E8 Trilho de Corno do Bico (Paredes de Coura)
Domingo, 12 de novembro do 2006
Outra mañá sorrinme as teas de araña, a pesar do vernizado interior que me deixou a inxestión de sustancias nocivas a noite anterior, e que ten unha traducción simultánea e inmediata: a santa resaca. E sorrinme as escamas que se desprenden do soño cara ó desaugue, para reunirse co océano, porque sigo derrotando os domingos insistindo en compartir camiños cos meus seres queridos, e se esvaecen os efectos das sombras ó saír da ducha, e encho a mochila cun feixe de pegadas para sementar os sendeiros da nación lusa.
Con este ánimo e as ganas renovadas de grandes espacios reúnome cos fieis destas cerimonias dominicais onde intentamos combinar as afeizóns gastronómicas coas adicións deportivas. Ás portas da saída da metrópole espéranme o groso deste exército irregular, que non cesa de crecer en efectivos, o que comeza a lembrarme outros usos e costumes.
Xurxo, membro fundador destas convocatorias, ven acompañado do seu caro Pietro, que dende as terras romanas ven a conquistarnos cos seus xestos amábeis; Zalo insiste en pastorear as nosas incursións en territorio portugués, xa que ten a súa topografía debuxada no corazón; Iolanda almorzou unha chea de quilómetros para sumarse á dobre militancia e tráenos a Flores, para reforzar a sección feminina; Nuria decide probar tamén sorte, despois de coñecer os rigores do grupo matriz nas serras do Leboreiro; Miguel volve entusiasmado pola anterior edición, coa intención de facerse habitual; e María tamén comeza a collerlle gusto a sacrificar algunha noite de baile para aledarnos coa súa presencia.
Aínda non se dispararon as alarmas e solucionamos con dous vehículos e todo o mundo está no punto de partida á hora sinalada, a pesares de que non podo evitar unha certa desazón provocada polo aumento progresivo de integrantes de estas saídas dominicais, que en ningún momento tiveron outra intención que a de reunirse un pequeno grupo de amigos en torno a unha mesa e a un camiño. Para compartir o primeiro cruzamos a fronteira líquida que ondea simbolicamente na nosa bandeira, deslizándonos por unha desas linguas de asfalto que secciona prados e montes coas que os homes calman a súa sede de velocidade e renden pleitesia á urxencia, e crécennos as ganas de integrar estas paisaxes co ritmo pausado dos nosos pasos.
Iso si, antes de insistir na nosa particular colección de carreiros, congostras e canicouvas, que conforman pouco a pouco as escalas dos nosos mapas emocionais, de esas liñas que debuxan a topografía da nosa memoria, detémonos no Stop, para sumar máis puntos no noso carné de exploradores gastronómicos que, pese ó cedo da hora, xa se atopa cheíño de comensais domingueiros con tanta fame coma nós.
Aínda así prepárannos de seguida unha mesa onde sentamos os nosos reais os nove fieis, ós que nos lle dou tempo de reaccionar á dictadura do menú obrigatorio consistente, non podía ser outro neste sitio sinalado, en arroz malandro con panados regado cunhas botellas de viño alentexano, ou con cervexa súper bock, que en esto admítense disidencias. Cos primeiros tragos cálmanse os rigores da resaca, e máis aínda cando empezan a repartirse as abundantes racións de este arroz pobre que enriquece os nosos pratos.
Non hai queixa sobre a calidade e prezo dos manxares que xa levamos no bandullo, xa que nun tempo record devoramos dúas fontes de arroz e outras tantas de panados, o viño e as cervexas, e acurtamos a sobremesa con cafés e xarutos urxentes, pagamos e voltamos ós coches para aproveitar ese ceo xerminado de azul que ignora o paso das estacións.
