Eivadiños en petit comité polo río Barbantiño.
Día Sol, 14-11-2010
Se quedei abraiada no seu día co roteiro do río Xabriña en Paraños, Covelo, non ía ser menos hoxe co roteiro que fixemos, o do río Barbantiño, en Punxín, provincia de Ourense. Quedou "fichado" no meu corazón, na miña retina, na miña alma e no meu espírito, absolutamente divino, marabilloso e cheo de agasallos de abundancia coa miña promesa de volver, seguir explorando e levar ás tropas Nómadas a percorrer tan singular lugar pletórico de beleza e de exuberancia en cada recuncho da súa xeografía. Dáme a impresión de que hoxe nos amosou unha pequena parte dos tesouros que hai agochados entre o seu bosque e o río.Coma case cada domingo, tiñamos cita Eivadiña ás 12,15 no Concheiro. Desta vez o plan era xantar nalgún lugar que xa decidiriamos, facer unha pateada sinxela e volver cedo a Vigo pois o noso Eivadiño number one, Anxo, tiña que traballar pola noite. En ningún grupo se sabe exactamente cantos imos ser ata que nos atopamos todos reunidos, en Eivadiños este conto se aplica máis se cabe, tanto podemos ser once coma aconteceu o domingo pasado coma catro como resultou ser este domingo: Anxo, Nacho, Loli, que se estreaba coma membro dos Eivadiños, e máis eu. Añorei moito a Alex e notei ao longo de todo o día a súa ausencia. Sabía que os Senhores Botas non ían acudir porque onte non saíron ao camiño e hoxe lles apetecía facer un roteiro longo e había que erguerse cedo, pero eu xa había quedado con Anxo e despois da miña saída do sábado tiña carreiros percorridos dabondo como para repetir o domingo tamén cun roteiro longo.Así que enfiamos no coche de Nacho rumbo a Melón cara á casa Casal, onde xa xantaramos noutra ocasión e onde teñen o licor café máis rico que probara nos derradeiros tempos. Moito me temía que a miña abstinencia de alcohol que levo a cabo dende hai case un mes ía ser "absolta" por un día pensando nese licor café que ten máis de caramelo que doutra cousa, segura de que acabaría mercando unha botella, como así foi, para boas ocasións.
Xantamos cousas ricas e abundantes que non se puideron vencer, os golosos pediron sobremesas caseiras, e tras tomar cada un o seu café, pagamos raudos e tiramos cara a Punxín, onde empezaba o noso roteiro. A chegada xa prometía, nada máis aparcar xa nos recibían os sons cantaríns dun río de augas abundantes e de caudales cheos de forza, Anxo coñecía o lugar pero non ía por alí dende hai nove anos, pero levounos con pasos seguros cara á fervenza por un camiñiño agarimoso. Apenas chovían unhas pingas de auga, Nacho estaba contento coa decisión, díxonos de camiño que en Ourense non daban chuvias, e parecía que así ía ser a cousa, e iso que saíndo de Vigo e camiño de Ourense caeu unha boa!!, tanta auga caía que ata eu empezaba a preocuparme, non che me apetecía nada hoxe camiñar pasada por auga, e menos desas dimensións; pero efectivamente, era menos que nada a chuvia finiña que ía acompañándonos roteiro adiante.
Qué cores!!, qué bosques!!, qué luz!!. Dixen qué luz??....., QUÉ LUZ!!!, belísima, fermosa, luminosa, limpa. Non teño palabras para a claridade diáfana deste día no que a luz nos agasallaba con visións dunha natureza exultante e exposta en toda a súa fermosura. Era un pracer camiñar a carón do río entre bosque autóctono, castiñeiras, alfombras de follas outonais amortiguando os nosos pasos, o río a nosa esquerda acompañando constantemente, un ceo limpísimo e dun azul especial, de postal. O Anxo andaba extasiado fotografándoo todo, e os catro pareciamos máis guapos, máis altos, máis de todo, jajajaja..... Dende logo Loli non puido ter mellor estrea Eivadiña.
O entorno estaba coidado, os arranxos que fixeron para manter o roteiro era respectuoso co ambiente, e eu me ía emocionando en cada paso pensando en volver para seguir explorando un roteiro que ofrecía un montón de posibilidades e que non poderiamos seguir investigando nesta xornada debido aos días curtos que caracterizan a esta época do ano. Chegados ás inmediacións da fervenza, muíños restaurados casando perfectos co entorno, ata un viaducto enorme e impresionante tiña o seu lugar alí, cunha presencia incrible e a ton co ambiente, nada de máis nin nada de menos.
Seguimos río arriba tendo moi enconta que do outro lado do río tamén había opción a pasar, se apreciaba camiño despexado e eu xa estaba pensando nun roteiro circular ou en todo caso en forma de oito, non esquecía que preto de onde aparcamos había un camiño prometedor que hoxe non poderiamos investigar. Ai!!, qué bonito todo.
