Venres, 21 de marzo do 2008
Por terceira noite consecutiva as miñas pantasmas tiveron que cohabitar con unha sinfonía de tronos saídos do inferno, unha treboada acompañada dos coros das gorxas demoníacas dos meus compañeiros, que porían os pelos de punta ás aguerridas tropas que profanaron o cemiterio de Barroselas. Non é de estrañar que os meus soños cheiren a caliveiras, e que dentro do meu saco aniñen un feixe de alacráns e que, unha vez esperto, empecen a mover a súa cola cara os meus puntos máis vulnerables, que gracias ó intento de onte, ca derrota da Mesa d’os Tres Reis, multiplicáronse.
De tódolos xeitos disimulo, a pesares das profundas trincheiras que labrou a noite no campo ermo da miña fronte, e baixo as concas fondas dos meus ollos, volvo poñerme as roupas de combate para enfrontar un día que se me antolla complicado de máis, xa que non logrei convencer ós meus colegas de subir ó Paso de Tatxeras, tamén chamado Paso del Acher d’Alano, na serra do mesmo nome, para intentar a ascensión de Pena Forca (2390 m) territorio que xa teño ben rillado. Eles prefiren facer o camiño ata o cumio do Petretxema, trinta metros máis baixo, pero co aliciente de ter cada unha das súas caras nun estado diferente.
Fai un tempo de merda, o ceo está cuberto dunha pátina gris, e cae unha cortina fina de auga, xirimiri, poalla ou mollaparvos, así que abrígome ben, porque supoño que temos por diante unha maña fodida, e xa na porta do refuxio de Linza, cálzome as polainas, imitando a Zalo e a Miguel, que tamén levan escrito na cara os estragos da véspera, aínda que tamén tenten disimulalo. Pero, que carallo, hai que aperta-lo cu e tirar para adiante, e quitando forzas de fraqueza, para que vexan que non me achico, bótome a mochila ó lombo e póñome a subir, deixando atrás as Fuentes de Linza, e o faial de As Tascas, envolto nunha néboa espesa, como a dunha historia de terror.
O meu corazón tamén está en tebras, como a novela de Conrad, pero loito para afastar os medos e a dor que tentan colonizarme, e apuro o paso para sortear os primeiros desniveis, sen mirar atrás nin tan só para ver se me seguen os meus compañeiros.
A miña respiración é a dunha robaliza deitada sobre o espigón do peirao da Illa de Ons, e intento atrapar o ar a dentelladas, como se fosen soños, mentres o terreo vai facéndose máis e máis horizontal e o vento báteme na cara retándome a un duelo no que levo todas as de perder. Pero insisto en aperta-lo paso, poñéndome modestos obxectivos, primeiro ata ese lombo herboso, máis tarde ata aquel promontorio rochoso, despois ata a esquina daquela ladeira.
E cando me decato xa estou no Sobrante de Linza, conxestionado polo esforzo, pero ca determinación de seguir dándolle caña ó mono, ata onde faga falta e un pouquiño máis, sen parar nin para disparar unha foto, nin para botar unha mexada, nin para decatarme da distancia que me separa dos meus perseguidores, que imaxino como cans de presa, dispostos a trabarme nas pernas. O certo é que me anima ir abrindo pegada, e conforme desconto metros cara a lingua de neve vou enchendo dunha estraña forza, máis psíquica que física, que me leva a internarme na néboa ca determinación dun conquistador de outros tempos.
Pode ser que sexa o espírito de aquel que fun, o que me fai avanzar polo manto branco adiantando a outros montañeiros ós que nin sequera saúdo, ou pode ser que o bastón que me emprestou o meu irmán de Burlata sexa máxico e me faga descontar os anos, pero sexa como sexa atraveso as seguintes pendentes, sexan de pedra xeada, de herba enlamada ou de neve dura, aínda que en menor cantidade que a que atopamos no día de onte cando pasamos por estes mesmos lugares. E ese espírito lévame ata o Cuello de Linza, e nin alí me deteño, seguindo pola pegada debuxada na primeira das ladeiras que conducen o Petretxema, oculto pola insistente néboa.
Detéñome ante unha placa de xeo que non sei como atallar, xa que o terreo está bastante vertical, e inda hai unha caída do carallo ata o fondo dunha depresión da Foya d’a Sólana, non quero recuar, pero tampouco sei como salva-lo obstáculo, e nesas manobras vexo como un grupo de alpinistas, con piolets e crampóns, sube dende o barranco, mentres os meus compañeiros danme, finalmente, alcance. Quedámonos os tres mirando para a placa de xeo, mentres os outros, que parecen saídos dun capítulo de Al filo del imposible, pregúntanos se levamos material, que xa se ve que non, e seguen o seu camiño, mentres nós deliberamos brevemente e decidimos retroceder.