Voltamos ós contornos de Paredes de Coura, porque somos animais teimudos e insistimos en tropezar unha e outra vez coas mesmas pedras (esta é a quinta ocasión que pisamos estas terras en pouco máis dun mes), sempre conmovidos pola beleza das súas grandes mansións e polas curiosas formas dos seus campanarios, recortando horizontes. E ó chegar á aldea de Tumio detemos a nosa pequena caravana e procedemos ós estiramentos de rigor, nas súas diversas modalidades: hai quen prefire empurrar un coche para tensar os músculos, outros amárranse ós sinais para a mesma función, incluso hai quen utiliza os bastóns telescópicos para realizar figuras ximnásticas.
Cando xa quentamos as articulacións neste núcleo rural, onde podemos observar algúns exemplos da arquitectura popular, dende os simples espigueiros ata as típicas casas das comunidades montañesas do Coura, por onde se alongan as nosas sombras, na formación clásica das columnas guerrilleiras, coa vangarda imprimindo un ritmo acelerado e unha retagarda intentando borrar as pegadas do noso avance ou, como neste caso, rexistrándoas.
Unha vez que deixamos as últimas casas ás nosas costas desembocamos nunha sucesión de campos de cultivo, rabiosamente verdes despois das chuvias das semanas pasadas, que foron de verdade abundantes. Estes campos están traballado en socalcos, regados regularmente pola auga acumulada en pozas e conducida por levadas escavadas na terra, rodeados por escultóricos muros de pedra e bordeados por acevos (ilex aguafolium) e castiñeiros (castanea sativa). Abrimos e pechamos cancelas que evitan o paso do gando dende os pastizais, como se atravesáramos portas centenarias que conforman un labirinto no que as marcas do sendeiro nos impiden perdernos, para sorte deste cronista que, unha vez máis perde de vista o groso do pelotón polo seu afán de capturar imaxes dixitais coas que refrescar ese sentido do que carecen os peixes e os pobos.
Chego á pequena ermida de Gesteira, onde esperan os meus compañeiros, e que segundo o gravado que se atopa na súa fachada de pedra data de principios do século dezaoito: Neste pobo parece que se detivo o tempo, e as construccións están bastante arruinadas, co que non paga a pena deternos demasiado, e en poucos minutos sobrepasamos o feixe de casas senlleiras que aínda están habitadas para camiñar outra vez entre campos amurallados que, pouco a pouco, van dando lugar a bouzas e campos abandonados onde a vexetación autóctona proliferou de forma espontánea, para ingresar nunha extensa carballeira que está dentro dos marxes da catalogación de Mata Nacional, e que forma unha paisaxe protexida. Esta floresta resultou da plantación levada a cabo no período da dictadura do Estado Novo, pola Junta de Colonización Interna, no seu polémico Plan Florestal a Norte do Tejo, que transformou radicalmente estas terras.
Segundo nos indica a guía deste sendeiro, que está nomeado como Trilho Alto dos Morroês, atopámonos nunha desas fragas que forman un hábitat único para innumerables especies de flora e fauna. Este hábitat é tan rico e diversificado que aquí atopan abrigo e alimento o lobo ibérico (canis lúpus signatus), o corzo (capreolus capreolus), o esquío vermello ( sciurus vulgatis), a toupa de auga (gallemis pinennaicus) e a aguia de asa redonda (buteo buteo), aínda que non temos a sorte de observar ningún destes exemplares, sen dubida asustados polas nosas pegadas e polas nosas risas, pois o encanto desta fraga mellora os humores e facilita as dixestións.
O que si atopamos son eses estraños animais que teñen o costume de abrazar os troncos das árbores, e ós que a ciencia biolóxica aínda non puxo nome, que a min seméllanme un cruce entre koala e preguiceiro, e que nos acompañan por este camiño alfombrado de follas caídas. Entre as súas especies favoritas están os carballos (quercus robur), castiñeiros (castanea sativa), bidueiros (betuna alta) e faias (fagus sylvatica), e por fortuna os discípulos de Salazar dispuxeron de todas estas especies nesta área forestal e podemos fotografar estes momentos insólitos nos que se confunden o animal e o vexetal.
