E18.1 Trilho do Vale Escuro (Paredes de Coura)



Domingo, 18 de febreiro de 2007



Unha idea que hai tempo teño é que varias persoas escriban algo sobre a mesma actividade para poder despois comparar e ver qué cousas lles resultaron mais rechamantes a uns ou a outros e que outras non lles interesaron. Naturalmente esperar que isto veña acontecer algunha vez é unha fantasía pero o feito de que Anxo nos obsequie cun relato por barba e pateada anímame a facer, por esta vez, tamén eu o relato da xornada. Así garántese que ao menos haberá dous.

Despois de xa moitos anos e moitas corredoiras andadas aínda me fai ilusión ir facer unha pateada. Por iso non me custa erguerme, coma cando era crianza e non durmía pola noite pensando en que ao día a seguir ía ir de excursión. Cando me sentaba no bus, ao carón da xanela, comezaba a mirar cara fora porque aínda que o bus tardase horas en saír eu xa estaba de viaxe e non me podía perder nada, nin sequera aquela paisaxe que era a de tódolos días.

Así que ás veces, neses carreiros do mundo, lembro a aquel neno que levaba cinco pesos no bulso que a súa nai lle dera para ‘por si acaso’ sen falar sequera cos amigos para non se perder un segundo da xanela, deixándose impresionar por cada volta do camiño, e recoñézome nel. Con case cincuenta anos perdidos xa, continúo impresionándome ante cada pedra, ante cada regueiro, malia non lle tire mil fotos como fai o Anxo, o noso guía espiritual. Ás veces chíscolle un ollo ao neno que ven canda min e non lle digo nada para non o distraer da xanela.

Pode ser que por iso agora non teña que dedicar o último día da semana ao reconto de cadáveres. Por iso ou porque os cadáveres non nos contamos uns aos outros.

E así, cos meus cinco pesos de ilusión no peto, agarro ao meu neno dunha man, agarro os meus soños doutra, e encaro unha nova saída con esa cousa indefinible que o Anxo coida coma un xardín.

O certo é que non acompaño mais asiduamente a esta tribo domingática porque teño que descansar de tanto descanso, unha media de menos de dous quilómetros por hora é algo ao que un non se pode someter con moita frecuencia. Ben que xusto é dicir que non sempre é así. Ás veces é peor. E outras, coma esta, mellor. Claro que se compensa coa xente, o arroz malandro e outras marabillas as mais delas comestíbeis e bebestíbeis pero aínda así hai que mesturar con outras pateadas onde un acabe coa sensación de ter andado. Porque ás veces paréceme estar mais aleixado do que realmente estou e iso non pode ser bo.

Isto é coma unha cita a cegas, non se sabe nunca quen vai e tampouco se sabe a ónde. Sábese, si, cando. Ás doce e cuarto. Por iso non tiven ocasión de facerme unha composición de lugar, de imaxinarme a viaxe, o cal eu creo que o empobrece, pero esta cousa éche así e non vou ser eu quen discuta a fórmula, non vaia ser que me retiren a dose de arroz malandro e o índice de malandremia (Xurxo dixit) se me desplome.

O Stop é outro dos lugares que teñen punteado a miña existencia dende que o coñecín hai xa, creo, mais de trinta anos. Por iso ten piada que agora se viñese converter en comedeiro de referencia desta tropa. Con todo, malia ser lugar sagrado da tribo, desta vez fomos un bocado heterodoxos e non o visitamos.

Tamén Paredes ten sido refuxio nos meus días de mala sombra cando a cabeciña non andou moi ben e tamén dantes cando naqueles lonxincuos tempos nos que eu tiña dezanove anos houben de nadar nun Minho invernal para salva-lo cu e os camaradas do PCP sen preguntar quen era nin porqué estaba alí puxeron á disposición da célula de Verdoejo toda a súa estrutura para axudar a un galego calquera solo porque estaba fuxido. Era cando as flores de Abril aínda estaban frescas e a solidariedade era algo mais que retórica vacua.

Así, munido coa presenza do neno da xanela e coa lembranza das flores de Abril dispúxenme a disfrutar das xentes de hoxe: De Anxo, compañeiro en mil carreiros e cómplice de ducias de discusións que ao dicir dunha súa ex-amiga todos se lle soben á chepa porque é comunista. E debía ter razón porque ata os seus mais próximos secuaces lle tiran pedras, e acértanlle. De Nacho que é deses amigos que resisten ao paso do tempo como as madeiras de boa calidade. Os dous temos pasado as nosas dende que nos coñecemos xa debe ir para uns vinte anos. De Xurxo que abraza as árbores con dedicación e tenrura e que nos alimentou no último atrapacontos, verdadeiro escudeiro de Anxo nestas andarelas. De Cristina coa que me topo nos mais diversos grupos, dende Caminhantes ata este pasando por Rillamillas e que anda a preparar un carreiro por Paraños e de Isabel a quen non coñecía, cousa linda, muller de risa fácil e alegría contaxiosa.

