E11 Sendeiro do Galiñeiro (Gondomar)

Domingo, 3 de decembro de 2006

Soño con seguir camiñando, con seguir soñando camiños unindo as miñas pegadas ás que sementan os meus seres queridos, por eso non atopo mellor motivo para volver escoitar os gritos do espertador un novo domingo, desprezando a calidez das sábenas onde se refuxian restos de fantasmas e insistentes resacas, e ignorando as previsións do home da tempo que da por finalizada a tregua coa que viña amabilizando a estación da follasca. Despois dunha ducia de convocatorias nas que o ceo nos animou, con diferentes formas e medidas, a seguir tecendo estes soños, amañece o último día da semana coa metrópole velada por unha persistente cortina de auga, e a xungla de cemento emerxe como un pesadelo entre a néboa.

A pesares do inconvinte dos fenómenos meteorolóxicos, que introduciron un novo fronte de precipitacións asociado a unha borrasca, con ventos do oeste e suroeste, e oscilación constante de isóbaras, insisto en abandonar o meu pequeno refuxio onde, aínda que de xeito moi precario, estou a salvo da chuvia e do vento. Eso si, antes de saír á rúa a desafiar ós elementos, vou cubrindo as cicatrices das miñas carnes cunha multitude de capas ata adquirir a mesma consistencia das cebolas, para poder chegar á corentena sen novos achaques que engadir os que me habitan.

Soño con que outros soñan comigo, e cando piso as aceiras xa me están agardando os meus fieis, para confirmar que os soños compartidos se converten en realidades, e que estas fanse costumes, e as costumes repetidas veñen a conformar tradicións. E os meus amigos soñadores, Xurxo e Nacho, insisten neste empeño de confundir as nosas pegadas e sementalas ó unísono polos camiños dende fai xa dous meses, para apuntalar afectos que non entenden de cambios atmosféricos nin de oscilacións climáticas, e eso lles converte nunha parte importante desa xeografía emocional que conforma a escala dos meus mapas e os seus nomes destacan sobre as topografías dos lugares que tamén levo tatuado, como un vello mariño, no peito.

Tamén baixo esa coroza de pelos, carne e osos que levo baixo a cabeza, teño unha habitación co nome propio de María, nese hotel en permanente estado de ruína que é o meu corazón, coa que me unen lazos máis sólidos que os que amarran os buques nos temporais, e que parece disposta a compartir un anaco dos nosos soños, a pesar de que sexa este o máis intempestivo dos nosos domingos camiñantes. Sen dubida unha muller valente que non teme enterrar as súas botas novas nos sendeiros enlamados a onde nos dirixen as nosas quimeras.

Recorremos a lingua humedecida do asfalto ata darlle as costas á cidade, ata chegar a parroquia de Vincios, pertencente o concello de Gondomar, onde agarda outro deses debedores dos meus afectos, Zalo de Paramos, que decidiu sumar os seus entusiasmos ós nosos, e seguir inventariando territorios incógnitos como dende os afastados tempos nos que xerminou a nosa amizade onde o mundo se chama Sanabria, a pesares de comandar na véspera as súas tropas nas terras do Coura, e nas noites da constitución, que non lle deixaron tregua nin descanso.

E co grupo ó completo dirixímonos ó centro da vila, para seguir coa tradición de encher o estómago antes de acometer a incursión nos grandes espacios, e Tesorito nos pastorea ata un típico polbeiro, con quen negociamos un par de pratos patrióticos que, afortunadamente, veñen acompañados por un alvariño fresquiño e non por unhas gaitas templadas. Contemplamos a nosa curiosa dieta cunha bolsa de buratos de rosquilla, da que damos boa conta mentres nos aproximamos o noso punto de partida no encoro de Zamans.

Baixo o muro de cemento da presa deixamos o vehículo de Zalo, e nos pertrechamos para facer fronte a unha chuvia que non cesou nin un so momento en toda a mañá, cada un coa súa peculiar indumentaria, contemplando o panel informativo do sendeiro das Greas, que inicia aquí unha das súas etapas. Nos eliximos para esta ocasión o PRG 1, pero facéndoo en sentido inverso ó sinalado, ou sexa, comezando no muíño das Maquías, verdadeira reliquia do noso patrimonio etnográfico de dous pisos, o superior utilizado como vivenda, e que despois de ser restaurado foi obxecto de varias incursións vandálicas daqueles que ignoran algo máis que a súa memoria histórica.

Cruzando o río Zamáns, chegamos ata a parede do dique coa súa espita aberta, pola que sae a presión da auga que xa non cabe no seu ventre colmado, e detémonos un instante a contemplar a violencia coa que o río quere volver ó seu leito, salvando esta barreira artificial. Subimos ata o encoro co seu enorme vaso ameazando con derramarse e desestimamos circunvalar o seu perímetro como tiñamos pensado, xa que o camiño que recorre as súas beiras atopase parcialmente anegado. Abandonamos este pequeno mar interior, pospoñendo o seu recoñecemento para mellores ocasións, e seguimos os sinais Blancos e amarelos que nos sinalan o internamento nun dos bosques onde escasean os carballos, e piñeiros e eucaliptos forman unha masa forestal compacta.