Pasamos por un túnel con eco e deixamos saír as nosas voces ben altas e fortes para que o lugar quedara prendado destes catro andaríns que sabían apreciar este entorno dador e que así agradecían o recibido, manifestando ledicias en forma de cantares aos catro ventos. E seguimos un pouco máis pero pensando en que había que dar volta, xa ían polas cinco da tarde e nos quedaba regresar cun foguete nos cus.
Loli non resistiu querer atravesa-lo río por un tronco e Anxo a fixo rir perdendo a súa concentración e acabando cos pés na auga, toma fresquiño!!, dixo que non estaba tan fría, e era certo, estes días as augas do río veñen fortes pero non veñen frías, todo o contrario, parece que chaman aínda nesta época a mergullarse nelas. Despois do intento de cruzar errado demos volta tentando atopar outra maneira máis doada de pasar ao outro lado dando con el deseguida, por unha ponte antiga marabillosa e acolledora, invitadora a pasar por alí.
Precioso o outro lado tamén, con un montón de posibilidades que non podiamos investigar máis pero con mágoa ao mesmo tempo de non poder facelo nese momento tan atraentes eran os camiñiños que por alí había. Aínda así baixamos por un que nos levou á vía do tren, quedamos o tempo xusto para que Anxo inmortalizara o lugar e seguir. Bonito regreso, todo bonito, miraras para onde miraras todo agasallaba con esta luz máxica e especial, todo coidadiño con esmero, pasos amplos e confundidos coa natureza, o lugar invitaba a cantar, a asubiar, a rir e a chanzas, a sacar o mellor de un camiño adiante
Xornada Eivadiña completiña, si señor. Domingo ben aproveitado. Momentos de chuvia fina, de sol, de augas cantareiras, de silencios expresivos, de voces alegres e de repousos que nutren.
Regreso a Vigo escoitando música dentro do coche e chuvia abundante fora, coma se o día estivese esperando a que estivésemos a resgardo para empezar a manar auga a mansalva. O día agasallounos cun maná de natura en estado de graza e cunha explosión de cores que non eran terreais senón divinas, absolutamente divinas.
Qué podo dicir máis que agradecida??.
Ata a próxima compañeir@s, amiguiñ@s.
Salo.
Domingo, 24 de outubro de 2010Xa estabamos afeitos a unha primaveira perpetua, cando de súpeto presentouse o outono. O ceo cuberto por unha pátina cincenta, que ameazaba con guindarnos, cando menos, unha desas poallas persistentes que parece que non, pero mollan. En ausencia do sol tamén era previsible que as horas de luz minguaran, así que semellou que a proposta dos amigos do Casal de Sistelo, de coller un bocata en Puxeiros e saír sen máis demora para o monte, era a axeitada para esta xornada.
Aínda demoramos un chisco, o que lle custou á nosa capitana abrir unha porta que quedara coas chaves por dentro, co que demostrou que, ademais da súa inclinación a pechar bares, tamén ten outras habilidades agochadas. O resto da tropa, Alex, Xacobe e Miguel, xa nos agardaba en Amaquía, para o café matutino e aprovisionarnos con xeito.
Alí mesmo decidimos o noso rumbo e, coma as previsións meteorolóxicas daban algo de melloría cara o país veciño, pareceunos axeitado o noso destino primixenio: as terras do Coura. Partimos en dous vehículos, os señores Botas no seu carriño e o resto do continxente eivadiño na Vivaracha, que xa comeza a ser habitual nas nosas expedicións.
O trilho elixido, o dos Combatentes de Travanca, tiña unha especial significación, xa que foi aquí onde naceu, aínda que non exista constancia fotográfica ou documental, o xerme desta empresa sen ánimo de lucro na que invertemos os nosos domingos e feirados.
O nome da ruta fai referencia o acontecido o 10 de agosto de 1662, onde os habitantes do Coura, comandados por Antonio Pereira da Cunha, derrotaron ás tropas españolas, durante a guerra da Restauración. Neste concello, coñecido como “celeiro do Minho” pola súa grande producción de cereais, preparábase o abastecemento do exército e dalgunhas prazas da fronteira, polo que resultaba de gran importancia estratéxica.
De importancia vital é tamén para nós este concello miñoto, sementado das nosas pegadas e dos nosos sorrisos, a onde chegamos neste día enfundados en roupas máis ou menos hidrófugas. Porque tampouco aquí o tempo semellaba dar moita tregua, así que a nosa xente deu en estomballarse na porta da freguesía de Cunha e dar boa conta das provisión que cada quen trouxera.
Papamos os bocatas nun chío, encomendámonos a nosa señora das Abróteas, xa que estabamos ó carón da súa ermida, e dende alí comezamos a nosa ruta. Xa dende o principio constatamos que as marcas do sendeiro estaban esvaecidas, agochadas ou, simplemente, desapareceran, e alédome que, aínda que pasaran catro anos dende a derradeira volta, tiña ben fixado o camiño na memoria.
