Puido ser peor, pero os síntomas estaban aí, como un dinosauro de Monterroso, as formigas pastando na cabeza, a gorxa sementada de area, as pálpebras pesando como persianas de cemento, os xeonllos rinchando como galletas, o resumo de moitas horas de troula e poucas de sono, e por si fora pouco quedo cos meus cómplices, a Criatura e o Ozzy, responsables do meu lamentable estado, para seguir castigando os nosos corpiños, sen posibilidade de repouso, sen acougo, sen tregua. Ignoro se eles están nas mesmas condicións, e se tamén me consideran culpable, pero insisto que puido ser peor de facerlles caso e rematar, outra vez, no beer & bons.
A que si ven campiona, tampouco é tan éstrano, é Ésther, que non ten malos hábitos coñecidos, ou polo menos recoñecidos, e ademais está a súa hora no punto de encontro. O do Cachorro ten máis mérito, porque na véspera tocou na Coruña cos Aphonnic, no inicio da xira que ten que confirmalos como un dos referentes do metal peninsular, cando menos.
Aproveito as dúas neuronas en bo estado que me quedan e improviso unha ruta boa, bonita e barata, unhas desas que enganchan, que fan afección, a que lle teño especial querencia, xa que a realicei en múltiples ocasións cun feixe de xentes diferentes, dos que engrosaron a miña nómina de seres queridos e de fantasmas, e paréceme un bo agasallo para os meus eivadiños, para estes que agora conforman a miña cobertura, o meu bálsamo para naufraxios.
De camiño cara o interior da provincia, descontando quilómetros pola autoestrada do Atlántico, póñome en contacto co Migui, que a pesares de non sumarse ó noso grupo é un apoio loxístico indispensable, e ofrécese a encargar o xantar en Estacas, parroquia de Fornelos de Montes, que nos colle de camiño cara ó noso obxectivo.
Así que cando chegamos ó comedeiro, atestado de domingueiros helitrópicos que saíron dos seus acubillos para gozar da bonanza meteorolóxica, temos a mesa posta debaixo dun carballo, cunhas fermosas vistas á Serra do Suido. Sentámonos e deseguida, sen que necesitemos dicir nin pío, tráennos unha sopa de regulamento, acompañada dun pan de millo deses que non se atopan na cidade, e fáltanos o tempo para baleirar a sopeira de porcelana e a cesta do pan, mentres segue chegando unha morea de xente.
Sen deixar un oco para que os fumadores boten un xaroto, empezan a enchernos a mesa de carne de polo e chourizos, verzas e patacas, cacheira e orella, garbanzos e xamón, costela e vitela, ou sexa un cocido de impresión, que nos leva a pensar que o Miguel esaxerou un chisco no encargo, pois somos cinco pero hai comida para dez.
Nin tan sequera o Cachorro é quen de rematar cunha cantidade tan brutal de colesterol, e temos que rendernos e deixar ir medio porco sen comer. Eso si, estaba todo ben rico, deso non hai queixa. E para rematar tráennos unha fonte chea de leite frita e un flan enorme do que non somos capaces de comer nin a metade. Cos cafés augardente branca e de herbas, licor café e a factura que toca a vintedous ouros por cabeza, algo de máis para as nosas sufridas economías, que ningún de nós anda sobrado.
Con algo de sobrepeso no coche volvemos á estrada, subimos ata As Ermidas, no concello de A Lama, mentres Ésther e Alex lembran a súa infancia nas terras que deixamos atrás, e baixamos ata Paradela, un dos pobos polos que pasa o sendeiro, e un lugar tan bo como calquera outro para comezar a andaina. Así que alixeiramos un pouco a equipaxe, facemos uns poucos estiramentos, cargamos as mochilas ás costas e comezamos o camiño na rúa do sarxento.
Levantamos unha revolución de cans e veciños curiosos, e máis cando decidimos quitar unha foto de grupo na porta da ermida, despois de saltar a cancela pechada. Un parroquiano pregúntanos se somos amigos de Celso, que parece que é o dono da parcela onde se atopa o templo, ¡cousa nunca vista!, e que polo visto ten moi malas pulgas. Non costa entender a desconfianza cos forasteiros, dado o caracter illado desta aldea agochada no Val do Xesta, e preferimos non dar máis motivos de polémica e abandonar o lugar.
