E197 Trilho da Châ das Carreiras (Monçao). Primeiro aniversario de Sudando Botas

Información técnica da ruta en SUDANDO BOTAS

Domingo, 27 de febreiro do 2011

A piques estiven de deixarme vencer pola preguiza, e pasar o día estomballado, mastigando a miña derrota. A troula da véspera alongarase ata máis ala do aconsellable, unha vez máis, e non tiven forza de enfrontar o primeiro lostrego de realidade, aquela que me arrincou da inconsciencia, na que estaba tan profundamente instalado.

Pode ser que fosen as once, e pode ser que non levara máis de catro naufragando nas sábenas, e seguro que non pasaron máis de cinco ou dez minutos antes de que, como se fose o estralo dunha bomba de reloxería, saltase a alarma do espertador, para lembrarme de que era, unha vez máis, domingo, e que había que facer penitencia polos pecados do sábado á noite. Non fun quen de erguerme para coller o móbil, e o reloxo acabou destripado debaixo da cama, despois de rebotar contra a parede, e ata que me invadiron unhas ganas rabiosas de alixeirar a vexiga non evaluei os meus próximos movementos.

Cumpría mirar pola fiestra, por si era convinte saltar por ela ou, polo contrario, asaltar de novo ó colchón, e no mundo xa estaba instalada unha primavera que pedía a gritos desfrutala. Cumpría tamén valorar se continuaba na dinámica do domingo pasado, no que subira ó Galiñeiro para protestar contra o proxecto de parque eólico, e baixaba ata Bouzas para sumarme a protesta contra o recheo da ría, ou se lle daba un pouco de caña ó corpo e lles devolvía a chamada ós senhores Botas antes de que marcharan sen min a seguir atesourando carreiros e descubrindo anacos do paraíso no territorio máxico da Gallaecia.

Gañou a segunda opción, quizais porque non tiña o día romántico, ou porque sabía que a senhora Botas de seguro tería unha boa medicina para a miña resaca. Así que tentei xuntar un feixe de palabras para facerme entender polos amigos do Casal de Sistelo, e quedamos para nos xuntar no punto e no horario habituais. Botei os restos da preguiza, xa definitivamente vencida, polo desaugue, preparei unha mochila de emerxencia e puxen o traxe de combate e as botas novas para batallar, unha vez máis, contra a miña sombra.

Fun puntual á miña cita, e os meus amigos non foron menos. Pasaba un cuarto de hora da mediodía cando enfiamos a saída da metrópole, concretando a primeira tarefa do día: decidir un lugar axeitado para xantar, de camiño ós outros camiños que haberiamos de percorrer.

Nun tris estivemos en Salvaterra, xusto cando estaba abrindo “O noso eido”, un deses comedeiros populares que xa escasean na nosa terra onde se come ben, nun ambiente agradable e cun servicio aínda máis agradable, e todo por un prezo bastante axeitado. A pesares de eramos os primeiros clientes, a guapa e retranqueira moza que nos atendeu non tardou nada en nos tomar nota. Apuntou unhas racións de empanada de atún, recen saída do forno, e dúas racións de churrasco de porco, con patacas, críollo e unha ensalada cumprida.

A rapaza lembrouse de nós, e de que eu son bo bebedor de viño, e sorriu cando lles pedimos auga para todos, e máis aínda cando lle apuntamos que andaba de resaca. Esto motivou que non desaproveitara as ocasións que tivo, que foron algunhas, para mofarse do meu estado. Estame ben por abrir a boca... Ata na sobremesa, na que me desafiou a mandarlle un licor café. E non dixen que non.

Os vizconde de Sistelo convidou, xa que estaba de aniversario por partida dobre, xa que por unha parte cumpría aniños, aínda que pola súa forma física semella que máis ben descumpre; e por outra celebraba tamén un ano do proxecto de Sudando Botas, que xa é unha referencia imprescindible, pole seu rigor técnico e polo valor das súas propostas, na galaxia senderista de ámbolos dous lados da raia.

Moito me aledei de que contaran comigo, ou co que quedaba de min despois dunha noite de excesos, para celebrar o primeiro cabodano da posta en marcha deste baúl enfeitizado, do cal saen rutas con encanto, algunhas das cales me descubriron territorios tan máxicos como a Serra Amarela ou Val do Vez, no que xa son autoridades.

Xa comidos e antes de que a preguiza tentara de nós cara as beiras do Miño, cruzamos a fronteira para nos dirixir cara o Val de Poldros, preto de onde partía a nosa ruta, un trilho “desactivado” pola implantación dos eólicos, no concello de Monçao. Pasamos polo inicio do Caminho dos Mortos, un dos meus preferidos nesta parte da xeografía lusa, e a eso das tres chegamos a Tangil, o noso punto de partida.

Tralo ritual dos estiramentos e de dispararlle unha foto ó sinal de inicio do Trilho da Châ das Carreiras, que xa nos indicaba que pasara xa un tempiño dende que os Celtas do Minho marcaran a ruta, iniciamos o recorrido capitaneados pola senhora Botas, con mapa topográfico nunha man e GPS na outra.