A pesares de que o terreo estaba algo enchoupado, con follasca e ourizos espallados por amplos tramos do camiño, avanzamos a bo paso, aínda que a sección fotográfica, coma sempre, ocupou a retagarda. Tanto é así que Alex e Miguel, que pronto nos colleron vantaxe, trabucáronse un par de veces no rumbo, xa que nos estiveron atentos ós desvíos, e houbo que chamalos a berros.
Yuka consultaba unha e outra vez o seu gps subindo polo Monte da Coroa, e rifaba con Ramón cando este lle insistía en que xa fixeran xuntos a ruta.
Unha néboa envolveunos para dificultar a laboura de atopar as marcas, é quizais estas condicións adversas tamén influíron en que o Xacobe non quixera quitar a súa cámara da funda, salvo en contadas ocasións, e nos privara da súa visión privilexiada. Para máis se lle complicou o choio cando comenzou a poallar e abriu o paraugas, facendo equilibrios subindo cara o Alto da Travanca.
Inzámonos ata o vértice xeodexico que marca os seus setecentos metros de altitude, e como a espesa néboa non nos deixa disfrutar das vistas ó vale do Coura, apresuramos o descenso. A chuvia aumentaba e tiñamos presa en abandonar esta zona inhóspita para refuxiarnos na ampla área forestal que medrou nos tempos do Estado Novo, onde conviven bosques de especies foráneas e autóctonas. Tuias, cedros, carballos, abetos, bidueiros, e unha variedade insólita de árbores que forman unha desas fragas con encanto, máis aínda na estación que agora comezamos.
Preto da casa forestal de Cerdeira eramos catro as cámaras que insistían en retratar o estanque, onde se mesturaba a follasca dos castiñeiros coa frouma dos piñeiros. Penso que ata o Alex tirou algún disparo co seu móbil de última xeración, e todos quedamos enfeitizados coa atmosfera, aínda que ben húmida, que se respiraba no lugar. Descendendo dende o Alto da Cortelha, onde os seguidores de Salazar crearon esta curiosidade botánica, asistimos ó espectáculo que a variedade de fungos e cogomelos que trouxeron as primeiras chuvias, e pouco a pouco recuperamos a fraga mixta dos inicios, ata desembocar no núcleo rural de Penim.
Despois dun pequeno tramo de asfalto chegamos á Capela de Santo Estevâo, onde non nos detemos porque, a pesares de que chove miudiño, non deixa de mollar. Dende a capela continuamos por un camiño que sae ás súas costas, para acadar o barrio de Codeçal, que nos recibiu cunha continuación dos campos de cultivo e de pasto, onde pacían alleas á nosa presenza varias vacas barrosás. Nunha destas leiras dimos en facer recolleita dos numerosos cogomelos que había espallados nela, unhas lepiotas grandes como pratos, sen medo a errar e rematar intoxicados, grazas aos coñecementos micolóxicos de Miguel.
Tras outro pequeno tramo de asfalto, no que asaltamos as ramas dunha maceira, internámonos por estreitas corredoiras en belas e frondosas fragas autóctonas, onde reina, con toda a súa maxestuosidade, o carballo. Aínda que as forzas da nosa pequena partida guerrilleira comezan a fraquear, non deixamos de marabillarnos pola beleza deste tramo, chamado Monte de Assureira, onde atopamos muíños agochados entre a maleza, restos de antigas calzadas de pedra, e levadas por onde aínda corre cantareira a auga. Ata Xacobe tivo que renderse ó feitizo do lugar e expoñer a súa cámara para tentar atrapar a esencia de un outono que aquí estaba no seu máximo esplendor.
Saíndo da fraga chegamos a Roriz, aldea da freguesía de Infesta, fixemos os derradeiros quilómetros polo monte da Assureira, enlazando fermosos sendeiros onde nos é de moita utilidade, como noutros puntos onde xurdiu a dubida ó longo da ruta, a Sra. Botas e o seu neno, levándonos sen erro posible ata as inmediacións da ermida de onde saímos. Aínda antes de chegar as nosas tropas tomaron ó asalto un campo que estaba preto de alí, pragado de lepiotas que nos deron para xustificar unha merendola en casa do Miguel.
Ala fomos, cando xa esmorecía o día, despois de nos mudar de roupa e de calzado. Miguel, Xacobe e máis eu puxémonos a preparar os cogomelos, con xamón e allo, como manda a tradición, e un arrociño con noces para acompañar. Alex recolleu a Begoña, que se sumou á paparota en última instancia, e xuntos puxeron mesa para sete... claro, o señor e a señora Botas tamén estaban invitados, e aínda recalaron en Paredes de Coura para traer uns boliños de pan e natas para a sobremesa.
Foi un deses días bonitos nos que disfrutamos do camiño, da comida e, máis que nada, da compañía.