Martes, 30 de setembro de 2008
Sorrío ó amencer cunha xeografía de soños entre as mans, quizais aínda siga soñando cos ollos vernizados de sorrisos e por iso se que inquietan as pegadas, desexosas de seguir xerando motivos. Os espertadores simultáneos desfán as nosas apertas matinais, pero nas extremidades nos xerminan un cardume de intencións, mentres o sol comeza a acariñar as curvas amables da Basilicata. Tamén quero sementar nesa orografía estes afectos que os soños me teceron e volvo sorrir o alento xeado das montañas, nas que debuxo unha melodía para que me baile nas próximas horas, mentres a miña metade recorre as portas de Pergola, cun saco cheo de verbas.
Aínda non son as oito da mañá cando comezo a descender cara o fiume Agri, dándolle as costas ó roccaforte onde se atopa o casco urbán de Marsico Nuovo, escrutando as liñas duns obxectivos que aínda non teño definidos, pero cara os que me dirixo con paso firme. Non espertaron nin os cans, no pequeno patio traseiro da città, mentres avanzo pola delgada lingua de asfalto que discorre ata San Giovanni, ata enfrontar o outeiro que foi conquistado polos badulaques.
Outra vez sorrío lembrando os lamentos de Habibi mentres acometía a ascensión de este diminuto cumio como se estivese sorteando o desnivel dalgún monte pirenaico. E mentres sigo sumando sorrisos o ceo comeza a anticiparme unha bonanza que non estaba nas miñas predicións meteorolóxicas, á vez que o terreo vólvese terroso e horizontal ó chegar ás beiras do río.
O camiño que discorre pola marxe esquerda do Agri é territorio propicio para unha variedade de cultivos, e nos primeiros metros saboreo os riquísimos froitos da diversidade marsicana: peras, mazás, figos... e incluso recado noces e castañas para máis adiante. Nas hortas que se suceden ó longo desta senda fluvial tamén se sementan tomates, pementos e millo, coloreando a paisaxe que pon contrapunto a unha canle emboscada, co ventre empachado de electrodomésticos. Tamén eu vou facendo a dixestión do capuccino matinal e de toda a froita inxerida no corto traxecto que levo mentres cruzo pola ponte metálica que comunica a pista que sube ata a Diga.
Acometo os primeiros tramos da pista que circunvala o encoro con determinación, mentres os desniveis vanme espertando os suores, e vou perdendo auga e sales, aínda que afortunadamente levo dous litros no depósito para non quedarme nos niveis mínimos nos que se atopa esta reserva hidrolóxica da Lucania. Como contraste a todo isto a vexetación creceu nos últimos meses e atopo o camiño cuberto de xestas en bastantes tramos, conforme me introduzo nunha fraga onde o outono non tinguiu as follas dos carballos, castiñeiros e faias. Non tardo en abandonar tamén o círculo que rodea a Diga e por unha sucesión de pequenos sendeiros que xa me son familiares, é a terceira vez que subo por eles, avanzo cara o Deposito de auga, e ata os primeiros prados de Camporeale, derradeiro núcleo habitado no itinerario.
O de habitado é un supoñer, porque cando chego á pequena estrada que o comunica con Marsico Nuovo sigo sen espertar nin tan sequera o interese dos cans, si é que os hai, así que ó pasar diante das primeiras casas collo o primeiro atallo cara as terras altas e lle dou as costas ó pobo. Este estreitísimo sendeiro atopase ó límite do accesible, xa que tamén aquí multiplicaron a súa altura as herbas e xestas, e incluso os carballos xoves crearon unha barreira natural que, aínda que non é infranqueable, dificulta bastante o avance. Hai unha variedade incrible de fungos e cogomelos, e entre elas algunha criatura fai que me crezan alas nos talóns, como a aquel heroe grego, e non descanso ata que volvo a enlazar coa estreita carreteira que sube cara ó Macisso de Volturino.
Non podo evitar o determe nun dos meus lugares favoritos: o Campo del’Albero Trombato, e de volver retratar a curiosa estampa da árbore tronzada, quizais por un raio, co Val d’Agri na fronte e as montañas ás súas costas. Diríxome cara elas despois desta pequena pausa, e a pesares de que xa gañei unha boa altura dende as beiras do río aínda me queda por sortear unha sinuosa lingua asfaltada que ascende de maneira abrupta entre fragas de piñeiros e abetos. Quizais podería supoñer a parte máis penosa do recorrido, pero ademais permíteme rodear sen problemas o Monte Camporeale ata atopar unha vía de ataque máis propicia que a súa escarpada cara norte, da que gardo unha lembranza agridoce.