Continuamos por estas paraxes onde nos sentimos inclinados a crer nos seres fantásticos que se agochan baixo a sombra dos cogomelos ou ó abrigo dos troncos vencidos, ata un lugar onde enlazamos co Trilho de Corno de Bico, improvisando un recorrido que só estaba na cabeza de Zalo, abandonando o ascenso ó Alto dos Morroês, e comezamos a descender os poucos metros que gañaramos. Aquí faltounos a comunicación, porque de saber que non íamos coller un aire, senón a abandonar a ruta orixinal non tomaríamos esta dirección, pero tampouco está mal este sendeiro e non vamos a anoxarnos por este cambio de plans.
Máis aínda cando, despois dunha pronunciada aínda que breve subida, chegamos o lugar de Atalaia, onde atopamos as ruínas dunha casa forestal, onde facemos unha pequena pausa para encerrarnos nunha curiosa plantación circular de eucaliptos xigantescos.Tamén baixo a construcción hai unha pequena fraga de pedra, onde grandes bolos forman caprichosos pasillos vernizados con diferentes tonalidades de verde.
Voltamos á fraga onde o outono combina caprichosas paletas de cor, ata alcanzar un amplo camiño de terra asombrado por xigantescos cedros de Oregón, por onde acadamos a indicación de Tumio, que nos marca o descenso ó pobo, para sorpresa do pequeno continxente que aínda se vía con forzas para engadir outra hora de andaina ás dúas que estamos a punto de completar. Na baixada volvemos atoparnos con esa praga dos montes que son os cazadores, e ó pasar xunto a eles gardamos un elocuente silencio. Dende aquí acadamos unha boa panorámica do noso pequeno recorrido, que nin tan sequera o noso improvisado guía pensaba tan breve. O descenso é pronunciado e non tardamos en chegar ás primeiras casas, onde disparamos as últimas fotos antes de voltar á cerimonia dos estiramentos.
Temos unha hora de luz, e para aproveitala subimos outra vez ós coches, desfacendo os poucos quilómetros que nos separan de Paredes de Coura, onde facemos un pequeno recorrido turístico. Recorremos o entorno da súa impoñente igrexa, á que acedemos por unhas escalinatas pétreas que se abren nunha cascada de peldaños á esquerda e á dereita, ignorando as prohibicións para pisalas pois se atopan en proceso de rehabilitación. Aquí a todos se lles ocorre un bo fotograma para levarnos a casa, e Miguel pechase nun cilindro de cemento para levarse o premio de dúas instantáneas, pero o ceo empeza a derramar a súa luz e a batería da cámara, por simpatía, tamén se somete o dictado das sombras.
Atravesamos a Praza Maior cando, como lucecús, empezan a prenderse as decenas de focos que xerminan entres as súas baldosas para anunciarnos o crepúsculo, e os parroquianos espíannos dende as fiestras, porque parece que regresaron os restos do exército de Pancho Villa. E con maneiras de guerrilleiros tomamos ó asalto a primeira terraza que nos sae ó paso e esiximos bebidas quentes e doces para restituír as calorías que deixamos no monte despois de moitas horas e de moitos metros de altitude. Ata Pietro nos agasalla con un enorme bolo do rei, porque faise cargo de que esta tropa pode acurtar o camiño, pero que sempre acaba chegando a algún comedeiro público onde manter o tipo e facerlle perder a paciencia a máis estoica das camareiras.
E como somos amigos dos excesos, despois de despedirnos con gran desprego de bicos e apertas, fraguamos os plans para completar as comidas obrigatorias do día, e repasamos mentalmente os sitios onde podamos satisfacer a nosa gula. Cando caemos na conta de que o San Amaro, o noso refuxio é máis recorrido, está pechado en domingo, e acollémonos a invitación de Xurxo para seguir a festa na súa casa, pero ó chamar ó Nacho para que se nos una disparanos palabras e ferímoslle o orgullo. Tanto é así que rematamos ceando con el, pero na casa de Montse, que é outro tesouro, todos os ocupantes do coche de Xurxo, con Pietro, María e este facedor de crónicas.
