E290 Ascenso ó Castelo de Acher (Val de Hecho)

Marte, 24 de setembro de 2013

Moito madrugamos no noso segundo amencer no val de Salazar, pois os camiños que nos agardaban demandaban  de toda a xornada, e aproveitamos que o noso anfitrión puxera o espertador para atender os seus compromisos laborais e sindicais, que no seu caso viñan sendo os mesmos, para erguernos cedo. Eu durmira, por primeira vez dende que comezaramos a nosa viaxe, sen sobresaltos nin desvelos, quizais axudado pola fatiga e pola medicina a base de quinina e xenebra que preparara o doutor Urrutia na noitiña pasada.

Da cociña chegaba o arrecendo do café e do pan torrado, pois o noso amigo non descoidou ningún día, dos que almorzou con nos, o coidado ós seus hospedes, e cando cheguei alí xa estaba o Xacobe e máis o Miguel a rillar coma se non houbese outro día no mundo, e por máis que o tentei non fun quen de secundalos, e conformeime cun café con leite e unhas bolachas que mercaramos o día anterior en Otxagavía.

Despois de dar conta do almorzo, pouco despois das oito da maña, despedímonos do noso mugalari, e partimos en sentidos opostos, el cara Iruña, e nos cara Hecho, a porta pola que entrariamos a conquista dos Pirineos Aragoneses, cara onde fomos seguindo a autovía que vai a carón do Encoro de Yesa.

Eu aínda aproveitei a hora que nos levou chegar ata alí para acochar un chisquiño na parte traseira do coche, por máis que non teña costume de facelo, quizais porque sentíame a gusto dentro do forro polar, e era demasiado cedo para que as lembranzas doutros tempos, pois non foron poucas as veces que fixera este mesmo camiño polas beiras do encoro, me asolagaran como fixeran con tantos pobos agora mergullados baixo o pantano.

En Hecho tampouco demoramos tanto como para que me viñeran a trabar as pernas as pantasmas, o imprescindible para que o Panette se fixese con provisións para a xornada, mentres Xacobe e máis eu lle tirabamos catro fotos a prazas e rúas medievais, e despois de que lle preguntara á rapaza da gasolineira pola dirección axeitada puxemos rumbo a Selva de Oza, onde comezaría a nosa xornada montañeira.

Fomos subindo a carón do río Aragón-Subordán, en medio dunha frondosa masa forestal, e a estrada foise estreitando ata o mínimo na Boca do Inferno, un canón onde semella difícil que cheguen os raios do sol, o que propicia a presenza de magníficos exemplares de faias e abetos. Semellaba que estabamos cruzando un pasadizo que nos levaría a un reino descoñecido, e a paisaxe que atopamos ó chegar non podía ser máis suxerinte, pois se queríamos montañas, alí tiñamos un bo feixe delas, dispostas a retarnos.

O noso obxectivo era ben visible dende onde deixamos o coche, a carón co antigo cámping de Oza, un farallón de pedra que se alzaba 1250 metros por riba de nós, e non demoramos en saír á súa conquista, aínda que dende alí semellaba unha fortaleza inexpugnable. As nosas costas un feixe de cumios, agardando ser soñados: Txipeta, Anxotiello, Gamueta, Acherito, Petrechema, Mesa dos Tres Reis… Máis nos avanzabamos decididos, internándonos na Selva de Oza, unha fraga onde non tardamos en perde-lo camiño, levando o primeiro susto, que non sería o derradeiro, da xornada. Menos mal que conseguimos chegar á pista fosrestal que vai cara o val de Esparta, o único respiro que teríamos con respecto ó desnivel, xa que unha vez que a abandonamos o sendeiro tornouse cada vez máis vertical.

Os meus amigos semellaban en boa forma, Panette comandando con autoridade, e pronto se foron afastando de min, aínda que tamén facían por me agardar, aproveitando para deleitarse coa beleza desta fraga que semellaba enfeitizada, e coas panorámicas que, as veces, tiñamos da mole granítica do Castelo, que non parecía doado de asaltar. Os meus pes doíanme unha barbaridade, suaba coma nunha sauna finlandesa, e o avance resultábame cada vez máis penoso, a cada paso que daba dubidaba máis de que puidese completa-lo ascenso, e laiábame do paso do tempo polo meu corpiño.