A pesar do estrito control do noso lider a súa primeira proposta veuse abaixo. El quería, desta vez, ir ao Norte, a Coiro, pero as tropas optaron por mante-lo rumbo sur. Outra vez Paredes, territorio con alma. Aceptado iso el quixo recuncar de arroz malandro, pero as tropas arre que non, que desta vez non faciamos stop no Stop e comiamos en Paredes, na Miquelina. Así foi que lle deixamos ao menos escolle-la pateada. Porque tiña el os mapas.

Iniciámo-la marcha de aproximación ao lugar de comer cobregueando pola estrada que nos introduce nas doces terras de ‘Coyra’, esa terra que nos entretén dende hai xa tanto tempo. Como fora eu quen falara do Miquelina ía un algo inquedo polo feito de que podía estar pechado. Sabía que os sábados abría pero ben podía ser que o domingo non. Así que pensei nun plan alternativo, o Arcada. Cando chegamos, o Arcada estaba pechado polo que só quedaba en pé o plan A (sempre hai outros plans posíbeis en terra de fartura culinaria coma esta pero nós iamos ao que iamos). Felizmente o Miquelina estaba aberto e alá nos abalanzamos a pedir feijoada para todos. Nos últimos tempos, por mor de cuestións turísticas ou eu que sei, en todo Portugal non se encontra mais que feijoada alentejana menos en Tras Os Montes e xa vai sendo difícil encontrar unha feijoada minhota como esta con que nos obsequiaron, iso si, con moita demora. Tanta que xa nin café tomamos porque se nos ía ir a tarde na sobremesa. O persoal gustou do condumio aínda que o Anxo puxo algún reparo para deixar asente que nada pode ser equiparábel ao arroz malandro con panados do Stop. Hai cousas que non deben ser postas en cuestión.

O caso é que saímos de Paredes na procura do noso punto de partida. Chovía seguido e non tiña pinta de que fose parar. A cousa tiña antecedentes pouco tranquilizadores pois que xa non era a primeira vez que tentaran facer esta ruta e non conseguiran sequera comezala por non encontra-lo sitio. Pero finalmente chegamos a Cenoi e aínda que a documentación aseguraba que a rota partía da igrexa, nós de momento non vimos ningunha igrexa pero si un cartel da rota co que xa nos conformamos e comezamos alí mesmo a camiñada aforrando uns metros e uns minutos ao non procura-la tal igrexa non habendo tampouco baixo a chuvia a quén preguntar.

Ante nos unha pequena ruta circular de apenas sete quilómetros á que a documentación editada polo concello de Paredes lle asignaba un tempo de tres horas e media!. Xesús!

Como chovía e non había onde meterse comezamos a plena chuvia sen anestesia nin transición e sen me dar moito tempo a poñerme o pantalón impermeable e as polainas. Fódeme leva-lo equipo e despois mollarme por non poñelo pero esta vez foi así e aínda que ía moito mais confortable que os demais non ía así todo o cómodo que a min me gusta cando me podo rir da choiva. Pero, en fin, por cousas ben peores teño pasado. Iso si, ninguén deu un chío de protesta pola chuvia. Os heliotrópicos non veñen pero os que veñen, pórtanse.

A rota, chuviosa e neboenta, comezou cunha costa prolongada. Despois dun lixeiro ataque a un laranxeiro para nos fornecer de vitamina C enfiamos cara ao monte. O mato coa neboeira enroscada nas xestas e a chuvia miúda filtrando a escasa luz que deixaban pasar as nubes dáballe un ar misterioso e suxerinte ao mundo. Mundo que se acababa a uns cen metros dos nosos fociños. Pero o grupo, con ese maquinismo que a min sempre me asombra, descontaba metros, con chuvia ou sen ela. Inopinadamente para min encontrámonos coa capela de San Tiago onde aproveitei para me acubillar un pouco da chuvia nunha construción que alí había e organizar un algo o meu equipo para me procurar un pouco de confort que un non se gasta unha pasta en roupa para a chuvia para despois mollarse coma un pito cairo.

Así foi que saímos daquel lugar e continuamos cun ascenso tendido e persistente. O Anxo andaba estrañamente desganado co rollo da fotografía, mais que co rollo agora habería que dicir coa tarxeta de memoria, e o persoal andaba estrañamente. Estrañamente normal. Ao fin da última subida, o marco xeodésico do Vale Escuro que lle da nome ao percurso. Vale Escuro é o nome dun monte curiosamente, cousas da toponimia. Digo eu que cos métodos de localización por satélite os marcos xeodésicos deberon perde-la súa función. Heino consultar.

