Domingo, 8 de outubro do 2006
Tódalas tradicións teñen un comezo, como xa dixera o sabio, e para darlle continuidade, para que adquiran o carácter necesario para converterse en costume, reunímonos por segundo domingo consecutivo coa intención de xantar, camiñar e compartir sendeiros y sorrisos. Temos a intención de repetir o recorrido que, fai exactamente tres semanas, descubrín co caudillo do Club de Camiñantes, nunha desas tardes amables de outono nas que o ceo invita a abandonar a preguiza do sofá e saír a respirar algún rabo de nube.
Ó núcleo central destes pateos dominicais: Nacho, Xurxo e este pretensioso cronista, únesenos Vicki, que tamén ten saudade dos grandes espacios e a súa irmán, María, á que rifa cariñosamente pola súa roupa mimetizada e as súas botas de sete leguas, certamente non ven cunha indumentaria moi montañeira, pero as ganas tráeas todas.
Para pór orden e concerto na tropa, e comezar con bo pe, detemos o coche no Stop, e como o atopamos fechado e non podemos meternos unha sesión de arroz malandro con panados, xantamos enfronte, no Marco de San Pedro, unhas boas racións de franco asado con patacas e arroz, por media ducia de euros por cabeza. Satisfeitos coa relación entre calidade e prezo, e despois de resistir o encanto da feira que atopamos un pouco máis adiante, conducimos ata Paredes de Coura, aínda que nesta ocasión non teñamos ningunha invitación musical, e tomando a dirección do pobo de Cunha, chegamos a Ermida da Sra. Das Abróteas, onde comeza o Trilho Combatentes da Travanca, que é o noso obxectivo. O sendeiro toma o nome en alusión ós combates que se produciron nos días 9 e 10 de agosto do 1662, na Guerra da Restauración, onde os portugueses romperon definitivamente os lazos que lles unían administrativamente co resto da península, poñendo fin á dominación española e conformando o único estado nacional da Europa occidental.
Despois dos estiramentos de rigor, que sempre son menos dos que precisan os nosos músculos atrofiados pola metrópole, rodeamos a ermida, para acceder os campos de cultivo que están baixo a súa sombra, onde empezamos a atopar as marcas características deste tipo de trilhos de pequeno recorrido, vermellas e amarelas, que en ningún momento nos abandonaran e impedirán que erremos o camiño.
Esta é a esencia que pretendemos imprimir nestas saídas dominicais: un grupo pequeno, unha ducia de quilómetros e unha cantidade de horas reducida, que xa imos maiores e imos sumando achaques e lesións. Os tempos en que cargábamos vinte quilos ó lombo, durante máis de dez horas, sorteando desniveis insufribles, quedáronse atrás, agora son outras condicións.
Ós poucos metros saímos a unha estrada, pero abandonámola deseguida para coller unha pista de terra que se abre á esquerda, pola que avanzamos sorteado grandes charcos que deixaron as primeiras chuvias da estación outonal. Pese a que xa están lonxe os momentos nos que nos derretíamos nos areais que salpican a nosa ría, aínda levamos os brazos descubertos, querendo sentir os derradeiros lambetazos dun sol que xa vai canso.
E ademais a monotonía da pista é só para acostumar os nosos pasos, porque chegados a un cartel que nos advirte das condicións de acceso nos períodos de risco de incendio, xiramos novamente a esquerda para comezar unha pequena ascensión por un camiño semi empedrado, onde nos envolven os colores das xestas e dos toxos, que son endémicos a ambas beiras do Miño.
Dende aquí adentámonos nun bosque mixto de piñeiros e castiñeiras, no Monte da Coroa, aínda que lamentablemente son os primeiros os que máis abundan, e non atopamos máis vestixios da presencia humana que o propio camiño que pisamos, que a diversa vexetación intenta ocultar, e polos muros camuflados baixo mantos de musgo que, en tempos, servían para delimitar terras de pasto e tamén montes particulares. Imprimimos as nosas pegadas entre as liñas verdes da herba e as liñas marróns das agullas dos piñeiros, que forman un certo orden natural nestes sendeiros por onde, unha vez que desaparecen as nosas sombras, só permanece o silencio.
Seguindo as indicacións da folla de ruta que levamos, e coa débil memoria do noso guía, subimos un cortalumes crendo que vai a conducirnos o punto máis alto do camiño, pero despois de gañar uns metros non vemos nin unha soa sinal, e temendo un motín a bordo, decidimos voltar sobre os nosos pasos e continuar entre os piñeiros perfectamente aliñados, por onde non tardamos en atopar a sinalización que nos conduce a outro cortalumes, este si, que nos conduce, despois dunha forte subida, ó marco xeodésico que marca os 701 metros, no Alto de Travanca, onde temos unha panorámica marabillosa do Vale do Coura.
