Domingo, 19 de agosto de 2007
Ningunha, do medio centenar das crónicas que comezaron fai case un ano na Carballeira de San Xusto, creando lazos invisibles que se estenderon máis alá dos sendeiros, ten uns antecedentes tan amables. Se deteñen indefinidamente esa colección de circunstancias que rodean, dende fai demasiado tempo, os meus amenceres dominicais, e abro un libro no que tódalas páxinas, salvo a primeira, están en branco. Non vou a explicalo, porque aínda non sei como facelo, pero o certo e que dende o meu derradeiro relato, sobre a ascensión ó monte Coccovello, e precisamente dende ese día, xa non son o mesmo.
Aínda conservo intacto o gusto polas montañas, por esas curvas que levo tatuadas baixo o peito formando parte do meu imaxinario particular, ás que recorro unha e outra vez en momentos como este, no que escribo, sometido ás obrigadas xornadas laborais, pero son outras as xeografías que navegan agora as miñas veas e a elas pertenzo. Todo é idéntico, a hora e o lugar de convocatoria, e o cardúmen de seres queridos que me acompañan, Ramón, Yuka, Isabel e Xacobe, e á vez todo é diferente, porque os meus soños xa non fabrican fantasmas nin teas de araña, e me ergo voando, sentindo o vento do abismo salinizándome as meixelas.
Regresamos a San Pedro da Torre, a recuperar os niveis de malandrina no comedeiro con nome de sinal de tráfico, acompañados de Zalo e Salomé, que están ansiosos por saber das nosas aventuras na península itálica. Tamén nós estamos desexosos de saber das andanzas, e nunca mellor dito, destes amigos, ós que parece que fai unha eternidade que non vemos, e aledámonos de ver o noso emperador en tan boa forma. Aínda que lamentamos que non nos acompañen ó noso retorno as terras do Coura, xa que outras devocións requiren o seu concurso.
Cando xa estamos satisfeitos da poción máxica, nos encamiñamos á freguesía de Mozelos, onde se inicia o trilho no que Miguel e máis eu improvisamos un itinerario en medio das tebras, nun xaneiro que agora se me semella tremendamente lonxano, e despois dunha sucesión de trazados sinuosos por unha estreita e maltreita estrada chegamos á igrexa da Nosa Senhora da Pena, que se ergue maxestosa sobre o Val do Coura. A pesares deso non nos detemos a observar a súa magnifica arquitectura, nin as súas impresionantes vista, porque temos as pegadas inquedas e xa nos están pedindo camiño.
A pesar de atoparnos na estación máis cálida do ano, o sol está atenuado por unha brisa agradable, e sorrimos ós efectos do cambio climático, mentres avanzamos por unha pista forestal que se interna nun monte invadido de eucaliptos, moitos tisnados coa sombra do lume, que nos conducen a un pequeno outeiro onde un océano de bloques graníticos, de formas e tamaños diversos, cambian radicalmente a paisaxe.
Por esta fraga de pedra ascendemos levemente, ata acadar a Pía dos Quatro Abades, que nomea o sendeiro, e que divide as freguesías de Mozelos, Formariz, Padornelo e Ferreira. Alí álzanse xigantescas formacións pétreas, redondeadas pola erosión da chuvia e do vento, a 600 metros sobre o nivel do mar, e contemplamos os territorios que delimitan polos que estivemos vagando, incesantemente, os últimos doce meses.
Descendemos cara o lado oposto, por unha estreita senda que vai sorteando os bloques que salpican a ladeira, e enlazamos con outra pista entre carballos e piñeiros, amabilizando a paisaxe co seu murmurio, mentres poño ó tanto a Xacobe da miña loucura, que non ten cariz de ser transitoria. Chegamos así á estrada, a nacional 509, e a cruzamos entrando en outra mancha de eucaliptos que, afortunadamente, non sufrimos demasiado, porque volvemos a outra fraga de conto onde abundan as especies nobres, como os amigos que me acompañan.
Por unha corredoira, que discorre franqueada por un muro de pedra, chegamos a unha zona de pastos e terras de cultivo, cara os que temos que dirixirnos, xa que esta parte do camiño esa anegada por un pequeno regato. Esta é a escusa perfecta para Yuka e Isabel, que teñen os ollos golosos e non se resisten a chamada poderosa das moras, que dende as silveiras entornan cantos de sirena. Me costa manter a disciplina neste grupo rebelde, mentres se enchen a boca con estas delicias, ata que tinguen a lingua de loito e consigo encamiñalos ata a poboación de Venade.
Aquí detémonos outra vez, porque temos o día agarimoso, a tomarnos uns xeados (nada que ver cos italianos, por certo), no primeiro bar que nos sae ó paso, que por certo é único que atopamos no pequeno núcleo rural, onde seguimos relatando a Isabel diversas anécdotas do noso viaxe por Nápoles, Pompeia e Rivello, onde se atopa a miña metade.