Por segundo día consecutivo renunciamos ó cumio, pero nesta ocasión non descendo co sabor do fracaso, que ten un gusto agridoce, porque estou convencido de que era quen de subir, e que só as razóns técnicas e a prudencia fixeron que recuara.
Desta tócalle sufrir ó León de Paramos, cun resfriado que lle fai pingar o nariz, e a quen a miña proposta de buscar outra alternativa de subida, coma a do Paso de Tatxeras, non lle fai ningunha gracia porque, literalmente, xa está ata o carallo de subir. E máis cando esvara nunha zoa mixta de caliza, xeo e neve, e leva unha boa costelada que lle remata a faena. Pero o noso compañeiro e bravo de máis, e non se desanima por estas minucias, así que pasando de volta o Sobrante de Linza decidímonos por buscar unha alternativa para encher as horas do camiño, e decidimos baixar ata o Barranco de Petretxema.
Descendemos polas ladeiras abruptas que discorren baixo o camiño polo que levamos sufrindo e soñando nos derradeiros días, buscando a maneira de conectar co sendeiro que discorre o carón dunha delgada liña de auga, e nesto estamos cando atopamos un regalo inesperado para os nosos ollos, unha fermosa fervenza por onde se precipita o Río Petretxema, que forma nunha parede rochosa unha grande cantidade de carambanos, e que recibe o nome de Fuen d’o Barral de Linza. Detémonos a carón deste lugar singular a rillar unhas laranxas, a recuperar forzas e a escoitar as augas cantareiras batendo no xeo, e ollando para o curso fluvial descubrimos algúns spits cravados nunha rocha, parte do equipamento para facilitar o descenso deportivo deste estreito canón, e volven as lembranzas do día cando baixaba co Marcos polo Regueiro da Cal, nas terras vitivinícolas de O Rosal. ¡Que tempos aqueles!
Pero como non podemos vivir de lembranzas seguimos adiante, internándonos nunha fraga de faias que muda totalmente a paisaxe, e fainos cóxegas nos ollos, espertándonos sorrisos e dándonos folgos para continuar co noso itinerario alternativo. Ábrense dous camiños e decidímonos polo que ten a cota máis baixa, aínda que sospeitemos que se dirixen ó mesmo sitio, e nada máis comezar a discorrer por el atopamos os restos dun par de ovellas, da que só quedan osos e calaveiras limpas, seguramente presas dos lobos que aínda atopan refuxio neste territorio fronteirizo.
O sendeiro ascende lixeiramente, sempre por un faial dos que só se atopan nos soños, e os metros que imos gañando van cubríndose de neve, ata que o manto branco esténdese por todo o camiño e tamén por toda a fraga, salpicado tan só polas follas que os últimos alentos do inverno arrancou das polas dos teimudos árbores, resistentes deste clima inhóspito.
O certo é que fai un frío do carallo, e para máis comeza a caer unha poalla molesta, que nos fai pensar no calor do refuxio, pero non viñemos ata tan lonxe para recuar por tan pouco, así que seguimos adiante ata chegar a un claro que identificamos como a Foya de l’Inxeniero.
A capa de neve é aquí máis grosa, e aproveitamos as pegadas dos que nos precederon, quizais a xente que escoitamos ó lonxe, e que un pouco despois vemos deslizándose por unha ladeira co método máis rudimentario posible, ou sexa co cu.
Un grande bloco de caliza ofrécenos un improvisado vivac, para intentar protexernos do mollaparvos, e aproveitamos tamén para dar boa conta das nosas provisións: queixo, fuet, pan e chocolate. Todo un festín. E mentres enchemos o bandullo avaliamos a situación, xa que non hai moitas ganas de continuar, pero inda nos queda curiosidade por ver que se atopa detrás do pequeno outeiro que temos diante.
Así que despois de rematar o almorzo subimos un pouquiño máis e atopámonos co final da foya, diante nosa alzase un gran desnivel que levará seguramente ata o Puerto de Ansó, que fai fronteira entre os estados español e francés, e que leva, un pouco máis adiante ata o Cuello de Petretxema, paso obrigado para ascender ese pico dende esta cara, e tamén para as máis complicadas Agullas d’Ansabère, de 2271 metros, para as que fan falta máis forzas, material e coñecementos dos que nos temos.