O ceo cubriuse mentres nos acercabamos, paseniñamente, ás nubes, e temos que botar man das roupas de abrigo, eso si, despois de facer as fotos de rigor no cumio, como mandan os manuais montañeiros, para que ninguén poña en dubida as nosas fazañas, que incluso neste caso poderiamos dicir bélicas, porque cando comezamos a descender atopámonos cos restos dese exército que, fai tres séculos e medio, decidiron o futuro desta nación atlántica. Por fortuna para nós non teñen ganas de combater esta vez, e limítanse a buscar algunha peza de caza que sexa comestible.
Tan pendentes estamos dos movementos destes homes armados que case non nos damos conta do que mudou o paisaxe, xa que estamos nos viveiros forestais do Estado Novo, unha especie de illas botánicas coas que o fascismo portugués intentou poñer un pouco de orden nestes paraxes. Ademais de resultar curiosa a alineación dos árbores que franquean o camiño, chámanos a atención a rareza das especies como os abetos, bidueiros e cedros de Oregon, que forman manchas compactas limítrofes con outras especies autóctonas como o castiñeiro, o carballo e os diversos tipos de piñeiros.
Aquí, aínda que non chegamos a ela, está a casa forestal de Cerdeira, e xunto ós muros que conducen ata ela detémonos, refrescando as nosas gorxas coa auga fresca que se derrama nun estanque pragado de follas secas. Mentres tomamos un respiro dedícome a capturar as imaxes dun cardume de cogomelos que crecen xunto ós ourizos que se precipitaron, nun salto mortal, dende os castiñeiros, iniciando unha colección que aínda non cesou, mentres María busca no mapa un pobo onde podamos tomar un café.
Descendendo dende o Alto da Portelha, onde os seguidores de Salazar crearon esta curiosidade botánica, asistimos ó espectáculo que a variedade de fungos e cogomelos que trouxeron as chuvias dos días pasados, e pouco a pouco recuperamos a fraga mixta dos inicios, ata desembocar no núcleo rural de Penim, onde volta a saudarnos un sol preguiceiro que verniza os tellados desta aldea, onde atopamos improvisadas provisións. Si, xa probara as mazás deste lugar, e non hai mellor maneira de recuperar forzas que encher o bandullo con este froito do paraíso. Mentres trabamos con voracidade nestes manxares, sorteamos amplas extensións de milho miúdo, cereal autóctono anterior á chegada do millo americano, e co que se fan as típicas papas do Coura, que din as guías é algo único no patrimonio gastronómico nacional.
E chegamos á Capela de Santo Estevâo, onde Xurxo e María dannos unha mostra gratuíta dos efectos benéficos da abrazo terapia, a pesar de que o resto da tropa non parece moi proclive a crer en tales prácticas. Dende a capela continuamos por un camiño que sae ás súas costas, para acadar o barrio de Codeçal, pertencente ó lugar de Cerdeira, que nos recibe cunha continuación dos campos de cultivo e de pasto, onde pacen alleas á nosa presenza varios exemplares de vaca barrosá, que mentres intento inmortalizalas cómense a batería da cámara, mentres o sol se derrama sobre a herba.
Tras outro pequeno tramo de asfalto, no que voltamos a asaltar as ramas de outra maceira, vencidas polo peso de ducias de froitas douradas, imos abandonando as casas e os campos para adentrarnos por estreitas corredoiras en belas e frondosas fragas autóctonas, onde reina, con toda a súa maxestuosidade, o carballo. Aínda que as forzas da nosa pequena partida guerrilleira comezan a fraquear, non deixamos de marabillarnos pola beleza deste tramo, chamado Monte de Assureira, onde atopamos muíños agochados entre a maleza, restos de antigas calzadas de pedra, e levadas por onde aínda corre cantareira a auga.
E un bosque enfeitizado e parece que en calquera momento váisenos aparecer algunha criatura máxica, pero o que atopamos é o cruce de outro sendeiro e, un pouco máis alá, uns viñedos aínda repretos de uvas negras como a noite, que nos anuncian as primeiras construccións de Roriz, aldea da freguesía de Infesta, onde, ó pisar os primeiros tramos de asfalto, xiramos a esquerda, ata chegar a unha embarcación nostálxica do océano que nos indica o novo camiño de terra por onde percorremos os derradeiros montes que nos conducen ó noso inicio, na Ermida da Sra. Das Abróteas.
Recorrimos en total trece quilómetros e medio, en aproximadamente catro horas, e non podemos resistir entrar no recinto coa melodía dos prisioneiros británicos que construíron o ponte sobre o río Kwai. Só nos resta completar os estiramentos de rigor, que Vicki, preparada para a guerra, realiza con esterilla incluída, dando una mostra do que deberíamos facer todos, aínda que non cunda o exemplo.
Abandonamos Cunha con ganas de voltar, e no regreso facemos plans para a próxima semana. Parece que se repetirá a historia, aínda que non teñamos intención de facelo.
No hay comentarios:
Publicar un comentario