Dúas horas despois de comezar a ascensión, despois de sortear un desnivel de ó menos cincocentos metros, chego ó final da pequena estrada que morre ás portas dun Depósito de Auga, onde sorprendo a media ducia de vacas albinas, unha raza característica da Basilicata, que me miran asombradas da presencia humana nos seus dominios. Son por tanto as dez da mañá cando, despois de refrescarme nunha fonte de auga xeada, de comer unhas noces ricas de verdade e de hidratarme para recuperarme dos suores que me arrincou o camiño, comezo a subir polo escarpado sendeiro de montaña, no medio de estraños cardos de flores amarelas, disposto a coroar algún cumio, que aínda non teño decidido.
O estreito sendeiro vai gañando verticalidade, e agradezo a sombra das faias, que son a especie dominante neste traxecto, protexéndome dun sol de outono que quere ser de primavera, levantando un leve rumor de follas secas que xa comezan a alfombrar o chan. Por el chego a outra senda máis ampla que cruza en sentido horizontal o monte, e que incluso ten un pequeno muro de pedras no inicio do talud polo que subín a primeira vez, e que naquela ocasión estaba agochado entre a neve.
Aquí me deteño a sopesar as diferentes opcións: cara a esquerda a dirección do Monte Camporeale, antes chamado San Donato, e tamén confundido có Calvelluzo, e cara a dereita a dirección da “zeta”, que se dirixe cara o Scruppo, e de fronte o barranco polo que me internei na miña primeira ascensión, cara o faial que anticipa a Serra de Calvello. Finalmente decídome pola primeira das opcións, guiándome outra vez pola miña intuición, xa que creo que é a mellor para chegar a un cumio sen demasiados esforzos.
Moi suavemente o sendeiro vai gañando metros entre a terra dourada e un ceo esmeralda, froito do momento singular da transición de estacións, e permíteme avanzar con decisión entre a espesura da fraga, que me lembra un pouco a Selva do Irati, na miña querida Euskalherria. Cando saio desta conglomeración de faias e, en menor medida, de carballos e castiñeiros, chego a unha zoa de piñeiros, moito máis desperdigados, onde cambio un firme de follas secas por outro de calizas fragmentadas, e pouco a pouco tamén desaparecen estes árbores e chego a un terreo xa máis vertical e atravesado por un montón de terrazas, que xa me é lixeiramente familiar, e dende onde teño unha boa panorámica do Val d’Agri.
Sorteando esta sucesión de terrazas acado en poucos minutos o cumio de Camporeale, e me deteño a comer unhas galletas, beber un bo trago de auga e a disfrutar das vistas espectaculares sobre esta parte da xeografía lucana. Ós meus pes está o impresionante val que se abre dende Marsico Nuovo, e as montañas que o pechan, algunhas das cales xa coñeceron as miñas pegadas, e outras que xa teño na miña axenda de soños. O ceo xa comezou a cubrirse case sen que me decatara, e as nubes debuxan caprichosas formas, camiñando lentamente ó encontro cos seus semellantes, para ir estendendo pola cúpula celeste unha capa grisácea. Así que, en previsión de que o tempo poida empeorar, decido buscar unha vía de saída para o descenso segura, o polo menos algo máis segura que a que tomei a primeira vez, e que me levou cara unha perigosa baixada por unha das “uves” de caliza da súa cara norte.
Por sorte deseguida atopo un pequeno sendeiro que parte do cumio, entre unha formación compacta de piñeiros, e anímome ó comprobar que non ten ramificacións e que continua en sentido descendente. Vou ben de tempo para chegar á finalización da xornada laboral da mía innamorata, e me entreteño quitando algunhas fotografías do faial no que me interno a continuación, onde tamén hai unha variedade incrible de funghi. A senda desemboca nunha ampla pista de terra, onde se me plantexan outra vez dúas opcións: cara a esquerda afástase do pobo de Camporeale, quizais cara unhas montañas veciñas das que ó descoñezo todo, cara a dereita volve cara o monte que acabo de coroar, pero xa a unha cota moito más baixa. Así que me decido pola segunda opción, esperando non atoparme outra vez con as paredes de caliza que complicarían, e moito, o descenso.
Un centenar de metros despois atopo unha nova derivación, e tomo o camiño que descende máis claramente. Non podo crer que teña tanta sorte e fago cálculos mentais de onde pode rematar este camiño, quizais no da Diga, e ademais este tramo é dos máis fermosos de todo o recorrido. Pero todo o bo remata, e o camiño acaba abruptamente nun barranco calcinado, froito dos incendios do último verán, e como non vexo outra opción mellor intérnome nel, confiado en que non se me esgotara a sorte. Se non me equivoco xa estou lonxe das paredes verticais, onde a montaña suaviza a pendente describindo un semicírculo irregular.