Iniciamos unha ascensión que vai gañando metros a un ceo que non deixa de enviarnos os seus xugos, enchendo os estreitos camiños dunha pasta composta por follas en descomposición e lama, e as pistas máis amplas de grandes charcos que temos que sortear con coidado de non enterrar as nosas botas. E conforme imos avanzando cara o macizo rochoso notamos o efecto das diversas capas que nos cobren, espertando os primeiros suores, co que combatemos a baixada de temperaturas que comeza a anunciarnos a proximidade do inverno. Non hai perda posible nesta sucesión de cruces de pistas e sendeiros, pola cantidade de sinais que nos saen ó paso, só nun punto en onde uns bloques de granito a modo de peche nos deteñen, aínda que seguindo de fronte atopamos máis marcas, para continuar ata unha zona de repoboamento onde se intenta facer un pequeno illote de especies autóctonas, onde o camiño gaña en verticalidade e mingua en anchura.

Abandonamos o manto forestal e escalamos un camiño por un empedrado natural que serpentea formando meandros entre unha ampla extensión de toxos e, sobresaíndo entre eles, formacións graníticas de diversos tamaños e caprichosas formas, onde por momentos perdemos de vista a un pequeno can que nos acompaña dende que iniciamos o sendeiros, e que está pensando en adoptarnos.

Completando este tramo chegamos a unha antena de telefonía móbil e acadamos a pista que recorre a ladeira norte do macizo rochoso do Galiñeiro, que xa se atopa ó noso alcance, aínda que a néboa nos impida disfrutar da súa elegante silueta. Aquí os pequenos torrentes de montaña se multiplican tanto en número como en tamaño, inundando en varias ocasións a totalidade da ampla pista de terra, e durante uns poucos metros recuperamos a horizontalidade antes de acometer as últimas rampas que conducen ó cumio. Aínda así cústanos sortear o desnivel que nos separa do cresterío, porque temos que camiñar sobre bloques cada vez máis húmidos e grandes, e tamén empezamos a notar o frío das alturas que se adhire ás partes menos impermeables das nosas anatomías.

Camiñamos baixo a sombra severa do Centinela, unha das zonas máis esixentes da escola de escalada, onde competiron por vencer ós graos máis altos varias xeracións de adictos ó baleiro, entre a matogueira ennegrecida polos fogos infames do verán, que volveron calcinar esta castigada montaña, mentres o vento nos guinda á cara diminutos e afiados disparos de sarabia, que fan que a nosa aguerrida montañeira, María, tema con saír voando en dirección inversa á que pretendemos avanzar.

Por sorte para todos nós o vento non é quen de arrebatarnos a nosa criaturiña celeste, e chegamos ata a Citania que se atopa ó abrigo da ladeira norte, onde sorteamos os restos do muro de defensa do castro, no que apenas se aprecian un par de construccións xa moi deterioradas, e non podemos deixar de imaxinar o precario de vivir nestas altitudes sen o concurso do Gore-Tex, o Water-Pluf, ou calquera dos modernos revestimentos cos que intentamos protexernos do temporal, máis en tal día como hoxe, cando o vento nos fai pensar en desbotar o cumio, o que sen embargo parte o grupo, en medio dunha intensa néboa, para conquistar os seus setecentos metros. Aínda que non todo o grupo, xa que María máis eu quedamos o abrigo dun vivac de pedra facendo balance dos nosos fríos.

Cando regresan os nosos imitadores de O fío do imposible, emprendemos un descenso non exento de perigos, porque ó vento lle temos que sumar o esvaradío de lousas sobre as que descontamos metros, baixo unha cortina pertinaz de auga que non cesa, e non está o día como para torcer un pe e converter unha salda máis ou menos afortunada nun inferno.

Aínda máis no tramo que discorre entre as zonas de Douradulla e os Cornos do Demo, onde en outras condicións físicas e climatolóxicas pasei tantas tardes de agradables escaladas en compaña de tantos amigos que se esvaeceron no aire e que agora son só farrapos da memoria, para conformar esa colección de fantasmas que habitan na miña mochila.

Pouco a pouco abandonamos o coloso granítico e a escola de escalada, descendendo pola aba calcinada, ata acadar a placa en lembranza de Santiago Suárez, alpinista vigués desaparecido durante a ascensión ó Manaslu, na cordilleira do Himalaia, onde se suaviza o terreo e podemos camiñar sen as dificultades derivadas da verniz húmido da chuvia sobre as pedras desgaxadas do macizo.

Pouco a pouco deixamos atrás esta montaña onde habitan algúns dos mellores días da miña vida, ata chegar ó Refuxio Miguel Regueira, propiedade dos Montañeiros Celtas, onde cruzamos a pista de terra para continuar ata o Parque Forestal, coa súa infraestructura de fontes e merendeiros, e ata onde chegou o asfalto para mellor servicio das industrias madeireiras e as numerosas canteiras que ameazan todo este entorno.

Atravesamos novamente un bosque mixto de piñeiros e eucaliptos, descendendo á par dos torrentes de auga que incrementan o seu caudal ata formar auténticos ríos. E nos últimos tramos camiñamos sobre estes ríos marróns onde hai tanta lama como auga. Só nos queda, como epílogo ó noso periplo, atravesar o túnel que sortea a autopista, cegos como Polifemos, para completar os nosos modestos soños.