E28 Percurso da Agua (Ponte da Lima)



Domingo, 22 de abril de 2007

Esperto coas fendas de Sísifo arando a miña fronte, coa gorxa cuberta da area do trópico e unha pasta de teas de araña cubríndome as moas, e cando intento apagar os berros desesperados da alarma, as miñas articulacións renxen como galletas. Si, seguramente xa o tendes adiviñado: outro domingo confirmando os síntomas da resaca.

Por culpar a alguén podería buscar a escusa do concerto dos Transilvanians, onde se me facían inevitables as Coronitas, para soportar os rigores da atmosfera infernal e os xarotos da risa, para acompañar os ritmos xamaicanos de Almu e os seus rapaces.
Pero si esperto en condicións tan desfavorables como as sinaladas ten máis que ver a miña asertividade, co meu carácter afín coas señoritas daquela película de Sergio Leone, que non sabían dicir que non, que cos actos festivos e culturais cos que asiduamente combato a miña condición.

Aínda así agradezo os berros do espertador, e as sucesivas comunicacións do satélite anunciándome motivos para abandonar os restos do naufraxio entre as sábenas, e abrir de para en par as fiestras para que me invada o luxurioso abrazo dun sol primaveral. Encho outra vez a mochila de ilusións, coas mesmas ganas que o facía cando era outro o corpo que as contiña, e apresúrome ó encontro dos meus fieis, que xa teñen as súas cheas de pegadas para a semente.

Tesorito xa me agarda cos seus propios plans, i é quen de convencerme para que mude os meus. Pensaba insistir na paisaxe protexida de Corno de Bico para iniciar a Yuka neste territorio con encanto, pero como nin ela nin Ramón poñen demasiadas obxeccións decidimos insistir noutra área protexida, a das Lagoas de Bertiandos, que descubrimos fai unha semana baixo a dirección da nosa amiga burgalesa.

No lugar de reunión habitual sumásenos Isabel, a Brujita, con menos efectos secundarios do concerto da véspera que este cronista, pese a ter menos horas de sono no corpo. Son esas forzas que dá a xuventude, e que eu case non lembro, e que incluso lle facultan para que se faga cargo do transporte das tropas ata terras portuguesas, onde os nosos estómagos demandan novas comunións.

Eso si, despois de polemizar sobre o tipo de combustible e sobre a estación de servicio máis idóneas, cuestión na que non hai unanimidade e que nos fai perder uns minutos preciosos. A pesar de todo non temos claro con que proporción de auga no depósito imos cara nosa cita dominical.

Aquí, á eterna sombra do sinal de tráfico, espéranos Zalo e Petete, un para insistir nos beneficios do arroz malandro, e outro para descubrilos. Aínda que Tesorito, que ven rebelde, chame á disidencia do arroz tamboril e do arroz de marisco, para desafiar a pouca autoridade que me queda.

Por iso, de tódalas cousas que se trataron no xantar, tanto polo seu fondo como pola súa forma, prefiro non deixar constancia neste informe, porque, quizais debido a circunstancias alleas á miña vontade, algúns insistían en agravar as secuelas das sustancias inxeridas na noite anterior e que eu empeñábame en combater a golpe de malandrina.

Ser como for, xantamos unha vez máis como abades mitrados, e con esta sorte de santidade abandonamos o noso templo, despois de despedir ó Emperador, ó que desexamos unha pronta incorporación ós camiños, e tomamos a autoestrada para descontar os quilómetros que nos separan de Ponte da Lima. Dende esta vila bonita, a máis antiga de Portugal, acedemos á área protexida das Lagoas de Bertiandos e San Pedro d’Arcos, atopando a súa zona de aparcamento deserta, asolagada pola lingua de lume do Lourenzo, que ameazaba os nosos ánimos.

Tras visitar o Centro de Interpretación Ambiental, onde curioseamos sobre a flora, fauna e costumes deste pequeno parque natural, e onde nos facemos coas guías sobre os camiños que o atravesan, nos poñemos en marcha para intentar completar os doce quilómetros que compoñen a ruta máis ambiciosa da zona: o Percurso da Água. Este sendeiro ten como principal obxectivo a comprensión do movemento do seu principal elemento: a auga, nos tramos finais do río Estorâos, ata a súa desembocadura no río Lima, e a interpretación da área das Tapadas do Mimoso, onde se atopan os máis espectaculares humedais, e no contacto coa forma de distribución da actividade humana no seu contorno.

Nada máis abandonar o noso vehículo, camiñando por un firme empedrado e sombreado por densos piñeirais, chegamos a unha pequena estrada, e as primeiras casas de San Pedro d’Arcos, que bordean o parque. Non levamos nin dez minutos no camiño e atopamos a primeira sorpresa: unhas enormes formacións de palla e canas, ó modo dos medeiros, batuques ou masas da nosa terra, suspendidas das ramas de media ducia de sobreiras. Como se tivesen un especial magnetismo, temos que deter a nosa marcha, e intentar retratar estas imaxes insólitas, que nos transportan a unha forma de vida tan allea á nosa.