A bonanza meteorolóxica fainos crer que vivimos unha eterna primavera, por eso non temos demasiadas presas en volver ó camiño, e cando o facemos non buscamos as sombras e o pequeno tramo de asfalto polo que recorremos curiosos o pobo é do máis agradable. Observamos as variadas mostras da arquitectura popular, especialmente cando chegamos á Capela da Nosa Senhora da Conceicâo, tan diminuta que ten o campanario adosado, e que está enfrontada a un singular espigueiro, que en vez dos típicos pilares de pedra ten unha base pechada que sortea o desnivel da rúa onde está situado. Este canastro é a imaxe escollida para publicitar este itinerario e certamente é axeitada.
Atravesamos unha área de pastos e volvemos atopar varias mostras da riqueza etnográfica da zona, a Casa do Cruceiro, unha mansión solárena en bo estado que contrasta co resto do entorno, un lavadoiro enorme, con múltiples divisións, que aínda se atopa en uso, a igrexa de Venade, que nos sorprende pola súa maxestuosidade, e pola reitoral colindante. E a Casa da Ramada, outra construcción nobre dunha soa planta, que presenta un extensísimo tellado. Ademais de todo esto varias fontes, petiños de almiñas e cruceiros, unha casa de turismo rural e unha escola pública, nos indican a importancia deste pobo.
Antes de abandona-lo detémonos ante o curioso cartel do espectáculo de “Tía María da Peida, unha velha maluca que sabe cantar e bailar, pertence a familia dos Peideiros, seu marido e Zé dos Peidos, acompanhada sempre pelas súas filhas Peidinhas, vive na aldeia Mijakija, para la do río Mondego”. As fotografías son sorprendentes, xa que pensábamos que estes circos de frikies, con mulleres barbudas e homes de goma, pasaran á historia, pero no norte de Portugal parece que esta se detivera.
Deixando atrás o pobo nos internamos outra vez na zona arborada, onde dubidamos un bo anaco debido á profusión de sinais, unha vez que acadamos a capela de Santa Ana e o seu minúsculo cemiterio, e finalmente, pese á insistencia de Ramón en ascender monte arriba, decidimos seguir pola pegada que deixamos Miguel e máis eu na nosa anterior convocatoria, en aquel xaneiro chuvioso. Eso si, temos que arrancar a Yuka e Isabel das silveiras, porque as moras exercen sobre elas unha fatídica atracción, e hai tantas ó longo do camiño que si as deixamos dar renda solta a súa gula se nos pode caer a noite enriba.
Despois de camiñar á sombra dos carballos, acevos e loureiros, chegamos a unha área salpicada de pastos, que sorteamos seguindo unha levada. Esta deriva do Regato de Porreiras, que cruzamos sen novidade, para enlazar con un firme empedrado que nos leva ó lugar de Outeiro, onde nos recibe a Capela da Nosa Senhora do Pilar. Como xa levamos unha boa sucesión de templos no noso itinerario, nin tan sequera nos detemos a observar a súa arquitectura, e nos dedicamos a satisfacer novamente a nosa gula, en forma dunhas mazas máis roxas que as do pecado orixinal.
Dende aquí temos unha boa panorámica da Eira Comunitaria de Porreiras, onde se erguen unha ducia de espigueiros, creando un conxunto de singular beleza. Cara aí imos, inquedos por fotografar un dos lugares máis belos de todo o recorrido, aínda que pola disposicións dos almacéns de gran non sexa fácil. Nas casas máis pretas de Almas escoitase música tradicional, xa que están de festa, e Isabel a punto está de levarnos a todos a bailar ritmos étnicos. Durante todo este camiño nos acompañou a música, primeiro Julio Pereira co seu cavaquinho, logo as inevitables rancheras e agora esto.
Finalmente nos resistimos á romaría popular e entramos no Monte das Veigas, onde fai oito meses vagamos dúas almas en pena na escuridade da noite, cruzando outra vez o Regato de Porreiras, aquí case seco. Esta vez si que non temos dubidas sobre a dirección a seguir, xa que as marcas están ben visibles, e disfrutamos dunha espesa arboreda autóctona, onde aínda hai quen non se empachou de todo coas deliciosas moras.
Esto motiva que Isabel se retrase e que a alguén se lle ocorra darlle un susto, no que todos participamos. Como castigo a estas maldades desaparecen as marcas e os carballos, e no seu lugar se esvaece o camiño e os eucaliptos colonizan o monte.
Por sorte dura pouco o apuro, xa que saímos a unha ampla pista forestal que retomamos os sinais, e pola que divisamos a Pía dos Quatro Abades, polo que calculamos que non estamos moi lonxe do final do sendeiro. En efecto, algúns minutos máis tarde, cinco horas despois da nosa saída, divisamos a Igrexa de Nosa Senhora da Pena, que agora visitamos con detenimento.
Volven, ou non nos abandonaron xamais, as nostalxias, pero aínda así estes territorios máxicos, con encanto, do Coura, nos devolven motivos para sorrir ó domingo.
No hay comentarios:
Publicar un comentario