Os ovos con patacas, os sorrisos, o queixo manchego, as fotografías, o Ribeira do Duero, as invitacións á península itálica, a ensalada, as cancións de Pink Floyd, o xamón curado, as anécdotas do día, as infusións e as palabras amables, poñen un happy end a esta xornada. Ímonos cada quen ó seu acubillo, con ganas de outro domingo.
E6 Trilho da Châo (Viana do Castelo)
Domingo, 28 de outubro de 2006
Outra vez comezo a semana de descanso sen darlle tregua ó corpo, e nin os fragmentos de ópera, confundido entre un público elegante e alopécico como preludio dos meus días de ocio, leváronme a afrontar esta ausencia de compromisos laborais coa tranquilidade que me aconsella os números da miña conta bancaria, e cos múltiples estragos que habitan este corpo que sufro e gozo a tempo completo. O resultado é máis que evidente: esperto con unha orquestra de mariachis desafinando dentro da miña cachola, facendo reconto das sustancias nocivas que inxerín nas horas pretéritas, con nocturnidade e aleivosía. Para agravar esta situación de franca decadencia física, non pasaron máis de cinco horas dende que me derrubei, como unha vella árbore vencida pola tormenta, na seguridade da miña cama, cando sona insistentemente o timbre da porta, con sesenta minutos de antelación sobre o horario previsto, porque Tesorito ignorou que o goberno tivo a ben restarnos unha hora de sol e que polo tanto tamén el debería obrigarse a axustar o espertador.
Así que baixo a supervisión deste bo amigo, ó que insulto levemente polo seu descoido, precipítome cara a cafeteira para engulir medio litro de café e dúas galletas, disfrazado de sátrapa vietnamita, para que quede claro que antes morto que sinxelo, e que aínda son un cadáver elegante. E mentres intento entrar nuns pantalóns de montaña que me anuncian coa insistencia o paso do tempo, ofrézolle ó meu colega como almorzo as derradeiras crónicas dominicais dos sendeiros que compartimos, para que vexa que, a pesar dos meus deslices nocturnos, teño feitos os deberes.
Baixo os efectos do café, que minimizan as trompetas mexicanas que insisten en tocar a degüello dentro da miña cachola, xa son quen de abandonar o meu refuxio e reunirnos con Zalo, que propón un arroz malandro con panados, para encher ese bacío existencial que habítanos permanentemente nas cavidades do estómago, con tanto tráfico de bolboretas e velenos que, en distintas medidas, inxerimos calquera dos tres desoíndo as prescripciones facultativas. Así que por fin volvemos ó Stop, a engulir ese prato típico e, na espera, inxerimos tódalas tarrinas de paté de peixe, manteiga e crema de queixo que non poñen o noso alcance, así como a primeira botella de Terras d’el Rei, viño alentexano, no que insistiremos unha vez máis en canto nos sirvan o ágape.
Comemos coas ganas que se acumulan na coáresma, felicitándonos por acertar co menú dominical, e en troques de buscar a sombra dunha árbore para facer a dixestión, buscamos toda unha fraga. Para elo avanzamos pola estrada da costa, en dirección sur, ata chegar ó pobo de Carreço, dende onde arranca a nosa ruta, só temos que deixar o coche na entrada da escola municipal e deseguida atopamos o panel informativo do Trilho da Châo, que temos intención de completar, eso si, si nolo permite o pegañento sol de primavera que nos cuspe unha bafarada de lume, e os mosquitos que resucitaron con ganas de sangue.
Cruzamos o viaducto da Ponte Seca, sobre os camiños de ferro do tren, en dirección ó barrio de Paço, e os meus compañeiros parece que teñen o depósito cheo de gasolina porque non se deteñen a ver as curiosas arquitecturas que nos saen ó paso, como a Capela de San Sebastiâo ou a Casa da Fontainha, as fontes públicas, ou os gravados rupestres da Lage da Churra, que forman un conxunto bastante harmonioso da actuación dos habitantes desta zoa en diversas etapas históricas. O Cantinho dos Nossos Sonhos é a derradeira construcción que nos anticipa a fraga, e dende alí saímos xa en formato de trío, para comezar a ascensión cara ó alto da serra, por unha vella calzada de pedra chamada Caminho da Costa de Paço, onde se atopan gravados as pegadas dos carros de bois.