Nos primeiros metros xa atopamos un peto de alminhas, e detivémonos, os tres, a fotografalo, seguindo unha tónica que se repetiría ó longo de todo o camiño. Tres eran tres os que disparabamos sen cortarnos ós elementos curiosos que atopamos neste pobo: casas solarengas con fermosos reloxos de sol, medas plantadas como “tipis” no medio de verdes eiras, viñedos que ocupan grandes extensións e, as veces, parte do camiño carreteiro, e moitos lavadoiros, fontes e pozas.

A luz era sorprendente e invitaba a queimar a batería das nosas cámaras, e cando abandonamos o pobo, polo antigo camiño que une Tangil con Modelos, aínda disparamos máis arreo, tal era o feitizo que emanaba dunha fraga polas que avanzabamos, entre valados de pedra vernizado polo brión e o couselo, como de pedra era o firme que pisabamos, alfombrado de follasca.

As cores amables dunha primavera anticipada facíanos aflorar os sorrisos, e as palabras xurdían tamén amables, mesmo tendo constancia de que non sería tarefa fácil dar coa ruta certa, xa que as poucas marcas que atopamos estaban tan difuminadas que só o olfacto do senhor Botas era quen de atopar. Non tiña medo de perdernos, xa que a nosa guía interpretaba correctamente o mapa, e co axuda do seu “meninho”, aínda que tivera algún problema de calibración.

Non cadraban as contas, porque cando chegamos a Modelos, un bonito enclave da serra alfombrado de leiras e viñedos, aínda non fixeramos tres quilómetros, cando a sinalización marcaba seis. Ata o final da ruta non caeriamos na conta de que estabamos a facer o trilho do revés.

Ser como fora o paso pola aldea foi un dos atractivos máis grandes da xornada, que tivo moitos, xa que sumaba ó encanto natural do camiño carreteiro unha boa cantidade de muíños, lavadoiros, petos de alminhas, cruceiros e ata un enorme espigueiro que cruzaba o camiño. Chamounos a atención a cantidade de elementos relixiosos que atopamos, e esto debíase a que parte do camiño coincidía coa ruta de peregrinación cara ó santuario da Peneda.

Á saída de Modelos comezou a diversión, e conforme lle dimos as costas o enclave rural o terreo púxose cada vez máis vertical. Os senhores Botas alternábanse en atopar as poucas marcas do trilho, camufladas entre o brión, a follasca e o fento. Compensaba o esforzo a fermosura da fraga que atravesabamos, sempre seguindo o camiño carreteiro que comunicaba, dende tempos remotos, o val e a serra, a inverneira e a branda.

Bromeei coa amiga do Casal sobre a súa proposta, xa que semella que canto máis escarallado viña máis penitencia me impón, e ela botou a rir coma dicindo: “ninguén te manda andar de can toda a noite”. De tódolos xeitos a protesta esmorecía fronte a beleza das paisaxes que me estaban a descubrir.

Chegamos á Branda do Outeiro tivemos unha tregua entre verdes prados, carballeiras centenarias e un feixe de construccións senlleiras, nas que as boas xentes de Mondelos buscaban refuxio no verán para o seu gando, que aquí dispuña de pastos frescos. No alto da serra daban voltas e máis voltas as aspas dos eólicos de Santo Antonio de Val de Poldros, e mesmo distinguiamos algúns trazos do seu trilho, ven próximo a nós. A nosa guía resolveu que aínda nos faltaba algo de altura para chegar, e preparámonos para o derradeiro tramo de ascenso.

Conforme nos internabamos na serra a fraga ía desaparecendo, e a vexetación mudouse en toxo, uces e carqueixa, entre os que asomaban, como icebergs, grandes penedos modelados pola erosión. As panorámicas dende aquí eran sorprendentes, e os tres falamos do ben que pagaba a pena subir ata aquí. As marcas seguían xogando as agachadas con nós, pero finalmente a experiencia dos senhores Botas sempre daba con elas.

Detivemos un chisco a enredar co esqueleto dun cabalo, primeiro a facerlle retratos da calivera, símbolo primixenio dos Eivadiños, e despois a facerme unha máscara coas coxas que xa quixeran para si os de Sangre Cavallum.

Neste punto comezamos o descenso, e aínda que eu insistín en baixar por unha pista, os de Sistelo insistiron en seguir o trazado orixinal, entre os carrascos, e outra vez tiven que darlles a razón cando atoparon un poste (o primeiro e único que atopamos) que indicaba a boa dirección.

Rematamos o descenso nunha capela de alminhas de dimensións considerables, no Cha das Carreiras, que chamou a nosa atención, xa que nunca viramos tal cousa. Non fai falta dicir que foi fotografado polos tres camiñantes dende tódolos ángulos posibles, e só nos restou subir á arbore que estaba o seu carón para facerlle un plano aéreo.