Atravesamos o pobo por un camiño cementado e ós poucos adquirimos unha boa panorámica dos campos e fragas que se estenden ós seus pes, e ó chegar a un casal en ruínas viramos á dereita e comezamos a ascensión cara un outeiro onde atopamos un feixe de canastros e muíños tamén arruinados. En contraposición unha gran estructura de metal que baixa pola aba do monte cara o fondo do val, é o tubo que rouba auga dende a hidroeléctrica que hai preto de Liñares, outra das herdanzas nefastas da época de Cuíña. Aquí comeza tamén a levada pola que discorre a primeira parte da ruta.
Da ducia de veces que teño recorrido o canle de pedra que comunica as dúas poboacións lameiras, esta é a ocasión na que teño atopado máis dificultades para avanzar por ela, xa que fai tempo que necesita un bo desbroce, as xestas, silveiras e toxos. As condicións climáticas particulares da zona, onde se rexistran os índices de pluviosidade máis abundantes do país, favorece o rápido crecemento destas especies, e fan necesario un constante traballo de limpeza que o concello segue sen acometer.
De calquera xeito avanzamos pola estreita levada, moitas veces facendo equilibrios, e mesmo temos un pequeno tramo no que iniciar ás nosas tropas na escalada de ferratas (so cinco pasos, pero así comezan tódalas vías ó ceo), mentres ós nosos pes se abre unha profunda fenda, a que describen as curvas sinuosas do Xesta, tinguindo de escuma o corazón esmeralda do val.Ó chegar á Volta do Recanto o río ofrécenos a súa faciana máis amable, a Fervenza da Freixa, unha espectacular formación de granito de douscentos metros, pola que se derraman as súas augas, creando unha cortina nívea que semella debuxada por un gran arquitecto. A pesares das numerosas imaxes que teño do lugar, en diapositivas, papel fotográfico e rexistro dixital, non podo resistirme a seguir sumando máis, xa que o lugar ben o merece, e quítolle un retrato ós dous irmáns para que presuman ca familia.
Internándonos nunha fraga desas que habitan os mouros chegamos ó comezo da fervenza, e alí pónseme o dedo nervioso e disparo sen cesar un bo feixe de postais, facendo equilibrios ó borde do abismo, tanto é así que me excito de máis e a cámara esvarase das miñas mans, con tal mala sorte que bate nas pedras co obxectivo aberto e falece. Vaise ó carallo a miña vella amiga, agasallo daqueles que me acompañaron nas miñas primeiras camiñatas eivadiñas, pero vaise máis que amortizada, con centos de imaxes de andainas, e de concertos, viaxes, xentes queridas, momentos únicos.
Non vale de nada laiarse, e menos cando se está en tan boa compaña, así que dámoslle as costas ó salto de auga, resistindo tamén a proposta do Ozzy para mergullarnos, entre os cantos nupciais que lle fai a Criatura á coruxa, que un día destes vaille dar un bo susto. Non vale laiarse e case mellor botamos unha risa cando chegamos á estrada que conduce ó miniencoro e vemos o cartel publicitario de Hidrogiesta, que presume de traballar polo pobo e se pasa polo forro a protección do medio ambiente, da lingua e por riba tómanos por parvos.
Para esquecer a cámara estragada e, o que é peor, a desfeita que fixeron no río os das eléctricas, fálolles ós meus da historia do carreiro polo que avanzamos, unha calzada de pedras gastadas que formou parte do Camiño Real, por onde se desprazaba a nosa raíña Dona Urraca dende o seu castelo de Vilasobroso ata Compostela, aínda que outras fontes o nomeen como parte dunha ruta comercial que unía a costa coa comarca de O Ribeiro.
Cruzando unha pequena carballeira chegamos ó pobo de Liñares, onde se atopa unha das estampas máis fermosas da ruta: unha ponte medieval que cruza o río Xesta, embalsado por unha pequena presa que servía para desviar auga a un muíño que hoxe se atopa en ruínas. Muíño, ponte, auga e pobo forman un conxunto harmónico que non é doado ver no país.
