ANACOS
Como sempre son tempos
revoltos en movemento
intento ordenar con xeito
aquelas dúbidas que me atrapan
nas escuras ilusións.
Unha protesta da paso a outra,
xoga a memoria dos recordos
almacenados naquel recuncho
onde so chegan
as telas de araña con pedigree.
Estamos en terra atlántica
preñada de historias sen fin,
onde o mar retórcese sobre si mesmo,
treboento e infranqueable.
Ríos que desbordan soños,
campos de flores humildes e
fermosos montes sementados
de arbores nobres.
Acaso o tempo non é a única
derrota contra as follas
do calendario que durme
colgado na cociña.
Luís Chapela Bermúdez
revoltos en movemento
intento ordenar con xeito
aquelas dúbidas que me atrapan
nas escuras ilusións.
Unha protesta da paso a outra,
xoga a memoria dos recordos
almacenados naquel recuncho
onde so chegan
as telas de araña con pedigree.
Estamos en terra atlántica
preñada de historias sen fin,
onde o mar retórcese sobre si mesmo,
treboento e infranqueable.
Ríos que desbordan soños,
campos de flores humildes e
fermosos montes sementados
de arbores nobres.
Acaso o tempo non é a única
derrota contra as follas
do calendario que durme
colgado na cociña.
Luís Chapela Bermúdez
E136 Trilho dos Miliarios (Paredes de Coura)
Fixemos unha parada obrigada para recuncar na poción máxica: a malandrina. Aínda que tamén houbo quen viña sobrado de forzas, despois de batallar nos montes de Caminha e Cortegada, e conformouse cunha pescada e só dúas culleradiñas de arroz, as imprescindibles para cicatrizar as rabuñadas que toxos e silveiras lle deran nas pernas.
Despois de barallar entre as rutas posibles da rede pedestre de Paredes dimos en escoller a dos Miliarios, xa que nun día en que a canícula apertaba de tal xeito era obrigado escaso desnivel, sombra abundante e posibilidade de mergullo. De todo esto tivemos, e algunha sorpresa máis.
Saímos pois da Igrexa de Cossourado, deixando para o final o ascenso a Cividade, un castro da idade de ferro que se inza sobre un outeiro desarborado, xa que a hora do comezo, en torno ás tres da tarde, non era o máis axeitado para a visita arqueolóxica. E atravesamos o Monte da Sé por unha pista forestal poboada de toxos, carqueixas e piñeiros aínda miúdos, onde aínda tivemos sorte de que soprara unha lixeira brisa.
Entre suores e conversas chegamos ó lugar de Antas, na freguesía de Rubiâes, que atravesamos seguindo unha estrada alcatreada para chegar a Igrexa de San Bartolameu, onde se atopan media ducia dos miliarios que dan nome ó sendeiro (de feito dous deles sosteñen o adro do templo). Estes cilindros de pedra indican as millas romanas da vía militar XIX, do itinerario de Antonino, que agora se atopa parcialmente recuperada.
Para nos recuperar, tiñamos un chiringo alí mesmo, e tomamos cervexas e refrescos convidados polo Zalo, que é dos bos e xenerosos, e non tiña ningunha presa en rematar. Mentres o resto se debatía nas convocatorias nocturnas: Xacobe propuña ir a Melgaço para o concerto de Mariza; Miguel a Valença para o do vocalista de Supertramp; e Georgia quería volver a Vigo para o Revoltallo. O Anxo esperaba un acordo global, aínda que non era el o que ía decidir ó final.
Con forzas renovadas, e despois de visitar un pazo en ruínas que se atopa fronte a ermida, baixamos cara o río Coura, coa esperanza de atopar un lugar axeitado para nos mergullar, pero o que atopamos e o sendeiro que discorre pola ribeira ben pechado de fentos, silveiras e herbas ben medradas, que fan que o Zalo abra camiño a hostia limpa, mentres Georgia fai esforzos por non arrebolar.
Os máis pediamos a berros un baño, pero o noso guía atravesou o Ponte dos Caniços asegurándonos que máis adiante teríamos mellor oportunidade, e algo máis aloxada da estrada, que recorremos durante uns metros para internarnos nun monte de piñeiros, preto dunha levada que segue a montante do Coura, onde finalmente atopamos un anaquiño do paraíso.
E como no paraíso dimos en espirnos nun pequeno areal, e mergullarnos nas augas frescas e limpas, certificadas polo voo rasante dun feixe de cabaliños do demo. Marabillado con este espectáculo houbo quen ortigou o cu, mentres o Xacobe tentaba por retratar os coleópteros.