Volvemos constatar a explosión da primaveira nos primeiros campos que atopamos neste pequeno núcleo rural, como si estenderan unha sucesión de alfombras tecidas cos pétalos dun milleiro de flores amarelas, brancas, violetas e vermellas, ata cubrir a herba fresca de onde brotan as oliveiras, laranxeiras e outros frutais. Pouco nos importa, nun primeiro momento, estar pisando asfalto, nin tan sequera nos afectan os lategazos de lume que nos chegan do ceo, porque temos os sentidos emboutados de estío, aínda que cando levamos recorrido os primeiros quilómetros e o camiño que discorre polo pobo se transforma en estrada xa non nos fai tanta gracia.

Por ela chegamos á Quinta de Pentieiros, onde ademais da casa señorial e os campos ben coidados, atopamos un cámping, onde hai bastante jolgorio, aínda que non sexa temporada alta. Neste punto empezamos a dubidar da nosa dirección, xa que vemos un camiño xunto a un sinal de desvío, pese a que os nosos mapas nos indiquen que debemos continuar pola estrada, e finalmente seguimos por ela, con certa desconfianza, ata cruzar debaixo da autoestrada.

Aquí Tesorito, que se adiantou como un explorador apache, volve atopar os sinais que nos conducen á freguesía de Estorâos. Baixo a silueta das Serras de Arga e Cabraçao, desde onde chegan as augas desta área protexida, chegamos a outro enclave rural, e antes de visitar a igrexa, o cemiterio, a ponte medieval, o cruceiro e o peto de ánimas, que forman parte de este lugar con encanto, sentámonos nunha terraza a recuperarnos dos rigores do clima.

Xeados, cervexas e repaso ás imaxes dixitais que capturamos polo camiño. Todos coincidimos en que este primeiro tramos non foi moi agarimoso, e que sen a dirección de Yuka non é o mesmo, polo que esperamos que volva guiarnos co seu bo criterio.

Despois visitamos brevemente a igrexa, onde nos chama a atención a gran coroa que envolve o seu campanario, e cruzamos o río Estorâos por unha ponte de pedra de tres arcos desiguais, construído no século XVI, e detémonos tamén a contemplar a Azenha, onde se atopa un curioso muíño, cunha gran roda de madeira no seu exterior.

Abandonando este belo entorno pasamos baixo a sombra da Capela de San Amaro, templo do século XVIII, de senlleira factura, que non nos detemos a contemplar para non dilatar máis o noso itinerario, e camiñamos á par do Regadío de Estorâos, ou sexa o seu canal conductor xeral, que fertiliza as terras deste val. Boa proba da súa eficacia son os numerosos campos cultivados que atopamos, as oliveiras e vides, todos eles, por suposto, salpicados por un cardume de flores.

Chegamos así ó monumento de Quatro Mâos, símbolo da unión das freguesías de Estorâos, Bertiandos, Sá e San Pedro d¡Arcos, onde desbotamos o camiño que nos invita a camiñar entre os campos de labranza da Veiga de Sobreiro, preñados de primaveira e seguimos polo asfalto, seguindo as indicacións dos paneis do noso percurso. Estre tramo comunica coa estrada de patinaxe, pola que nos introducimos na área protexida dos humedais, onde comeza a refrescarnos a sombra de faias e bidueiros, e outras especies de ribeira. Estamo na Freixa, e atravesamos outra vez o río Estorâos pola ponte do mesmo nome, para camiñar, para montante, as súas beiras coa tentación permanente do baño.

Como non temos a certeza de que os seareiros non se escandalicen coas nosas peles espidas, desbotamos refrescarnos no río e nos diriximos ás Lagoas da Tapada do Mimoso, nunha das maiores masas de augas superficiais do parque, onde Xurxo, facendo os honores, lle da mimos a un par de carballos. Esta é a parte máis espectacular da ruta, xa que camiñamos sobre as lameiras sobre pasarelas de madeira, alternando as zonas lacustres con outras selváticas, onde as enredadeiras trepan polos troncos das árbores, debuxando unha paisaxe esmeralda.

Despois deste tramo acadamos un cruce de camiños, onde hai un muíño en ruínas e unha pontella, e nos diriximos á Porta de Bertiandos, para dirixirnos, outra vez sobre asfalto, cara a Quinta de Bertiandos, un dos pequenos pazos que abundan no norte do país, onde, entre outras marabillas, se conserva un marco miliario erixido en 1566.

Neste lugar facemos un alto, e refrescamos a gorxa nunha tenda, onde decidimos desbotar o resto do percurso, que discorre pola estrada, e volver pola zona dos humedais.

Así o facemos, e ben que nos ven, xa que o tempo que restamos ó sendeiro, o empregamos en facer unha corta visita a Ponte de Lima, onde pomos un broche de ouro líquido a nosa saída dominical.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Archivo del blog

Seguidores