Cruzamos unha estrada, e o olfacto da senhora Botas deu ca continuación do sendeiro de seguida. Eu estaba marabillado do rápido que resolvía as numerosas dubidas que nos asaltaron no camiño, ela e o seu compañeiro forman un dos tamdem máis eficaces que coñezo na montaña ¡e non o digo por facerlles as beiras!.

Atravesamos outra fraga enfeitizada, e tras dela xurdiron os primeiros campos e casas de Tangil, cando estabamos a piques de cumprir catro horas de andaina. Quizais para algún sendeirista máis esixente lle resulte curta esta ruta, pero podo afirmar que cada metro do trilho ten o seu atractivo, ademais da posibilidade, para os que queiran alongar o pateo, de unilo ó de San Antonio de Val de Poldros.

A nosa chegada ó pobo inzou un balbordo de cans, de miradas curiosas e ata unha inspirada frautista deunos unha serenata para nos recibir. Conseguiramos volver activar o trilho que deran por morto no concello de Monçao, e os Sudando Botas puxéranlle unha alta calificación a ruta, pola cantidade e valor dos seus encantos e pola beleza do seu trazado.

Penso que foi un bo xeito de celebrar o aniversario, e alédome de que me fixeran participe del. Agardo que con esta crónica garden unha boa lembranza de esta xornada, e que non dubiden en contar comigo para o seu segundo aniversario. Adiante, compañeiros! Longa vida a Sudando Botas!.

E196 Sendeiro da Costa da Vela (Cangas do Morrazo)

Mércores, 23 de febreiro de 2011

Semellaba que se anticipara a primavera, o ceo estaba cuberto por un manto intensamente azul, e estivera toda a mañá matinando dende o peirao de Punta Cubillón sobre como aproveitar o que me restaba de xornada, na que o único compromiso que tiña era disfrutala. A véspera estivera toda a tarde mergullando na rede, buscando as claves das revolucións que prenderan por todo o mundo árabe e algo máis ala, e que remataran coas tiranías de Ben Alí e Mubarak, e mesmo lle dera un bo repaso ás teorías do autogolpe no famoso 23-F, desbotando a versión oficial de que fora a monarquía e a caduca clase política que pactara a transición a que salvara esa democracia coa que aínda seguen a enche-la boca (e o bandullo).

Así que, unha vez rematada a miña quenda de traballo, e despois de xantar sen demasiado apetito, montei no meu carriño e metinme na autoestrada, sen saber moi ben cara onde dirixirme. Apetecíame estirar as pernas ó carón dalgún río, quizais o Tamuxe ou o Verdugo, onde tiña pendentes algúns recoñecementos, ou seguindo algunha liña de costa, pero o tempo cumpría e non estaba a tarde para perdela en desprazamentos. Así que elixín un valor seguro: a Costa da Vela. Por moitas veces que recorra as súas liñas non me dou esgotado, xa que a maxia que emana nestes lugares e moi poderosa para min, xa que nelas residen moitas e moi boas lembranzas da miña biografía. É certamente un deses lugares que poboan o meu imaxinario particular, e dentro del ocupan un lugar preferente.

Ás cinco da tarde estaba aparcando ó carón da caracola metálica de Donón, unha desas intervencións humanas na natureza que considero afortunadas, e non demorei en bota-la mochila ás costas e poñerme en marcha. Atravesei o pobo sen máis compaña ca miña sombra, seguindo as marcas do defunto GR do Morrazo. Non tardei tampouco en desenfundar a miña cámara pois, a pesares de moitas imaxes do entorno do regato de Donón nos meus arquivos, a luz deste día era espectacular, e todo semellaba ter un color máis intenso.

Contra o que teño acostumado crucei o regato por unha senlleira pontella, en troques de seguir pola marxe dereita para internarme na pequena carballeira que vai cara a praia.

As dunas e os piñeirais de Barra invitaban a camiñar a modiño, deténdose na contemplación da vexetación máis miúda, disfrutando de cada pegada, de cada silencio. Nesas estaba cando escoitei unhas augas cantareiras, e por momentos vinme fora do mapa. Ás miñas costas, xa algo afastado, estaba o regato de Donón, que no derradeiro quilómetro descorría paseniño cara ó mar, e cara adiante só area e piñeiros. Ou polo menos eso era o que cría eu.

Andiven tras do orixe do ruído e, como se entrara nun conto, vinme diante dunha pequena presa de pedra, por onde se derramaba un regato que viña facendo eses dunha tupida fraga de ribeira. Eran moitas as veces que me internara nos areais de Barra, e nunca vira tal cousa, ata un muíño había alí para completa-lo conxunto. Faltoume tempo para rexistrar cada recuncho, e sentín so por este descubrimento xa pagaba a pena cruza-la ría.