Conforme gañamos metros ó ceo despoxámonos das nosas camisolas, porque a sombra dos eucaliptos calcinados non nos da o soporte necesario para soportar esta temperatura tan atípica nestas datas. Aínda que todo ten a súa recompensa, e temos que darlle a razón a Zalo cando nos indicaba que nesta ruta é bastante aérea, pois non tardamos moito en ver unha panorámica do pobo que deixamos ás nosas costas, coa inmensidade do océano batendo contra a terra. Por sorte un regato cruza o camiño e aproveitamos a oportunidade para refrescarnos como si viñesemos dunha travesía polo deserto dos Tártaros, mentres lamentamos que no mapa non debuxaran unha liña azul que nos indique un río suficientemente profundo onde mergullarnos e recuperar tradicións. Acadamos unha pista forestal de terra, onde abandonamos a cobertura das árbores, que ven dende Afife, e por ela continuamos subindo ata alcanzar un miradoiro onde podemos observar unha vista moito más ampla do mar e de Vila Praia de Áncora, co Santa Tecla cara o fondo, na Galiza.
Aquí detémonos a observar os efectos devastadores do lume, que tamén este verán cebouse con estas terras miñotas, mentres nós intentamos calmar o noso propio lume bebendo con avidez as reservas acuíferas que portamos, que semellásenos insuficientes para a necesidade de hidratación que nos imprime a lingua cálida do astro rei. Nestas observacións estamos cando nos invaden tropas motorizadas con efectivos lusos, co seu ruído atronador e levantando intensas nubes de po, co que logran que nos poñamos en fuga para evitar enfrontamentos nos que, dado o estado das nosas forzas, tiñamos tódalas de perder. De seguida chegamos a un cruce con outra pista de terra batida, que chega de Viana do Castelo, aquí xiramos á dereita para avanzar cara o cumio, intentando capturar, aínda que sexa dixitalmente, a unha escorrediza serpe que pon a proba a nosa velocidade de disparo. Teño que recoñecer o fracaso, pero ata a batería se resinte, e despois de cambiala acadamos unha encrucillada no lugar de Pereirada, sobre a inmensidade do Planalto da Châo, que nomea este sendeiro.
Os indicadores diríxennos ó alto da Serra de Santa Luzía, pero tras unha breve deliberación decidimos desestimalo e camiñar ata a estación eólica, para levarnos unhas postais dos muíños de vento, hipnotizados polos seus reflexos nos numerosos charcos onde, indiferentes á nosa presencia, beben os garranos salvaxes, e as vacas barrosâs que viven en liberdade. Froito desta obsesión por levarme un bo feixe de fotogramas dos xigantescos molinetes é a perda dos meus acompañantes, que declinan o ofrecemento para poñerse debaixo das grandes aspas, e unha colección de grans que me brotarían o día seguinte por a miña inclinación a disparar dende o chan. En fin, con elo perden a oportunidade de subirse ó vértice xeodésico e, polo tanto, de facer cumio en condicións, aínda que sexa modesta.
Deixando ás nosas costas os xeradores eólicos entramos, aínda que a min tócame facelo en solitario, en un insufrible tramo de piche, rodeado outra vez de eucaliptos devastados polo lume, polo que suben, a contagotas, parellas motorizadas con pícaras intencións, ou eso imaxino por los profilácticos atopados no alto. E media hora despois de perdelos de vista reúnome cos meus amigos, para voltar ós camiños de terra que nos levan a unha pequena elevación onde están nas Pedras da Cruz do Calvo, e dende alí atopamos a desviámonos cara o Miradoiro das Bandeiras no Alto do Miñor.