Antes de abandonar o Coura, e xa outra vez no camiño, tivemos que sortear un ribeiro por unha rudimentaria pontella de madeira, que fixo tremer a máis de un, pensando no fácil que era esvarar e caer na auga. Máis que pola caída pola cara coa que ía saír na foto. Por fortuna non caeu ninguén.
Volvemos a internarnos no bosque de piñeiros, afastándonos do río, e comezaron outra vez os suores conforme ascendíamos cara o núcleo rural de Cascos. Accedemos a este por un camiño carreteiro que na entrada estaba emparrado, levantando un balbordo de cans, inquedos pola presencia de estraños na aldea. Un feixe de casas solarengas espertou a nosa admiración, xa que algunhas delas están fermosamente rehabilitadas.
Unha vez que atravesamos o lugar collemos un aire no sendeiro, para visitar a Igrexa románica de Rubiâes, onde tomamos un respiro, algún como Miguel deitado na herba do seu camposanto, sinxelo e fermoso. Tamén alí se atopa un miliario curioso, xa que a parte posterior está oca, aproveitada como tumba antropomórfica.
Desfacemos parte do camiño para enlazar outra vez co noso círculo, e a poucos chegamos ó lugar de Crasto, onde atopamos o derradeiro dos miliarios, enfrontado a unha ermida comida polas edras. Tamén comemos nós das maceiras e pereiras que nos saen ó camiño, engadindo máis reservas de azucre ás que xa temos inxerido de moras e frambuesas, mentres íamos o encontro, unha vez más, do río Coura. Aínda atopamos outro lugar idóneo para nos mergullar, e non dubidamos en espirnos para a chapuzada, a pesares da proximidade das casas.
Pasamos a outra beira polo Ponte da Peorada, por onde enlazamos co camiño portugués a Compostela, e un pouco máis adiante, preto da Ponte Nova, decidimos facer unha parada nun bar tenda, sito no lugar de Châo, para nos refrescar. Todos pedimos xeados menos o Zalo, que quixo un fino e quedou ca gorxa seca, xa que a vella que atendía o colmado estaba desbordada polo público, e mesmo tivemos problemas para que nos fixera a conta, menos mal que aquí Georgia estivo campiona e adiantou a suma, aínda que tivo que agardar o tempo regulamentario.
Partimos ó ultimo tramo, que discorría seguindo o camiño xacobeo ou a vía antonina, ou as dúas a vez, por un bosque de ribeira polo que reanudamos a polémica sobre os concertos da noite, sen chegar a ningún acordo posible.
O acordo chegou de maneira accidental, xa que no noso camiño se cruzou unha finca chea de frutais, no que destacaba un pexegueiro cargadiño que chamaba por nos, e dimos en mandar os máis destemidos, o Zalo e o Xacobe, para alixeirar o peso da árbore. Allanaron a propiedade, a modiño por se espertaban a algún can fero, e cando estaban na faena o Petete pisou mal e caeu malamente dun socalco, de tal xeito que se mancou nunha perna.
Quedou o ferido en compaña de Georgia, e o resto subimos a trote cochinero cara a igrexa de Cossourado, que acadamos en menos de vinte minutos. Así que, unha vez recollidos o eivado e a enfermeira, convimos en volver a Vigo para cear e evaluar o estado do primeiro.
No Eido Vello mandámoslle empanada, calamares, tortilla e ás de polo, e polo menos comprobamos que o Xacobe non perdera o apetito, así que non era cousa de urxencias. Non houbo máis que agardar os diagnósticos, que o final non foron preocupantes, e agardar que o noso Eivadiño (agora con maiúsculas) se recupere para nos acompañar nos camiños.
E132 Caminho do Carteiro-Trilho do Ouro Negro (Arouca)
Martes, 4 de agosto de 2009
Despois de buscar infructuosamente unha pista que nos leve dende o parque eólico da Serra da Freita ata o pobo de Frades e de dar algunhas voltas de máis por estradas secundarias, chegamos á pequena capela de Santa Catarina, onde está o inicio dunha das nosas rutas, que para nós será o final do traxecto.
Por unha falta de entendemento, ou por non ir xuntos ata o punto onde tiñamos que deixar un dos carros, perdemos media hora, porque cada un estaba esperando nun sitio distinto. Así que marchamos un pouco mosqueados cara Tebilhâo, onde tiñamos previsto o comenzo da andaina, pero non chegou a sangue ó río. Alí aparcamos preto da capela de Santa Bárbara, botámonos protector solar, a mochila ó lombo e comezamos o Caminho do Carteiro, numerado como PR6, con ganas de seguir sementando pegadas.