A subida pola fraga levounos algo máis de dúas horas, ata chegar preto do refuxio forestal, a 1.700 metros, nun despexado chan, na divisoria entre os barrancos da Espata de do Berregueril de Acher. Foi aquí, onde os meus amigos, que xa estaban bastante afastados de mín, tanto que non me alcanzaba a vista para atopalos, tomaron un camiño distinto, internándose na meseta kárstica, mentres eu avanzaba pegado as abas da muralla. Pasei preto a brecha de aceso ó cumio, máis non me decidín a ascender pois divisei o fondo do val a unha parella de montañeiros, e pensei que eran os meus, non sabía entonces que xa os deixara atrás e que quedaran agardándome.

A punto estiven, despois de cruzar o val,  e atravesar un caos granítico, en subir pola canaleta de aceso o fundimento da meseta somital, seguindo o sinuosos cresterío entre a Punta de Oza (2.193 m) e o cumio principal do Castelo de Acher (2.050 m), máis desbotei o plan o facer un zoom coa miña cámara e decatarme que ós que estaba perseguindo non eran ós meus amigos. A dor dos meus pes era insistente, máis tamén a sede, pois non levaba auga comigo.

O termino de Acher ven da palabra Haitza (Pena), e aparece noutros lugares próximos como son: Achar de Alano o Mallo Acherito. Os antigos poboadores destes perdidos vales pirenaicos foron xentes de fala vasca que deixaron pegada da sua cultura megalítica en dolmens como los que se observan na área de Guarrinza, fai máis de 2.000 años.

Eu volvín sobre os meus pasos, orientado por unha grea de franceses que baixaban pola brecha de aceso da cara sur, e aínda demorei un bo treito en cruzar o pedrerío, para afrontar, aínda sen moito convencemento o asalto definitivo o Castelo, aínda que algo axudou atopar os meus compañeiros, que me facían sinais de ánimo xa moi próximos o primeiro cumio. Boteilles catro maldicións para que me deixaran unha botella de auga, e iso foi o que me fixo quitar forzas de onde non as había, todo para botar un grolo, aínda que fose dese líquido quente e desaborido.

A reunión, na cota sur, a 2.347 metros, non foi moi agarimosa, pois eu viña con moi mala hostia, esgotado polo esforzo e doente dos pes, e non quixen quitarme a foto pertinente (xa estaba impertinente de máis) nin facer o derradeiro esforzo para acadar o cumio principal, só corenta metros máis arriba, pero no que demorariamos unha hora máis entre a ida e a volta. Miguel e Xacobe celebraron o cumio comendo un bocadillo, i eu poñendo os pes ó aire para enganalos…

“O día seguinte recollo todo, é moito material a cargar, pero nunca deixo nin o máis mínimo resto (excepto o material orgánico), e o peso é brutal. Fabrico unha especie de trineo para aliviar a mochila e descendo ata a lingua do glaciar , onde non me queda máis remedio que cargar todo ás costas para cruzar o xeo, é o derradeiro obstáculo importante, e onde por certo rematou o descenso de unha hora e vinte minutos de Andrzej dende o cumio. 

Superar ese obstáculo tan cargado, levoume tres horas e cuarto (con anterioridade xa o realizara en apenas unha hora, sen carga). Foi moi duro. Despois aínda tiña que realizar un penoso descenso pola pedregosa beira do glaciar ata o Campo Base, un recorrido normalmente de dúas horas mínimo, máis o axudante de cociña do meu campamento agardábame para axudarme. Non pedira axuda, máis aceptei gustoso o ofrecemento. 

Cheguei ó Campo Base a tarde do día cinco, moi cansado, máis moi feliz, ó fin e ó cabo conseguira chegar ó cumio, fermoso lugar estea onde estea, forzara o meu corpo ó límite, sufrindo e resistindo… e sentín intensamente, vivira outro sono e iso é, en definitiva, o que fai que a vida paga a pena, loitar polos nosos soños.”

“Ascensión al Shisha Pangma Central”, SECHU LÓPEZ

Soñara outras veces con este cumio, pois eu son de soños recorrentes, máis nunca sufrira tanto para acadalo, e unha vez alí, tan pretiño das nubes, o soño derivaba en pesadelo pensando no descenso, que tivemos que iniciar sen demora, pois precisabamos tódalas horas de luz que lle restaban ó día e xa non eran moitas. Así que volvinme calzar, para tortura dos meus pes, botei a mochila ás costas, apertei o cu e dixen: veña, vamos!!! máis sen a convición doutros tempos.