Non vemos ningunha bandeira, pero deleitamos coa vista marabillosa sobre o océano, Faro de Montedor e os campos de Areosa, Carreço e Afife, nunha sinfonía de cores como diría o meu caro Zalo. Dende este punto acometemos o descenso ata enlazar novamente co Caminho da Costa de Carreço, esa calzada centenaria que garda o testemuño das rodas dos carros no granito, e nalgunhas pedras atopamos tamén as datas que sinalan as intervencións periódicas e comunitarias para o mantemento do camiño. E imos descontando os metros que antes gañamos ó ceo para acercarnos o mar, pero antes de contemplar o noso círculo aínda temos que sortear un tramo de piche, onde nos agarda unha agradable sorpresa: un improvisado xardín nunha das súas beiras que esperta a gula da cámara dixital. Esta si que é unha verdadeira sinfonía: laranxas, violetas, amarelos, tódalas flores compiten en beleza e me atrapan ata o punto que volto a perder de vista ós meus amigos, que polo visto teñen presa por rematar o recorrido.
Dende esta estrada chego, en solitario, ata o lugar de Coroa, onde existen vestixios dun antigo castro, mentres o sol está preto a mergullarse no Atlántico e non esté en condicións de dar voltas para buscalo, bastante teño con cruza-lo pobo sen camisola, para escándalo dos parroquianos, e ó cruzar, por segunda vez no día, o camiño de ferro, desemboco nas Fontelinhas, onde se atopan as primeiras casas de Carreço, próximas a Capela de San Paio, onde volvo a perder o rastro do sendeiro e baixo ata a estrada nacional.
Xa vou medio morto cando chego ó cementerio, baixo a sombra do campanario da Igrexa Parroquial, disparando as derradeiras fotografías para combater o desanimo, e cruzo o pobo seguindo as marcas roxas e amarelas e os ecos dunha percusión africana, onde están os meus amigos facendo os estiramentos de rigor.
Aínda nos queda curiosidade par acercarnos, esta vez xa en coche, ata o Moinho de Petisco, muíño de vento do ano 1855, que foi trasladado para a construcción do Faro de Montedor, no ano 1910, que tamén visitamos, e que ten as peculiaridades de ser o faro situado máis o norte de Portugal e de cruzar as súas luces có das Illas Cíes. Con catro horas de suor, sol e pegadas as nosas costas dámonos unha merecida recompensa en forma de birras xeadas na primeira praza que atopamos. De lonxe parecemos os restos do exército de Pancho Villa: de preto, tamén.
E4 Trilho d'Aquilino (Paredes de Coura)
Domingo, 15 de outubro de 2006
Comezo a atopar unha razón para vivir estes días terribles que son os domingos, nos que sempre espertan máis espesas as teas de araña, e se senten máis fortes as ausencias, e son poucas as razóns para abandonar o calor pegañento dos soños. Comezo a atoparlle as ganas ó espertador, para poñerme outra vez as roupas de montaña e encher a mochila con un puñado de pegadas coa intención de derramalas noutro sendeiro, na compaña dos meus seres queridos, ou polo menos cunha parte deles. Comezo a recuperar este corpo que se me antollaba abandonado, castigado por un millón de cicatrices que nunca terminan de pecharse e que ademais reproducen dores nos pregues da miña anatomía que eran descoñecidos, como se fose un único dor que me recorrese en forma de verme. E comezo a apertar as verbas e as imaxes que conforman esta particular historia, que de algún xeito comparto para que non se esvaeza na memoria e se perda.
Outra vez somos tres, como os mosqueteiros, e voto a bríos que non voto de menos as multitudes: non temos que esperar por ninguén, ni ninguén nos espera, e podemos decidir sobre a marcha o destino dos nosos pasos e o comedeiro onde encher o noso bandullo. Para esto aceitamos a proposta de Zalo de recalar na vila fronteiriza de Tui, concretamente no Cabalo Furado, da que podo dar fe da súa cociña por aquela cea multitudinaria cos badulaques, cando asistimos o Festival de Cine Documental. Eliximos un menú sinxelo: caldo, tortilla, calamares e xamón, o suficiente para non desfalecer polo camiño, evitando tamén a dixestión pesada dunha gran paparota. Eso reservámolo para os venres, nos que este mesmo trío citase simplemente con intencións gastronómicas, nunha cerimonia institucionalizada que xa adquiriu rango de tradición, con orixes que se perden na noite dos tempos.