Seguín o regato ata que algúns metros máis alá atopei a súa converxencia co de Donón, e camiñei ó carón deste ata que xuntos chegamos ó mar. O sol dáballe as derradeiras lambetadas á praia de Barra, e non demorei máis tempo en coller o camiño que vai sorteando a costa, cara Punta Longueirón. Apertei o paso porque á cara leste da Costa da Vela xa non chegaba o calor do Lourenzo, e cando estaba a piques de baixar á antiga fábrica de salgado detívenme fronte a unha sinal que marcaba en dirección oposta co lema “Roteiro”.

Nunca virá tal, así que, por segunda vez na tarde, decidín mudar o trazado ó que adoito coller a miúdo. Subindo entre eucaliptos comecei a pensar nos diferentes xeitos de camiñar, só ou en compañía de outros, e volvín a darlle voltas ó tema dos Eivadiños, no sentido que tiña continuar con algo no que, a maioría das veces, semella que é un proxecto particular, e polo tanto no meu fracaso en tentar de convertelo en algo colectivo. Facía tempo que non camiñaba só, e o certo é que estaba a gustar da experiencia...

Nestas maquinacións estaba cando din coa pista que rodea a Costa da Vela, por onde no verán circulan moreas de coches, algo que non sucedería si houbera vontade política de integrala, como estivo proxectado, no Parque Natural das Illas Atlánticas. Ata un día como hoxe había vehículos aparcados ó carón do Facho de Punta Subrido. Eran só tres, pero dáme igual tres que trescentos.
Din en facer un alto no camiño, e aproveitar as derradeiras luces do día, as máis intensas antes de que, entre fusco e lusco, chegaran paseniño as tebras, para fotografar sen presas o senlleiro facho. Penso que fun quen de atrapar algunhas postais fermosas deste recuncho, dende onde se teñen algunhas das mellores panorámicas da enseada de Barra, e de un bo anaco da ría de Vigo.

Tiven que baixar a lume de carozo cara a praia de Melide, a máis setentrional da península, porque o sol xa estaba a deitarse tralas illas Cíes. Sentín unha certa paz cruzando o areal en soidade, en silencio, coas ondas lambéndome os pes, e sentín o efémero da miña presencia nesta terra, das miñas pegadas, das miñas palabras, dos meus afectos. Ser consciente de que todo ten un principio e un final, e aceptalo.

É certo que xunto ese momento, na transición entre o día e a noite, é o máis proclive a melancolía, pero eu estaba máis preocupado con chegar a Punta Robaleira con algo de luz para botarlle catro disparos o facho vermello. Nin catro nin un, porque cando cheguei canda el Lourenzo xa se afundira definitivamente trala illas. Empezaba a arrefriar, e na miña mochila non levaba demasiado abrigo, así que apertei o paso e, so por cumprir co ritual de acercarme ata o facho de Punta Vixía, que garda o Cabo Home (aínda hai quen, erroneamente, chama así a tódala Costa da Vela).

Apertei aínda máis o paso, camiñando pola pista de terra pola que sentía na caluga o alento das tebras. Cruceime con dúas parellas en coche que, de seguro, agardaban este momento para evitar as miradas curiosas e dar renda solta os seus instintos, e os meus xa pedían algo sólido que tranquilizara o ruxido do meu bandullo. Botei ata unha carreiriña de can, entrei en calor, suei un chisco, e cando me decatei xa tiña fronte a min o Monte do Facho, coas casas de Donón baixo a súa aba.

Que visión fermosa, pensei, da que é imposible cansarse, e fantasiei co que sentiría un camiñante vido de afastadas terras se dera, de repente, con este lugar máxico. Sentinme ben, mellor, despois de tres horas movendo as pernas e o corazón, e só por un momento fraqueei, e desexei ter algún Eivadiño ó meu carón para tomar un grolo na taberna máis preta.

Andaina contra os eólicos no Galiñeiro

Información técnica da ruta en SUDANDO BOTAS

Domingo, 20 de febreiro de 2011

O monte Galiñeiro forma parte indiscutible do meu imaxinario particular, un territorio que vai máis alá do que abarcan os mapas, transcende o xeográfico e instálase no emocional, pois alí pasei os mellores anos da miña existencia, naqueles tempos nos que me sentín inmortal, nos que os sorrisos contaxiaban a pedra, e nela debuxabamos escaleiras ó ceo, co mesmo material co que artellábamos os nosos soños.

E non hai na nosa comarca montañeiro que non tivera aquí unha das pedras angulares da súa formación, xa foxe escalador, sendeirista ou ciclista todoterreo, nas pistas, camiños e penedos deste macizo que, xunto cos cantís de Budiño, conforman un bo escenario para desenrolar a comunión coa natureza, e para sentirnos parte desta terra e deste tempo que nos tocou vivir.

Por iso aledeime de madrugar nesta xornada, a pesares de que non eran moitas as horas que me afastaban da troula da véspera, para xuntarme cun feixe de bos e xenerosos cos que marchar polos camiños do Galiñeiro, e denunciar a terrible ameaza que, xunto ás plantacións de especies foráneas e proliferación de canteiras, supón o proxecto da construcción dun parque eólico que modifique, de xeito irreparable, a paisaxe, flora e fauna deste entorno singular.