Polas laxas centenarias avanzamos outra vez cara a Serra do Cando, na que so se divisan algunhas agrupacións de piñeiros e máis nada: carqueixas, toxos, urces e xestas. Viramos unha e outra vez a ollada cara o que deixamos atrás, como se quixeramos levarnos parte do seu encanto na retina, ata que rematamos un pequeno ascenso e volvemos descender polo Camiño Real, cara as frondosas fragas do fondo do val.
Conforme baixamos pola aba da montaña o camiño vaise cubrindo de vexetación, os toxos medran ata acadar unha altura perigosa e ameazan con sepultalo, máis aínda nas zoas onde a auga é abundante como na Fraga de Fonte Fragosa, onde abundan tamén os carballos, e mesmo pódemos ver un muíño cuberto por silveiras. A nosa Criatura enreda máis dunha vez as guedellas nas espiñas destas especies invasoras, e deixa tras súa unha boa ración de pecados.
En Cortegada, o derradeiro núcleo rural do noso itinerario, visitamos unha enorme casa en ruínas, é dende o seu balcón temos unha boa panorámica do pobo e da fraga das ribeiras do Xesta, eso si tendo bo coidado de que non se funda o piso baixo os nosos pés, tal é o estado de abandono da vivenda.
Algúns metros máis adiante refrescamos na Fonte do Seixiño, cunha auga que sabe a “néctar do paraíso” a dicir do Ozzy, que ás veces ten un punto poético, e mesmo dálle tamén un toque místico cando pasamos a carón da Capela de Ánimas que está á saída do pobo. Dámoslles pois as costas ás casas solarengas e campos por un estreito carreiro onde o Cachorro nos guía con presteza seguindo os sinais, ata que chegamos a un tramo anegado.
Aquí demostra ser un guía con carisma, xa que mentres eu poño a proba a impermeabilidade das miñas botas, o Alex leva a tropa por uns campos para que non mollen os pes, e uns metros máis adiante, xa reagrupados, acometemos o tramo final do sendeiro, quizais o máis fermoso: unha fraga onde reinan os carballos, pero onde tamén hai unha boa proporción de bidueiros e amieiros, incluso unha pequena extensión de acevos que causa sorpresa entre o noso experto en cuestións forestais.
Nestas estamos cando nos sae ó camiño o Miguel, que estivo atarefado de máis na mudanza da casa familiar de Caritel, e xuntos recorremos as profundas congostras que se abren entre o bosque enfeitizado, os carreiros de pescadores ás beiras do Xesta, xa a uns metros de nós, e grazas a que o noso amigo ven armado podemos dispararnos un par de retratos de grupo para o noso arquivo documental. Ninguén sae ferido con estes flashes, aínda que Esther faga o amago de agocharse, por esa manía que teñen agora as mulleres de que nunca saen ben nas fotos.
Sen máis novidade chegamos á estrada e cruzamos por ela o río, deixando atrás outro cartel dos bandidos de Hidrogiesta, e collemos un camiño empedrado que nos leva entre campos ata o núcleo rural de Paradela, onde completamos o círculo case perfecto do noso sendeiro. Algo esgotados, máis sentímonos satisfeitos por outra tarde máis de pegadas e sorrisos compartidos, cos ánimos precisos para facer plans para a próxima xornada.
Non vale de nada laiarse, e menos cando se está en tan boa compaña, así que dámoslle as costas ó salto de auga, resistindo tamén a proposta do Ozzy para mergullarnos, entre os cantos nupciais que lle fai a Criatura á coruxa, que un día destes vaille dar un bo susto. Non vale laiarse e case mellor botamos unha risa cando chegamos á estrada que conduce ó miniencoro e vemos o cartel publicitario de Hidrogiesta, que presume de traballar polo pobo e se pasa polo forro a protección do medio ambiente, da lingua e por riba tómanos por parvos.