Ós poucos introducímonos nun camiño laxeado entre campos inzados de millo, patacas e verzas, porque nestes vales non hai moitos sen cultivar, e atopamos xente afanada nas tarefas rurais, uns apañando herba ou forraxe, outros transportándoa, tanguendo as vacas aroucanas ou reparando valados, mantendo un xeito de vida que xa non é moi habitual ó noso lado da fronteira.
Non tardamos en acadar o lugar de Tebilhâo, no que atopamos algúns petos de alminhas ben curiosos e os espigueiros característicos desta zona, e que atravesamos case sen decatarnos camiñando ó carón dos campos dispostos en socalcos, ata que o sendeiro discorre por unha carballeira na que abundan tamén as sobreiras e os castiñeiros, que aproveitan a proximidade do Ribeiro Pequenino.
Despois de atravesar este regato por unha vella pontella de pedra, e de seguir un camiño carreteiro que discorre entre valados chegamos, seguindo a unha paisana que leva un gran feixe de herba ó lombo, á aldea de Cabreiros, onde se atopa a sede da freguesía que se estende dende o planalto de Freita ata o apartado Vale do Frades.
As casas dispóñense case linealmente ó longo da rúa principal, e unha boa parte delas están reconstruídas ou en proceso de rehabilitación.
Aínda que o noso itinerario non atravesa o pobo, decidimos darlle un aire para buscar unha taberna onde tomar un café, e temos sorte, pero non tanta, porque si que atopamos un pequeno bar, ou non tan pequeno porque tiña mataquilho e billar, pero tiña a cafeteira apagada e tivemos que conformarnos con cervexa ou refresco. O que si era pequeno era o baño, que Miguel bautizou como “o máis estreito do mundo”, tanto que a cisterna estaba de lado.
Ó abandonar o pobo, e despois dunha breve visita á escola primaria, hoxe en desuso, atopámonos cun curioso letreiro que di: “Reservado a tránsito pedestre. Proibida a passagem a: motos, motos 4x4 e bicicletas.” Cousa que aleda moito a Zalo, que sinala que por unha vez se fai unha discriminación positiva con nós, e tanto lle entusiasma que non dubida en posar diante do cartel.
Aquí comenza un forte descenso que nos leva a internarnos no Vale do Frades, ó carón do canón da Ribeira do Seixo, é agradecemos facer o sendeiro neste sentido e non ó revés, xa que entre o cemiterio de Río de Frades e a capela de Santa Bárbara verificase un desnivel de 500 metros. O folleto polo que nos guiamos ata ten a súa retranca nesto cando di: “Desnivel que, olhando para tras, os caminheiros constatam que venceram. É obra!”. Pero coa canícula que estaba caendo non creo que apreciaramos o sentido do humor lusitano.
Despois de sortear douscentos sesenta metros de desnivel por un estreito sendeiro, sorprendidos pola cantidade de muros de pedra que dividen os outeiros, tan importantes, como apunta Zalo, nunha sociedade gandeira e agrícola como a que aquí se asenta, e de poñer a proba os nosos xeonllos, chegamos a unha pequena pontella que cruza o Ribeiro Pequenino, pouco antes de que este desemboque na Ribeira do Seixo e xuntos formen o Río de Frades, e os catro expedicionarios non tardamos en espirnos e mergullarnos nas súas pozas.
Xa con outro corpo comezamos a subir outra vez pasando diante de pequenas covas, minas clandestinas dos pilhas, que seguían as vetas de volframio, mineral de grande valor durante a segunda guerra mundial, e que esburacan tódalas montañas ó noso arredor, deixando un rastro de cascallos. Nunha destas internase Zalo, e despois Miguel i eu, facendo unha breve inspección espeleolóxica.
A cavidade é estreita e obríganos a gatear na escuridade, e as paredes apuntaladas con cachotes non ofrecen demasiada confianza, pero seguimos ó experto nestas lides, o Zalo, ata onde unha pequena galería. Catro fotos é saímos a fume de carozo... Polo menos eu: o que ten cu, ten medo.
Máis adiante atopamos os restos dunha explotación mineira que debeu ter xa a súa importancia, polo que deducimos das paredes que aínda quedan en pé das súas construccións, mentres mantemos a altitude continuando, sen subir nin descender, seguindo os meandros do Río Frades, entre gorxas apertadas, con fervenzas e pozas espectaculares que espertan a nosa cobiza.