Ás nove e media xa estaba na Pasaxe para sumarme a ese anaco da miña cobertura emocional que din en chamar Eivadiños, pois xa estaban alí, ás portas do café onde remataron tantas xornadas de escalada, os meus queridos amigos do Casal de Sistelo, os señores Botas, a nómade e sempre amable Salomé, o compañeiro do metal Alex Alén, e o meu caro Nacho, anteriormente coñecido como Tesorito.

Non paraban de pasar continxentes de aguerridos montanbikeros, como os dun curioso clube chamado “Bici Osos”, e sendeiristas que collían a ruta do PRG-1, cara ó parque forestal, mentres nós espertabamos a golpe de café. Chegou tamén Xacobe, que mostraba con orgullo a publicación dunha das súas mellores fotos, titulada “Risas e loito”, na revista Magazine. Grazas ó seu acerto para retratar ás vellas de Sistelo gañou impresora e cámara no concurso o noso Eivadiño ¡noraboa!!!.

Mentres almorzabamos chegou tamén Cari, outra eivadiña ocasional, que sufrira con nós polos carreiros xeados da Peneda e polos toxais agrestes de Gargamala, acompañada dunha amiga; Miguel, peza indispensable das nosas andainas, viña tamén acompañado por Josafá, e puña á nosa disposición o transporte de tropas: a Vivaracha. Nela levounos Panette ós máis folgazáns, mentres o resto do grupo subía polo sendeiro, uníndose a unha morea de xente destemida ó desnivel.

Moita xente se amoreaba nas inmediacións do parque forestal, e había un mundo de coches que os voluntarios da Plataforma pola defensa do Galiñeiro distribuía ó longo da pista. Moita xente coñecida a que facía tempo que non apertaba, como o meu antigo veciño Lito, polo que semellaba que non pasaban os anos e que, pola contra, facíame pensar no que miraban ós seus ollos, aquel neno que fun convertido nun Peter Pan agochado no corpo de Peter Griffin.

Atopei tamén, entre a multitude, a vellos compañeiros de cordada, como Quique “o moro”, xa peiteando canas, e a outros daquela xeración que se abrían paso para firmar contra a instalación dos muíños de vento.

Tamén había unha nutrida representación de aqueles cos que compartín camiños en diferentes etapas da miña vida. O meu querido mestre Zalo, que me abriu as portas do Club de Camiñantes, a carón de quen descubrín o canón do Tera, as escarpas do Vez e da Mizarela, o cordal dos Ancares e as terras do Coura. Víctor, bo amigo do Casco Vello, co que compartín un breve treito en Congostra, acompañado ca súa filla Nerea, e a súa neta. E tamén coa súa filla estaba Flores, eivadiña e camiñante, disposta a inzarse ó cumio do Galiñeiro para berrar contra a ameaza dos eólicos.

O tempo tamén ameazaba, comezaba a poallar e facía un algo de frío, a néboa cubrindo a escola de escalada, pero isto non desanimou ó milleiro e medio longo de xente de boa fe que comezou a ascender cara o refuxio de Montañeiros Celtas, que eran a parte máis visible da organización. Máis ou menos agrupados partimos os Eivadiños, no medio dun mar de homes e mulleres que ateigaban a ruta reivindicando, unha vez máis, que Galiza non se vende (ou, polo menos, que non queremos ser cómplices, co noso silencio, desa venda).

Conforme avanzabamos pola pista forestal seguín descubrindo caras coñecidas, algún vello compañeiro do Club de Camiñantes, coma Antonio Bahamonde. Atopei a Eva e Araceli, veciñas de Bembrive, que botaban en falta a algún veciño de Castrelos co que adoito a percorrer camiños sonoros e ás veces (pero menos) tamén algunha xeografía cércana. Pasaban canda nós xentes dacabalo ou en bicicleta, aínda que estes non o tiñan do todo fácil para circular entre a marea humana de camiñantes, e menos cando deixamos a pista e acometemos o desnivel de pedras soltas que vai cara o vértice xeodexico.

Preto de chegar á nosa meta, onde se faría lectura do comunicado, atopei a Mariano, que chegou un día da miña man o Club de Camiñantes para quedarse e ser un dos seus principais activos, aínda que leve un tempo afastado polos efectos secundarios da paternidade. Coincidiu esto cunha chamada de Anxo Rial, outro dos que me ensinaron anacos do paraíso agochados, e lembramos as tardes en que partillabamos ó carón do granito, nun tempo inesquecible.

Vin máis xente do meu afecto, e repartín bicos e apertas a Martola, a Dani Santamaría, a Eva, a Beiras... e a outros coñecidos de Celtas, Trevinca, Congostra, Nómadas, Camiñantes e de máis familia montañeira. Nin me decatei de que terminara o acto, en medio dunha espesa néboa, ata que o vento a esvaeceu e comezou a chover arreo.