Para esquecer a cámara estragada e, o que é peor, a desfeita que fixeron no río os das eléctricas, fálolles ós meus da historia do carreiro polo que avanzamos, unha calzada de pedras gastadas que formou parte do Camiño Real, por onde se desprazaba a nosa raíña Dona Urraca dende o seu castelo de Vilasobroso ata Compostela, aínda que outras fontes o nomeen como parte dunha ruta comercial que unía a costa coa comarca de O Ribeiro.
Cruzando unha pequena carballeira chegamos ó pobo de Liñares, onde se atopa unha das estampas máis fermosas da ruta: unha ponte medieval que cruza o río Xesta, embalsado por unha pequena presa que servía para desviar auga a un muíño que hoxe se atopa en ruínas. Muíño, ponte, auga e pobo forman un conxunto harmónico que non é doado ver no país.
Polas laxas centenarias avanzamos outra vez cara a Serra do Cando, na que so se divisan algunhas agrupacións de piñeiros e máis nada: carqueixas, toxos, urces e xestas. Viramos unha e outra vez a ollada cara o que deixamos atrás, como se quixeramos levarnos parte do seu encanto na retina, ata que rematamos un pequeno ascenso e volvemos descender polo Camiño Real, cara as frondosas fragas do fondo do val.
Conforme baixamos pola aba da montaña o camiño vaise cubrindo de vexetación, os toxos medran ata acadar unha altura perigosa e ameazan con sepultalo, máis aínda nas zoas onde a auga é abundante como na Fraga de Fonte Fragosa, onde abundan tamén os carballos, e mesmo pódemos ver un muíño cuberto por silveiras. A nosa Criatura enreda máis dunha vez as guedellas nas espiñas destas especies invasoras, e deixa tras súa unha boa ración de pecados.
En Cortegada, o derradeiro núcleo rural do noso itinerario, visitamos unha enorme casa en ruínas, é dende o seu balcón temos unha boa panorámica do pobo e da fraga das ribeiras do Xesta, eso si tendo bo coidado de que non se funda o piso baixo os nosos pés, tal é o estado de abandono da vivenda.
Algúns metros máis adiante refrescamos na Fonte do Seixiño, cunha auga que sabe a “néctar do paraíso” a dicir do Ozzy, que ás veces ten un punto poético, e mesmo dálle tamén un toque místico cando pasamos a carón da Capela de Ánimas que está á saída do pobo. Dámoslles pois as costas ás casas solarengas e campos por un estreito carreiro onde o Cachorro nos guía con presteza seguindo os sinais, ata que chegamos a un tramo anegado.
Aquí demostra ser un guía con carisma, xa que mentres eu poño a proba a impermeabilidade das miñas botas, o Alex leva a tropa por uns campos para que non mollen os pes, e uns metros máis adiante, xa reagrupados, acometemos o tramo final do sendeiro, quizais o máis fermoso: unha fraga onde reinan os carballos, pero onde tamén hai unha boa proporción de bidueiros e amieiros, incluso unha pequena extensión de acevos que causa sorpresa entre o noso experto en cuestións forestais.
Nestas estamos cando nos sae ó camiño o Miguel, que estivo atarefado de máis na mudanza da casa familiar de Caritel, e xuntos recorremos as profundas congostras que se abren entre o bosque enfeitizado, os carreiros de pescadores ás beiras do Xesta, xa a uns metros de nós, e grazas a que o noso amigo ven armado podemos dispararnos un par de retratos de grupo para o noso arquivo documental. Ninguén sae ferido con estes flashes, aínda que Esther faga o amago de agocharse, por esa manía que teñen agora as mulleres de que nunca saen ben nas fotos.
Sen máis novidade chegamos á estrada e cruzamos por ela o río, deixando atrás outro cartel dos bandidos de Hidrogiesta, e collemos un camiño empedrado que nos leva entre campos ata o núcleo rural de Paradela, onde completamos o círculo case perfecto do noso sendeiro. Algo esgotados, máis sentímonos satisfeitos por outra tarde máis de pegadas e sorrisos compartidos, cos ánimos precisos para facer plans para a próxima xornada.
No hay comentarios:
Publicar un comentario