo que contaron, cara Varziela, onde tiñan o seu vehículo, onde dixéronme que tiveron un encontro cunha vella pastora que a piques estivo de darlle co caxato, pola súa insistencia en meter canta paisaxe, xente ou besta atopan no camiño na súa caixiña máxica.

Agardo que non tardarei moito en volvelos ver polos meus dominios e, quizais, volva contar as nosas aventuras.