Fillemos xuntanza de eivadiños, e xunto con Anxo e Mariano comezamos o descenso polo camiño que vai cara o Lombo do Raposo, por onde non fai moito subira coa Criatura, Miguel e Alex, nunha desas saídas improvisadas as que estamos afeitos. Seguía marabillado do feixe de xente que acudira a convocatoria, e aínda que baixando semellaba un exército en retirada, pensaba que algunha batalla tiñamos que gañar. Así llo dixen a García Crego, co que compartín un pequeno treito, que tan ben sabe que a loita que se perde e a que non se da.

Tamén fixen un pequeno traxecto con Iolanda e Zalo, que camiñaban o carón dunha boa representación do seu clube, que sigo sentindo como unha parte importante da miña vida montañeira. Non esquezo que foi Zalo o que me levou outra vez ós camiños, despois dunha boa tempada no inferno. ¡Grazas, mestre!.

O derradeiro traxecto fixémolo por un anaco do PRG-2, que vai cara ó Aloia, e lembrei a vez que fixemos unha andaina nocturna por ese sendeiro cos compañeiros de Congostra. Cantas lembranzas, e todas boas. Como as deste día na que o monte amoreou pegadas solidarias do sentir cidadán en contra das políticas agresivas co medio ambiente, so polo afán dun lucro que puxa por afianzar a noxenta economía neoliberal.

Antes de despedirnos do Galiñeiro puiden darlle unha aperta a Marcos, que andaba moi ocupado na organización do evento e que nos confirmou que eramos a lo menos mil cincocentas almas. E tamén a Conchi e a Candela, que me deron moi boas noticias e as que desexo o mellor.

So restaba organizar o xantar, cousa importante para os Eivadiños, así que mandei o Miguel para que fixera vangarda coa Vivaracha e fora reservar en Peinador, mentres eu baixaba co Anxo no seu tanque a recoller á Capitana e mailo Morris, que so se sumaran a protesta de corazón. Aínda tivemos que facer algo de conducción todo terreo para esquivar o tráfico incesante de vehículos e persoas, e revivín os tempos nos que andabamos os dous Anxos na procura dunha rocha seca a que inzarnos.

Rematamos comendo no “Cuevas”, na estrada de Peinador a Redondela, case unha ducia de Eivadiños e achegados: os señores Botas e a comandante Nómade, Tesorito, Anxo Rial e Xesús, a miña Capitana (ou o que restaba dela), Miguel Panette e Josafá, e este apóstol do Apocalipse que subscribe. Penso que non comemos mal, unha fritada de peixes, polbo á feira e xamón asado, e que bebemos mellor, xa que foron varias as botellas de Pingádelo que baixamos, e mesmo houbo variado de sobremesa, café e chupitos.

O día non deu para máis, ou non deu para menos. Xornada reivindicativa e festiva, que houbo tempo para todo, aínda que non sei se como para contabilizala como convocatoria propia (a pesares de que tampouco sei que carallo importa se conta ou non conta). En fin, creo que a crónica era pertinente, aínda que se me apurades tamén me podo por impertinente...

PD.- A foto premiada de Xacobe podedes vela aquí:

http://concurso2010.magazinedigital.com/accesits/jacobo-casal/

E195 Máis alá do Monte Faro (Valença)

Información técnica da ruta en SUDANDO BOTAS

Domingo, 6 de febreiro do 2011

No medio das tebras soaron una sucesión de detonacións, quizais disparos de distintos calibres que estaban buscando o meu peito ou a miña cabeza, onde fixeron estragos inmediatos a pesares de que o impacto, a lo menos físico, era fácil de reducir: bastaba con neutralizar ó francotirador. Este agochábase baixo un diminuto trebello mecánico, un deses teléfonos móbiles dos tempos da última guerra, que adoito empregar como espertador cando me sorrí a sorte e non teño que durmir no meu refuxio.

Aperteime contra a tenrura que tentaba alongar o soño ó meu carón. Eran poucas, non chegaban a catro, as horas que transcorreran dende que deramos por rematada a troula da noite, e os efectos secundarios eran ben coñecidos, aínda que non por eso menos contundentes. A piques estiven de mandar o mundo ó carallo e confundir o meu corpo co da miña compañeira, e mergullarme outra vez nas augas tranquilas da inconsciencia, e dinme outros trinta minutos de tregua ata que, non sei por que estraño mecanismo, o meu corpo abandonou a preguiza e ergueuse, e non tiven outra que acompañalo.

O teléfono xa adquirira vida propia e andaba a facer conexións coa metade do planeta, mentres eu tentaba atopa-la roupa que xogaba comigo ás agochadas mentres as explosións que me espertaran atoparan unha boa caixa de resonancia dentro dos meus miolos e se reproducían nun milleiro de agullas. Conseguín, nun tempo record, vestirme, desfacerme dos abrazos tentadores, saltar pola fiestra, conducir ata o meu refuxio, espirme, volverme vestir, encher a mochila, baleirala e volvela encher, facer outra demostración de conducción temeraria e recoller á Criatura, que non estaba en mellores condicións que eu, no seu acubillo.