Mentres o Miguel segue a súa particular loita contra os tabáns, que non deixan de acosalo dende o inicio, descendemos ata o lugar de Río de Frades, unha aldeíña fermosa onde abandoamos o Caminho do Carteiro para enlazar coa Ruta do Ouro Negro. E neste núcleo rural, fundado por frades xesuítas que se refuxiaron alí das persecucións da época pombalina, facemos parada e fonda na casa dunha velliña que converteu a entrada da casa en abrevadeiro de sendeiristas, e a súas portas mandámoslle unhas Súper Bock.
Algo máis refrescados atravesamos o pobo, e o abandonamos por un tramo asfaltado que non augura nada bo porque a paisaxe vai mudando para mal, colonizada polos eucaliptos. Enlazamos con un camiño carreteiro onde empeza a facer un calor abafante, e máis aínda cando vai gañando en verticalidade. Un auténtico inferno que non lle parece afectar ó Miguel, que nas costas sempre está campión, marcando o “ritmo eivadiño”.
Non contento con levarnos a trote cochinero polos bosques neocelandeses, unha vez que chega ó alto da montaña non nos da tregua e baixa a escacha pexegueiros cara o Ribeiro da Pena Amarela. Ten estas cousas o noso Panette, que cando quere tanto lle da costa arriba que costa abaixo.
Como nas películas dos vaqueiros en canto chega a primeira poza íspese a tal velocidade que cando chegamos xa está montando barullo na auga, e non temos outra que imitalo. Ademais é un lugar axeitado para o almorzo, que xa van sendo horas, e despois da mergullada damos boa conta das nosas provisións, que parece que non chegan para atenuar a ansiedade dos máis famentos.
Volvemos á ruta pasando fronte as minas dos pillas, aqueles que esburacaban a serra sen contrato nin proxecto definido, nos tempos da febre do volframio, e dinse que foron os máis entre a poboación arouquesa que os que traballaron legalmente de mineiros, na busca do prezado ouro negro.
O val que abre a confluencia dos ribeiros da Covela e da Pena Amarela ofertan un espectáculo fermoso, e amabilizan o ascenso cara Pedrógao, a pesares de que a praga dos eucaliptos se incrementa nas inmediacións do núcleo rural. Chegamos a ela enlazando pistas forestais, e ata facemos a tentativa de tomar un café nunha casa de turismo rural, pero non nos atende ninguén.
A sobremesa para nós é unha auténtica escalada por un camiño vertical que une os lugares de Pedrógao e Fuste, e que parte o noso grupo en dous, na vangarda, coma case sempre, Miguel e Zalo, e na retagarda, medio esfólaos, Xacobe máis eu.
Perdemos ós nosos amigos é como tampouco atopamos marcas preguntamos a uns rapaces que xogaban ós pillas nas primeiras casas do pobo, e mandáronos detrás deles, e ala fomos, sen saber que tamén andaban perdidos. De tódolos xeitos xa estabamos moi preto da capela de Santa Catarina, onde estaban os coches e remataba a ruta.
Convimos en retornar a Merujal para nos mergullar nas augas do Caima como remate da xornada, e alá fomos a cruzando outra vez polo parque eólico da Serra da Freita. Alí cruzámonos, en medio dunha néboa tenebrosa, cun home a quen parecían pesarlle os moitos anos que tiña, co xesto desesperado que nos fixo lembrar a mesma morte, e que a Zalo e a min, que íamos diante, nos fixo comentar que carallo faría tan lonxe de calquera lugar habitado, como pasa cando vemos a algún vello vagando polos camiños de Castela. A resposta nola deron Xaco e Miguel aos que detivo o home preguntando por un gando que tiña perdido, e que estaba preto de alí.
Nas inmediacións da praia fluvial, onde tiñamos a nosa poza particular, démonos finalmente o baño, aínda que houbo quen entrou e saíu, porque tiña presa por ir ó cámping a descomer. Tamén aquí tivemos un pequeno incidente, xa que o saír a estrada o Miguel quedou rezagado e a piques estivo de ser apedreado por un grupo de rapaces que falaban en francés, quizais fillos de emigrantes arouqueses. Chamoulles o que pudo en galego, francés e arameo, e a súa mirada fulminante fixo que un dos cativos levara unha boa pantocada tentando con saltar o quitamedos. Ó final inda rimos cando o pícaro deu cos fociño no chan.
Tivemos tempo de botar unha soneca antes da cea, grazas a unhas herbas que levaba alguén no saco e que tiñan un efecto sedante, e cando espertamos fomos cunha fame de lobos ó comedor do parque de campismo. Alí tomamos sopa de pedras parideiras (o Miguel recuncou, como non), e crema de espinafres, e despois mandámoslle un perú asado con patacas que estaba óptimo, e que nos fixo pedir: ¡máis unha!. Mentres acompañabamos o festín cun par de botellas de viño ¿aroucano? que nos fixo estar a piques de montar unha festa rachada. So faltou o licor café.