Desfacemos o camiño andando, non sen antes botar unha derradeira ollada cara onde a néboa é máis espesa, alá onde se alzan os cumios que non fomos quen de conquistar, e cada un fai a súa promesa de voltar, aínda que sexa nunha estación máis amable, para completar o que déixamos a medias. A pesares de ter que cambiar os nosos plans non podemos laiarnos da nosa sorte, xa que esta parte adicional da xornada, internándonos na fraga, descubriunos unha fermosa paisaxe.
Volvemos a atopar a conca fluvial, no lugar chamado Barcal de Linza, no que Zalo ve un antigo circo glacial, e outra vez temos que decidir porque ribeira queremos sortear o Barranco de Petretxema, xa que nos dous lados hai camiño. Decidímonos por seguir pola parte que está máis arborada, seguindo unha pista forestal bastante ancha, entre faias, algunha de 400 anos de idade, e algún abeto disperso, entrando así no Bosque de Gamueta, onde onte descubrimos un percurso pedestre que temos na reserva.
Así chegamos ó Refuxio de Linza, seis horas e media despois de saír, na nosa segunda xornada pirenaica, confirmando que as previsións meteorolóxicas non estaban erradas. Duchámonos e cambiámonos de roupa, e collemos o coche rumbo ó Valle del Roncal, na vertente navarra, para visitar a vila de Isaba, onde teño tamén un feixe de lembranzas. E para lembranzas a Casa de la Memoria, un curioso museo etnográfico no que coñecemos interesantes detalles sobre as formas de vida dos roncalenses, sobre a súa historia, as súas tradicións, a súa forma de goberno, a súa indumentaria e sobre a súa lingua. Unha visita da que quitamos bo proveito, aínda que consideramos que son demasiados datos para asimilalos nunha soa tarde.
Para completa-la xornada damos un paseo pola vila, baixo un intenso aguaceiro que nos fai refuxiar nun par de locais onde refrescar a gorxa. Voltamos despois ó refuxio, onde xa está todo o mundo a rillar a crema de cenoura e a carne estofada que temos de rancho, e mentres esperamos que enchan os nosos pratos picoteamos o queixo e o fuet que quedou do almorzo. Trala cea, inda botamos un grolo de patxaran caseiro, do que o Iosu nos regalou en Burlata, e que resulta un bo combustible para os soños...
Por terceira noite consecutiva as miñas pantasmas tiveron que cohabitar con unha sinfonía de tronos saídos do inferno, unha treboada acompañada dos coros das gorxas demoníacas dos meus compañeiros, que porían os pelos de punta ás aguerridas tropas que profanaron o cemiterio de Barroselas. Non é de estrañar que os meus soños cheiren a caliveiras, e que dentro do meu saco aniñen un feixe de alacráns e que, unha vez esperto, empecen a mover a súa cola cara os meus puntos máis vulnerables, que gracias ó intento de onte, ca derrota da Mesa d’os Tres Reis, multiplicáronse.
De tódolos xeitos disimulo, a pesares das profundas trincheiras que labrou a noite no campo ermo da miña fronte, e baixo as concas fondas dos meus ollos, volvo poñerme as roupas de combate para enfrontar un día que se me antolla complicado de máis, xa que non logrei convencer ós meus colegas de subir ó Paso de Tatxeras, tamén chamado Paso del Acher d’Alano, na serra do mesmo nome, para intentar a ascensión de Pena Forca (2390 m) territorio que xa teño ben rillado. Eles prefiren facer o camiño ata o cumio do Petretxema, trinta metros máis baixo, pero co aliciente de ter cada unha das súas caras nun estado diferente.
Fai un tempo de merda, o ceo está cuberto dunha pátina gris, e cae unha cortina fina de auga, xirimiri, poalla ou mollaparvos, así que abrígome ben, porque supoño que temos por diante unha maña fodida, e xa na porta do refuxio de Linza, cálzome as polainas, imitando a Zalo e a Miguel, que tamén levan escrito na cara os estragos da véspera, aínda que tamén tenten disimulalo. Pero, que carallo, hai que aperta-lo cu e tirar para adiante, e quitando forzas de fraqueza, para que vexan que non me achico, bótome a mochila ó lombo e póñome a subir, deixando atrás as Fuentes de Linza, e o faial de As Tascas, envolto nunha néboa espesa, como a dunha historia de terror.
O meu corazón tamén está en tebras, como a novela de Conrad, pero loito para afastar os medos e a dor que tentan colonizarme, e apuro o paso para sortear os primeiros desniveis, sen mirar atrás nin tan só para ver se me seguen os meus compañeiros.