Mentalmente dividín o camiño de regreso en distintos tramos, para que cando rematara cada un sentira un certo alivio, e o primeiro xa me custou, xa que se trataba dunha pedreira con bastante desnivel, onde os meus amigos tiñan a axuda dos bastóns, que nese preciso momento prometín regalarme en canto tivera ocasión. A paisaxe adquiría na baixada insospeitados matices, acentuados pola presenza de nubes de tormenta, que esporeaba os meus amigos pola penedía abaixo, erguendo unha capa de po arxentino, aínda que aledeime de chegar o val, e cumprir a primeira etapa do descenso. 

Fronte a nos, alzándose por riba do val, a Faixa de Caznarez, un murallón granítico que semella inexpugnable, tanto como a Faixa de Agüerri, que protexe o cumio do mesmo nome, de 2.449 metros. Os meus xeonllos competindo pola dor cos meus pes, tentando non perder o paso dos compañeiros, aproveitando o respiro que o val ofrecía ó desnivel, antes de precipitarse pola aba da montaña, cara a fraga.

Alí comezou a trotar o Xacobe, que ese día ía por libre, e non tardou en desaparecer an espesura das faias, mentres Miguel mantiña a promesa de non deixarme atrás, algo que animaba o meu tortuosos descenso pola Selva de Oza, coidando de non tropezar e acentuar esas dores que xa eran lexión e espallábanse por tódolos recunchos do meu corpo.

Algo de épico, aínda sen chegar ás dimensións do narrado polo alpinista vigués nas montañas tibetana, tivo para min esa baixada dende as nubes. Descendín do Castelo de Acher perseguido polos meus fantasmas, derrotado polo paso das estación,s que minguara as miñas forzas e engordara o peso da miña mochila, por decilo dun xeito que non faga máis mella na ferida, e envexei ó meu acompañante, que semellaba na mesma forma que cando o coñecín, mentres escoitabamos a Tonino Carotone na Carballeira de Caldas, o carón do río Umía.

Foron unhas horas nas que me abandonou o espírito montañeiro, se algo restaba de el, e maldicín a miña adición polos montes, tanto que decidín trocalo polo encaixe de bolillos ou pola brisca, e ás dores do meu corpiño e da miña alma sumáronse unha sede persistente, de travesía polo deserto, que ameazaba con rematar coas poucas forzas que me restaban.

Nin tan sequera a fermosura da fraga pola que camiñabamos era quen de afastarme das miñas doenza, e as etapas que ía consumindo, a pedreira, o val, a aba, o faial, a pista, semellaban unha sucesión de torturas.

A recompensa, aínda que miúda, foi a de atopar unha ra pirenaica, unha reliquia viva da era glaciar, especie descuberta nos anos noventa, a carón do noso camiño, que posou para nós, preto xa do cámping de Oza, onde nos agardaba Xacobe, que ata tivera ocasión de facer amizade con outro montañeiro,  e más que nada a fonte de auga fresquiña na beira do río Aragón-Subordan, e dende onde contemplamos a impoñente silueta do Castelo sobre a que se inzaba o Arco da Vella, xa que durante a derradeira parte do sendeiro ameazara a chuvia, aínda que non pasou dun lixeiro txirimiri.

Agradecemos podernos mudar de roupa e de calzado, aínda que eu non levaba outro que as sandalias da ducha, beber hasta fartarnos e petiscar un anaco de embutido para enganar ó estómago ata a hora da cea. Baixamos ata Hecho para celebrar cunha cervexa na man e lle metemos dúas rondas preto da igrexa, onde eu probei a autóctona Pirineos, nas súas variedades rubia e tostada, aínda que o Xacobe comezou a protestar xa que tiña fame e xa estábamos en hora de mandarlle algo contundente. Decidimos marchar de Hecho e cear a medio camiño, na localidade de Puente La Reina, aínda que ó chegar alí tampouco vimos claro o panorama e rematamos tirando cara Lumbier, onde contactei con noso mugalari para que nos indicara algún comedeiro axeitado ós nosos petos.

Rematamos no bar onde nos levara Iosu na nosa primeira noite, agradecidos de que, aínda que xa era algo tarde, nos prepararan uns bos pratos combinados a base de patacas e ovos fritos, filetes de lombo e de polo, xamón e chourizo, todo elo regado cunha boa cantidade se San Miguel, e ata lle mandamos un chupito de patxaran co café, como marca a tradición. Regresamos ó noso refuxio de Murillo, descargamos fotos e fixemos quendas de ducha, mentres se preparaban os gin-tonics, que paladeamos acompañados das imaxes da xornada. Aínda houbo quen estirou algo máis, desexoso de seguir os derradeiros pasos de Jesse Pitkman e mister White no mundo. Eu pechei os ollos antes de chegar á cama.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Archivo del blog

Seguidores