O peche da xornada, na entrada da nosa casiña de madeira, coa foto de rigor e unha fumeta que nos fixo botar risas, toses e peidos, para escándalo dos nosos veciños.
E131 Nas Escarpas da Mizarela - Caminhada Exótica
Nas escarpas da Mizarela
Convencidos de que 4 eivadiños, mochilas e tendas precisaban de dous coches, a expedición partiu para terras de Arouca no domingo 2 de agosto, día de operación saída pra uns, ou retorno pra outros malpocados que non eramos nós. O Stop sempre marca un alto nas cruzadas eivadiñas, porque o arroz malandro é o sustento da vida, e do camiño. Chegamos a terras de Arouca alá pola tardiña, un coche tras outro, aínda que os de diante non souberan que o Panete mais Xacobe lles iamos á zaga. Anxo mais Zalo, saíron prestos e dispostos a asaltar a oficina de información turística, e nós tras eles, pero ata días despois non puidemos franquea-la porta e saír co mais prezado botín que anhela un eivado, trípticos de sendeiros. A serra da Freita nos agardaba, e trala primeira ollada á Frecha da Mizarela, fomos montalas tendas no campo de campismo do Merujal. Con ou sen martelo de goma (...), cravamos ben espichadas as piquetas, pois aguantaron os bufares da noite (por dicir de alguén).
Ás 9 estabamos en pé, e a ritmo eivadiño conséguemos en hora e media, e pra desesperación de Zalo, arrincar cara o miradouro da Mizarela. Realmente é temerario saír correndo cara o trilho mais duro de Portugal (continental), lagañoso e sen almorzar. Iniciamos así o camiño que nos ía levar polas “escarpas da Mizarela” onde se despena maxestuosamente o río Caima na cascada mais alta de Europa. Sentindo o bater do auga nas rochas, baixamos por entre unha carballeira cara a aldeia de Ribeira, recóndito lugar que nos ofrecería o primeiro dos incontables baños que gozaríamos na serra da Freita.
Renovados pola frescura do líquido elemento, comezamos o ascenso pola ladeira dereita, notable desnivel por onde se esbarroan as augas que a Ribeira da Castanheira tributa ó Caima. Tras cruzar unha pontella sobre o torrente, acompañámolo un treito, e seguímo-lo ascenso a pé. Anxo seguiría subindo, agora polas paredes da escola de escalada dos Cabaços, pero pasamos ó seu pé mentres a morriña lle arrinca algún ollar cara as penas. Seguímo-lo noso andar, e escoitamos dúas badaladas cando nos achegamos ó campo de campismo. Só quedaba recuperar folgos, e que mellor manxar que un Caldo das Pedras Parideiras, emuladas por delicias de porco e vitela arouçana.
Caminhada Exótica
Con espírito renovado iniciamos a Caminhada Exótica, sen certeza algunha do que podiamos atopar, pero expectantes ante a singularidade do nome. Xa de volta na casa, e dende a distancia, só podemos desexar que Miguel portase nos seu alivios algunha semente arbórea, que colonice os 9 Km de pista forestal polos que camiñamos abatidos pola calor, que nin a piedade fixo os eucaliptos ofrecernos unha sombra. Terrible ascenso no último terzo, no que se Anxo sacase a lingua, seguro que chegaba con ela o chan, pois nunca camiñaramos coa faciana tan preto do po. Nembargantes fronte á nosa debilidade, Miguel empurrado polos seus bastón, bulía lixeiro coma se levase un tabán no cu; e non é moito figurar porque nos días que pasamos na serra, ben que se cebaron co coitado.
Xa chegando ó cámping, un piñeiral e un pequeno regato, presentouse coma o espellismo de un oasis, pero malamente podemos lavar as nosas suores nunha fonte.
Guapiños e aseados, fomos cear ó restaurante rexentado pola señora Dina. Nada mais que churrasco, chourizas e bifes ó xeito do pais para alimentar a uns esfameados dos camiños, todo ben seco pero con moita salsa, que non había onde botala, pois esvaraba polas mencionadas solas. Con canecas, auga e algún ata con Tang, intentamos amalgamar aquilo e meterlle algo de proteína ós nosos corpos.
Por si non foran suficientes pra dixeri-lo inxerido, aínda buscamos mais canecas en Arouca,. E así finalizamos o día, iniciando a tradición de retratarnos cada noite nas escaleiras da cabana que nos refuxiou dende a segunda noite.
Suscribirse a:
Entradas (Atom)