A miña respiración é a dunha robaliza deitada sobre o espigón do peirao da Illa de Ons, e intento atrapar o ar a dentelladas, como se fosen soños, mentres o terreo vai facéndose máis e máis horizontal e o vento báteme na cara retándome a un duelo no que levo todas as de perder. Pero insisto en aperta-lo paso, poñéndome modestos obxectivos, primeiro ata ese lombo herboso, máis tarde ata aquel promontorio rochoso, despois ata a esquina daquela ladeira.
E cando me decato xa estou no Sobrante de Linza, conxestionado polo esforzo, pero ca determinación de seguir dándolle caña ó mono, ata onde faga falta e un pouquiño máis, sen parar nin para disparar unha foto, nin para botar unha mexada, nin para decatarme da distancia que me separa dos meus perseguidores, que imaxino como cans de presa, dispostos a trabarme nas pernas. O certo é que me anima ir abrindo pegada, e conforme desconto metros cara a lingua de neve vou enchendo dunha estraña forza, máis psíquica que física, que me leva a internarme na néboa ca determinación dun conquistador de outros tempos.
Pode ser que sexa o espírito de aquel que fun, o que me fai avanzar polo manto branco adiantando a outros montañeiros ós que nin sequera saúdo, ou pode ser que o bastón que me emprestou o meu irmán de Burlata sexa máxico e me faga descontar os anos, pero sexa como sexa atraveso as seguintes pendentes, sexan de pedra xeada, de herba enlamada ou de neve dura, aínda que en menor cantidade que a que atopamos no día de onte cando pasamos por estes mesmos lugares. E ese espírito lévame ata o Cuello de Linza, e nin alí me deteño, seguindo pola pegada debuxada na primeira das ladeiras que conducen o Petretxema, oculto pola insistente néboa.
Detéñome ante unha placa de xeo que non sei como atallar, xa que o terreo está bastante vertical, e inda hai unha caída do carallo ata o fondo dunha depresión da Foya d’a Sólana, non quero recuar, pero tampouco sei como salva-lo obstáculo, e nesas manobras vexo como un grupo de alpinistas, con piolets e crampóns, sube dende o barranco, mentres os meus compañeiros danme, finalmente, alcance. Quedámonos os tres mirando para a placa de xeo, mentres os outros, que parecen saídos dun capítulo de Al filo del imposible, pregúntanos se levamos material, que xa se ve que non, e seguen o seu camiño, mentres nós deliberamos brevemente e decidimos retroceder.
Por segundo día consecutivo renunciamos ó cumio, pero nesta ocasión non descendo co sabor do fracaso, que ten un gusto agridoce, porque estou convencido de que era quen de subir, e que só as razóns técnicas e a prudencia fixeron que recuara.
Desta tócalle sufrir ó León de Paramos, cun resfriado que lle fai pingar o nariz, e a quen a miña proposta de buscar outra alternativa de subida, coma a do Paso de Tatxeras, non lle fai ningunha gracia porque, literalmente, xa está ata o carallo de subir. E máis cando esvara nunha zoa mixta de caliza, xeo e neve, e leva unha boa costelada que lle remata a faena. Pero o noso compañeiro e bravo de máis, e non se desanima por estas minucias, así que pasando de volta o Sobrante de Linza decidímonos por buscar unha alternativa para encher as horas do camiño, e decidimos baixar ata o Barranco de Petretxema.
Descendemos polas ladeiras abruptas que discorren baixo o camiño polo que levamos sufrindo e soñando nos derradeiros días, buscando a maneira de conectar co sendeiro que discorre o carón dunha delgada liña de auga, e nesto estamos cando atopamos un regalo inesperado para os nosos ollos, unha fermosa fervenza por onde se precipita o Río Petretxema, que forma nunha parede rochosa unha grande cantidade de carambanos, e que recibe o nome de Fuen d’o Barral de Linza. Detémonos a carón deste lugar singular a rillar unhas laranxas, a recuperar forzas e a escoitar as augas cantareiras batendo no xeo, e ollando para o curso fluvial descubrimos algúns spits cravados nunha rocha, parte do equipamento para facilitar o descenso deportivo deste estreito canón, e volven as lembranzas do día cando baixaba co Marcos polo Regueiro da Cal, nas terras vitivinícolas de O Rosal. ¡Que tempos aqueles!