O barranco polo que descendo e a paisaxe de despois dunha batalla, unha pintura do Apocalipse, unha porta aberta cara ó inferno. Camiño sobre cinzas, o chan está plagado de cadáveres de xoves faias, e as que se manteñen en pe son estandartes da morte, e me imaxino a lingua de lume que subiu por onde agora imprimo as miñas pegadas, coa avidez dun depredador, e penso que, pese a toda esta devastación, o lugar non deixa de ter unha certa beleza. Nin un só canto de paxaro, nin tan sequera un leve rumor de insectos escoito mentres avanzo por este ciminterio, tan so escoito os laios que o vento arranca ás ramas calcinadas, e algo se axita no meu ventre, quizais ulindo o perigo.
Fotografo os restos desta masacre co respecto dun reporteiro de guerra, internándome nun labirinto que se vai estreitando e no que temo atopar, á volta da próxima esquina, a un furioso minotauro que demande a miña sangue. A brecha é cada vez máis angosta, como unha cicatriz que comeza a pecharse, e vai gañando verticalidade, e moi pronto teño que agarrarme ás raíces espidas e carbonizadas polas lapas, que asemellan o ventre desgarrado de criaturas mitolóxicas.
Conforme avanzo vai crecendo a miña inquietude, porque se suceden os pasos nos que teño que destrepar por paredes de caliza descomposta que, cada vez máis, van gañando en altura e dificultade, ata que nun destes muros quédeme bloqueado, sen posibilidade de avanzar nin de retroceder con seguridade e me digo: ata aquí chegaches, agora só queda encomendarte ó demo.
Empapado nun suor frío, lembrando os cantís de Monteferro, logro desprazarme en horizontal, ata acadar unha parede de caliza máis compacta, e trepar por ela buscando unha saída a este inferno. En máis dunha ocasión se desprende algún saínte de pedra, e teño que recordar o meu antigo oficio de equilibrista para que non volva a quebrarse o meu corpo, mentres ralentizo os meus movementos, como si estivese recorrendo a casa de Asterión, e co cu apertado e os ollos salpicados de sal consigo finalmente saír do túnel e encaramarme a unha das lomas da montaña.
Dende este punto adquiro unha vista parcial de Camporeale e constato os erros de cálculo: estou na derradeira das “uves”, na que dende Marsico vese incinerada, e aínda que o peor xa pasou me agarda un duro descenso cara o pobo. Así que ármome dos restos de valor que me quedan e reemprendo o descenso.
As inestables rampas de terra e vexetación calcinada fan que siga estremando as precaucións, pois unha caída neste tramo, aínda non sendo fatal, tería un complicado rescate, xa que me atopo nunha zoa dificilmente accesible. Ós meus pes atópase unha espesa masa forestal á que non tardo en chegar, coa roupa cuberta de cinza, empapado de suor e despois de liberar unha boa dose de adrenalina, e síntome a salvo, pero son consciente do complicado que vai a ser atopar unha ruta cara a Diga, que nin tan sequera é visible dende este punto.
Ó pouco de internarme na fraga comezan a esvaecerse os efectos do lume e esto precisamente ralentiza o meu avance porque as árbores, xestas e herbas forman un conxunto pechado polo que supoño que fai anos que non transita ninguén. Nin un so vestixio de sendeiro polo que avanzar, así que teño que improvisar mantendo o sentido descendente, aínda que en moitas ocasións teño que volver a subir debido a algunhas barreiras vexetais infranqueables.
Despois dun tempo indeterminado vagando por este inferno esmeralda atopo as trazas do que poida ser un camiño tradicional, invadido pola maleza, e deteño o descenso para seguir o seu rastro que vai en dirección ó núcleo rural de Camporeale. De tódolos xeitos, a pesares de que consigo avanzar un bo treito por el non tarda en desaparecer en outra formación compacta de faias e teño que volver a improvisar un trazado que me acerque ata a pista forestal do encoro.
Non son consciente do lonxe que estou aínda ata que atopo outro camiño en desuso que me leva a unha casa abandonada xunto a uns campos que fai moito tempo que non son traballados e onde vexo ó lonxe unha estrada. Dous enormes cans danme ánimos para que acade o firme asfaltado, aínda que como desconfío das súas intencións ármome cun pao groso para impedir que se me acerquen demasiado.
Chego así ás inmediacións de Camporeale, e podo camiñar xa máis tranquilo ó internarme nos sendeiros que conducen a Diga de Marsico, e dende estes xa rapidamente cara o río Agri e, despois dun ultimo esforzo subindo pola súa porta traseira, acadar a città onde me espera, un pouco alarmada ante a miña cara conxestionada polo esgotamento, a piccolina lucana, con ganas de escoitar as miñas aventuras, das que esto é un pequeno resume.
No hay comentarios:
Publicar un comentario