No Concheiro xa estaban as tropas reunidas, os Señores Botas e Cachoriño From Hell, Vicki, que quería darnos outra oportunidade a pesares das malas experiencias, e Mili, que aínda non daba crédito á nosa fórmula, aínda que lle resultara simpática. O Miguel, coma case sempre, chegou pasada a hora da convocatoria, pero compensou co transporte de tropas, xa que puña á nosa disposición á Vivaracha.

Agradecín que nos puxeramos dacordo na próxima etapa nun tempo record, e que non tivera que guiar a ninguén ata alí, xa que se hai algún sitio de sobra coñecido entre as nosas tropas ese é o Stop. Tentei durmir ata San Pedro da Torre, mentres Panette nos agasallaba coas melodías amables de Anneke, a ex-vocalista do grupo holandés The Gathering, que nos deleitara coa súa voz unha semana antes en Braga. E botei unha desas sestas por fascículos, nas que non fun quen de sustraerme do eco dos disparos que aínda soaban na miña cabeza, na lembranza das moitas guerras nas que combatín, sempre seguro de perder.

Na mesa rompeuse o consenso, pero só no menú, e non fomos quen de rematar con todo o que se dispuxo en riba dela: arroz tamboril, malandro con panados, e máis cabrito. No que non houbo queixa foi en pornos en mans dos Señores Botas para que nos guiaran polos montes máis pretos, pertencentes ó concello de Valença, co aliciente de visitar o mosteiro de San Fins. Eu só pedín que tiveran en conta as poucas horas que durmira e que, para engadirlle dramatismo, tiña quenda de noite e non podía estirar moito a xornada (aínda sabendo que, ó final, a culpa era miña por andar de can ata horas pouco aconsellables).

Así que os nosos amigos do Casal de Sistelo propuxeron dar unha volta polo Monte Faro, que non estaba moi afastado de alí, e despois de mandarlle uns cafés ben cumpridos, puxémonos en marcha cara alí. Eu tentei botar outra sonequiña, e cando me decatei xa estabamos aparcando, ainda que non no lugar que eu pensaba, na Capela da Nosa Senhora do Faro, senón pola parte “traseira” do monte, no lugar de Melim, moi preto dunha granxa.

Aínda así quedábamos un bo cacho ata chegar ás antenas, e ademais costa arriba, pero o grupo arrancou con forza, tanto foi así que ós poucos metros xa me levaban unha boa vantaxe. Eu tamén puxen da miña parte, caín ó chan como se me metesen chumbo no bandullo, erguinme para alixeirar a vexiga dun líquido que semellaba unha das tostadas da véspera, botei un peido campión para que me axudara co desnivel, e a piques de renderme a pendente se suavizou e sorprendeume a unha grea de cabalos que miraba para min con compaixón. Chisqueilles un ollo, e despois os dous, e cando xa os tiña atrapados dentro da miña caixiña máxica apurei o paso e busquei os meus.

No medio das súas mofas chegamos ó cumio do Monte Faro, sementado por unha ducia de grandes antenas, e aledeime de que a metade do grupo nunca chegara ata alí e que se demoraran en curiosear entre aquela paisaxe de ciencia ficción, porque me permitiu tomar folgos para afrontar todo o que viña despois, que algo me daba no nariz que era moito. As miñas pernas foran espertando na subida, e agora tiñan que demostrar que eran quen de sosterme na baixada.

Aquí saltaron algunhas alarmas, cando nos vimos diante dun cortalumes cunha inclinación considerable, un barranco estragado polas riadas que era unha sucesión de pedra solta, fochancos enlamados, e lousas esvaradías. Vicki laiouse da súa mala sorte, xa que non houbo ocasión que se sumara as nosas expedicións e non rematara no medio dun mar de toxos, cruzando ríos con moito perigo ou camiñando, como nesta ocasión, por algo que non entraba nas distintas acepcións de “camiño”. Ser coma fora, seguimos á nosa comandante e superámo-lo desnivel, aínda que a min o que máis me preocupaba e que todo o que baixaramos, que xa era moito, tiñámo-lo que subir nalgún momento.

Ó chegar á fraga, unha vez que saímos do barranco, din outra vez cos meus osos no chan, por se me concedían unha tregua ou, a lo menos, a nosa guía replantexaba as súas intencións, pero pasaron todos diante miña con grandes risas, e so pararon un chisco a Criatura e Mili que, cámara en ristre, deron en disparar sobre a miña triste persoa, coma si fose unha alimaña abatida ou unha besta esgotada de tan vella. ¡Que bonito o de facer leña do árbore caído, malandríns!.