Pero como non podemos vivir de lembranzas seguimos adiante, internándonos nunha fraga de faias que muda totalmente a paisaxe, e fainos cóxegas nos ollos, espertándonos sorrisos e dándonos folgos para continuar co noso itinerario alternativo. Ábrense dous camiños e decidímonos polo que ten a cota máis baixa, aínda que sospeitemos que se dirixen ó mesmo sitio, e nada máis comezar a discorrer por el atopamos os restos dun par de ovellas, da que só quedan osos e calaveiras limpas, seguramente presas dos lobos que aínda atopan refuxio neste territorio fronteirizo.
O sendeiro ascende lixeiramente, sempre por un faial dos que só se atopan nos soños, e os metros que imos gañando van cubríndose de neve, ata que o manto branco esténdese por todo o camiño e tamén por toda a fraga, salpicado tan só polas follas que os últimos alentos do inverno arrancou das polas dos teimudos árbores, resistentes deste clima inhóspito.
O certo é que fai un frío do carallo, e para máis comeza a caer unha poalla molesta, que nos fai pensar no calor do refuxio, pero non viñemos ata tan lonxe para recuar por tan pouco, así que seguimos adiante ata chegar a un claro que identificamos como a Foya de l’Inxeniero.
A capa de neve é aquí máis grosa, e aproveitamos as pegadas dos que nos precederon, quizais a xente que escoitamos ó lonxe, e que un pouco despois vemos deslizándose por unha ladeira co método máis rudimentario posible, ou sexa co cu.
Un grande bloco de caliza ofrécenos un improvisado vivac, para intentar protexernos do mollaparvos, e aproveitamos tamén para dar boa conta das nosas provisións: queixo, fuet, pan e chocolate. Todo un festín. E mentres enchemos o bandullo avaliamos a situación, xa que non hai moitas ganas de continuar, pero inda nos queda curiosidade por ver que se atopa detrás do pequeno outeiro que temos diante.
Así que despois de rematar o almorzo subimos un pouquiño máis e atopámonos co final da foya, diante nosa alzase un gran desnivel que levará seguramente ata o Puerto de Ansó, que fai fronteira entre os estados español e francés, e que leva, un pouco máis adiante ata o Cuello de Petretxema, paso obrigado para ascender ese pico dende esta cara, e tamén para as máis complicadas Agullas d’Ansabère, de 2271 metros, para as que fan falta máis forzas, material e coñecementos dos que nos temos.
Desfacemos o camiño andando, non sen antes botar unha derradeira ollada cara onde a néboa é máis espesa, alá onde se alzan os cumios que non fomos quen de conquistar, e cada un fai a súa promesa de voltar, aínda que sexa nunha estación máis amable, para completar o que déixamos a medias. A pesares de ter que cambiar os nosos plans non podemos laiarnos da nosa sorte, xa que esta parte adicional da xornada, internándonos na fraga, descubriunos unha fermosa paisaxe.
Volvemos a atopar a conca fluvial, no lugar chamado Barcal de Linza, no que Zalo ve un antigo circo glacial, e outra vez temos que decidir porque ribeira queremos sortear o Barranco de Petretxema, xa que nos dous lados hai camiño. Decidímonos por seguir pola parte que está máis arborada, seguindo unha pista forestal bastante ancha, entre faias, algunha de 400 anos de idade, e algún abeto disperso, entrando así no Bosque de Gamueta, onde onte descubrimos un percurso pedestre que temos na reserva.
Así chegamos ó Refuxio de Linza, seis horas e media despois de saír, na nosa segunda xornada pirenaica, confirmando que as previsións meteorolóxicas non estaban erradas. Duchámonos e cambiámonos de roupa, e collemos o coche rumbo ó Valle del Roncal, na vertente navarra, para visitar a vila de Isaba, onde teño tamén un feixe de lembranzas. E para lembranzas a Casa de la Memoria, un curioso museo etnográfico no que coñecemos interesantes detalles sobre as formas de vida dos roncalenses, sobre a súa historia, as súas tradicións, a súa forma de goberno, a súa indumentaria e sobre a súa lingua. Unha visita da que quitamos bo proveito, aínda que consideramos que son demasiados datos para asimilalos nunha soa tarde.
Para completa-la xornada damos un paseo pola vila, baixo un intenso aguaceiro que nos fai refuxiar nun par de locais onde refrescar a gorxa. Voltamos despois ó refuxio, onde xa está todo o mundo a rillar a crema de cenoura e a carne estofada que temos de rancho, e mentres esperamos que enchan os nosos pratos picoteamos o queixo e o fuet que quedou do almorzo. Trala cea, inda botamos un grolo de patxaran caseiro, do que o Iosu nos regalou en Burlata, e que resulta un bo combustible para os soños...
No hay comentarios:
Publicar un comentario