O marco non daba nin para se subir a el, porque alén de non se ver nada pola néboa tamén estaba rodeado de xestas e de eucaliptos polo que non tiña mais interese que o de servir de fito na camiñada. Curiosamente naquel lugar que era o mais alto do percorrido recibo a chamada dos meus colegas que andaban polo teito da Galiza, Trevinca, onde eu supuña dous días antes que iría estar, cabalgando neves e poñéndose coma porcos no Trisquel. Estaban exultantes!! seica o día e a neve non estarían mellor se eles o pintaran nun cadro, todo moito mellor do que podían esperar e as tropas, non todas, coroaron Trevinca armados cos seus crampóns o cal debeu ser cousa de moita emoción para os que os calzaban por primeira vez e tamén para Hermida que concibira isto como unha especie de cursiño de iniciación á neve e finalmente así tiña sido. Logo á noite falei tamén con el e efectivamente tamén estaba exultante. É desarmante a ilusión que a xente lle bota a estas cousas. Por iso os camiños engaiolan, pola ilusión da xente, e esa sensación de liberdade que un ten ante a idea de camiño non sei se non será en certa maneira unha prisión. O neno da xanela, sempre á espreita, abriu moito os seus ollos grandes coma lúas de agosto cando lle falei da neve. Chisqueille un ollo.

Contento porque aos meus camaradas lles fora ben, iniciámo-lo descenso pasando ante algún sinal roto que é cousa que lles empeza a pasar a estes carreiros con unha frecuencia preocupante para os que dependemos deles. Deles, dos carreiros e dos sinais.

Aínda demos algunhas voltas mais ata que despois de botar un grolo na Fonte do Candeiro chegamos ao punto de partida onde a xente expresou a súa sorpresa polo pronto que rematara a tirada. Digo eu, sete quilómetros, dúas horas, é o normal en calquera sitio. Aquí pareceu moi anormal.

Algúns aínda foron facerlle outra visita ao laranxeiro que no inicio nos alimentara. Por min tamén xa lle chegaba, nin eu tiña o día especialmente afoute nin o lugar me pareceu que tivese nada especial que xustificase aumenta-la tirada nin facer calquera outra monería baixo a chuvia. Así que recollemos, os que puideron mudaron algo de roupa e fómonos coa música a outro lado.

Para segui-la tradición paramos no Docelandia aínda que houbo quen discutía tamén esta opción pero aí eu vin que non se podía continuar menoscabando a autoridade natural do noso poderoso xefe e din o meu apoio á opción tradicional que polo demais é tan boa coma outra calquera.

Desta vez o persoal andou recatado en materia de galdrumadas e todo se arranxou con pouco mais que unhas natas, copia das orixinais de Belem.

Mentres a xente pagaba as consumicións eu saín a contempla-lo Largo do Vizconde de Mozelos. Co seu pelouriño ergueito no lugar de honra, coa súa calzada portuguesa relucente en preto e branco baixo a chuvia insistente e miúda. Reflectía eu sobre o como e o porqué os lugares terminan por se converter en símbolos. Ou en mitos. Logo, vendo o largo case baleiro lembreime de Isabel, a muller da risa fácil, que repetira varias veces que alí, en Paredes, nunca había ninguén. E sería!, se callar ata tiña razón. Despois o Xurxo tivo precisión de ir buscar un bolo rei. Non había. Outro símbolo que viaxará cara Italia cunha carga de ilusión.

Qué pouco lle pedimos á vida!!. Unha praza mollada baixo a chuvia de Febreiro, un bolo rei, un camiño... e aínda sendo pouco o que lle pedimos... eu chorar chorei o domingo á tarde. Aínda ben que os cadáveres non nos contamos...

Acabaron de pagar e saíron, tirándome así destes lúgubres pensamentos e así foi como, incrementado moderadamente o noso nível de colesterol en sangue, montamos nos coches. Uns no de Nacho e outros no Saxo de Isabel que me veu obsequiando todo o camiño coa súa locuacidade borbullante encantado eu con esa voz alegre que te prende da súa música. Tal vez o mais interesante da xornada. Mentres, o noso heroico xefe, despoxado xa dos atributos e ouropeis do poder, durmía na parte de atrás coma un humilde mortal.

As linguas de asfalto, como diría o ínclito, lambendo a noite foron percorridas no sentido inverso e devolvéronnos a Vigo. Cando saímos do carro na noite viguesa o neno da xanela ía contento.

Zalo de Paramos: Febreiro 2007

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Archivo del blog

Seguidores