Erguinme, máis que porque me volveran as forzas por non rematar no feisbuc dalgún, e uninme os señores Botas e o Miguel, que foron a vangarda da expedición as máis das veces, para chegar xuntos á Capela de Santo Ovidio, o patrón do VHS. Aquí si, dixenme, haberá parada e fonda, xa que o día era o apropiado para gozar das panorámicas que ofrece esta atalaia de preto de catrocentos metros, pero nin con esas. Non botamos nin cinco minutos ó carón da pequena capela e a nosa guía xa estaba tanguendo en nós para coller o camiño de San Fins.

Decatámonos neste treito de todo o que ardera o monte Faro nos derradeiros anos, e os estragos que o lume e as riadas posteriores fixera no camiño, que estaba espallado de grandes fendas onde a terra se fundira e deixara un feixe de pedras que nos dificultaba a progresión. Aínda que estremamos o coidado, houbo quen, como o noso Cachorro, que deu cos seus reais no chan, aínda que como é un rapaz novo e non saíra de troula coma outros, caeu con elegancia e erguese como un raio sen queixarse nin un chío.

Seica fai uns anos que, no mesmo día, Vicki e Xaime descubriran o antigo mosteiro benedictino de San Fins, ou máis ben o que queda del, e aínda así un algo de emoción tiveron que ter ó volver traspasar os seus muros. Os que nunca viran tal cousa, coma Miguel, Alex e Mili, non eran quen de conter o seu asombro ó contemplar estas pedras centenarias, marabillados con este enclave onde a máxia semella posible. Eu mesmo, que xa estiven un feixe de veces neste lugar, non deixei de volver a enfeitizarme co entorno, onde se mesturan as pegadas dos meus seres queridos, os do pasado e os do presente.

Os que semellaba que non estaban para tantas emocións, e aínda así tiveron que aturar que remataramos a modo a nosa exploración do mosteiro, eran os señores Botas, a quen non lle daban as horas para completar a ruta proxectada, así que cargamos a mochila ás costas e seguimos camiño tras eles. Unha pequena paradiña no camposanto que se atopa moi preto dalí, dende onde tivemos a derradeira visión de San Fins, e démoslle as costas para encarar un curto tramo de asfalto.

Deseguida deixamos o piche e tomamos un camiño ¡en costa, coma non! que nos levou a seguir pola ruta dun GR moi ben sinalizado. Non deixaba de sorprenderme a capacidade de Yuka para ir deseñando novos itinerarios en base ós xa existentes, pois xa fixeramos parte dun par de trilhos e este, o de gran recorrido, era o terceiro, e aínda nos quedaba moito por diante.

Ós poucos chegamos a Quebrada, onde a boa fe que espertamos algún comentario entre os rapaces que atopamos ó noso paso ¡sao malucos estes galegos!. Máis foi visto e non visto, porque así como entramos saímos, sen levantar nin un balbordo de cans. Máis rápidos que Speddy Gónzalez.

Eu andaba, ademais de escarallado polos meus moitos pecados, algo amolado cas intencións da señora Botas, cando me decatei de que estabamos a darlle as costas ó Monte Faro, onde estaban os nosos vehículos, ademais de que semellaba que tiñamos que salvar un desnivel considerable.

Para resolver as miñas dúbidas a nosa guía abandonou o camiño empedrado por onde sairamos do pobo, e preto da Ribeira do Fojo deu por seguir o cauce a montante, cara unha portela que, si ou si, estaba alta de máis para as miñas forzas. Pasamos o carón dos restos dun muíño que nos deu a importancia das crecidas en este río, e mesmo moi preto dalgún salto de auga fermoso, que remataba nunha poza apta para mergullarse nela, aínda que non estabamos tan destemidos como para que nos tentara.

A subida resultoume un chisco máis dura do que pensara, pero os amigos do Casal de Sistelo non estaban para compadecerme, e comandaron o ascenso sen darnos tregua. Tiñan boas razóns para facelo, xa que o sol esmorecía tralas montañas e éranos preciso o tempo. Doutra volta terra e tempo e máis nada, como nos tempos primixenios, un fato de homes e mulleres na procura do lume, que estaba a esvaecer tralo horizonte.

Para atrapar o seu derradeiro alento empregámo-lo noso, e inzámonos, nun esforzo case sobrehumano, ó Alto de Teares, no medio dunha fraga queimada por onde divisamos varios focos de destrucción. Era aquel un aviso do Apocalipse, e deunos certo respecto erguernos por aquel caos de pedras soltas e con inclinación máis que severa, e mesmo a nosa guía, predecindo unha insurrección, tivo que xurar que aquela era a derradeira, e que non tiñamos máis que deixarnos caer para chegar ós nosos vehículos.

Non caemos, aínda que estivemos a piques, e a poucos foron esmorecendo as protestas, especialmente do Cachorro, que viña sufrindo na baixada aqueixado dun xeonllo, e de Vicki, que non consideraba que o noso fora unha simple saída de domingueiros.

E así foi como rematamos, e así remato o meu relato.