Trala inxestión de calorías, e tamén de colesterol e outros velenos os que non podemos, ou non queremos negarnos, pomos rumbo ás terras do Vale do Coura, que comeza a ser unha especie de obsesión para nós, aínda máis para Zalo que lle interesa recoñecer o terreo para traer en datas posteriores os seus pupilos. E despois de media hora de deslizarnos suavemente polo asfalto, descontando quilómetros co noso obxectivo, chegamos a Romarigâes, onde comeza o sendeiro escollido: o Trilho d’Aquilino.
O nome da ruta sinalizada ven dado, como nos explica o caudillo ilustrado, polo escritor Aquilino Ribeiro que, residindo nunha casa próxima a onde deixamos o vehículo, escribiu a obra “A Casa Grande de Romarigâes”. Coas ganas de iniciar o camiño esquecemos acercarnos ata ela, para comprobar a nobreza das súas paredes e ver se nos inspira algunhas verbas axeitadas, e conformámonos con observar a igrexa, mentres facemos os estiramentos de rigor, e a pulcritude dos seus muros níveos e as súas tellas encarnadas temos que anotar, como detalle curiosos, unha veleta en forma de galo que coroa a torre do campanario.
Emprendemos a marcha deixando o ciminterio as nosas costas: porque estamos vivos, camiñamos, e atravesamos a estrada, coas beiras salpicadas de casas de pedra, cara a aldea de Mordago, por onde comezamos unha leve ascensión que, entre verdes pastizais condúcenos ó conxunto etnográfico dos muíños do Poço das Cabanas, no lugar de Boavista, e recoñecemos que é unha bela estampa a que ofrecen esta media ducia de inxenios hidráulicos, pola súa disposición e estado de conservación. Aínda que a Nacho e a Zalo chámelle máis o camiño, e me quede un pouco retrasado intentando capturar imaxes de estas construccións centenarias, polas que aínda corre cantareira a auga. E tamén me deteñen a cantidade de setas que hai no camiño, que non dubido en fotografar impresionado pola súa gran variedade de formas e cores, sorte que o camiño está moi ben sinalizado por grandes frechas amarelas que evitan que perda de vista os meus compañeiros.
Dende aquí o traxecto faise por camiños de servidume ós campos de cultivo, e a nós lévanos a Beira, pequeno núcleo rural onde voltamos a sementar pegadas en formato de trío. Xunto a un cruceiro, onde atopamos un gran rabaño de ovellas, xiramos á dereita para chegar a outra aldea: Carvalhido, onde os sinais condúcennos a unha pista forestal entre carballos e piñeiros, e despois entre esa praga que tan ben coñecemos o outro lado do Miño, os eucaliptos, sobre os que destaca o campanario dunha impoñente igrexa. Ó acercarnos volvemos pisar piche, pero pouco nos importa marabillados pola Casa do Outeiro, unha edificación señorial en ruínas que eclipsa a beleza da igrexa parroquial de Agualonga. Aquí detémonos outro rato, aínda menos do que quixera dada a cantidade de imaxes que quero atrapar para o noso arquivo dixital. Só por chegar ata aquí paga a pena levantarse da cama.
Deixamos este lugar cheo de maxia e de misterio con ganas de voltar, e con compartilo con alguén que tamén sexa propicio a caer nos seus feitizos, camiñando por unha estrada alcatreada que nos conduce a Tulhe, onde atopamos curiosas vivendas cheas de cor, como só podería ser neste país, con xardíns onde conviven os leóns, as bañistas, os gnomos, e as monecas diabólicas, para adentarnos outra vez nunha fraga de carballos, pseudotsugas e cedros, por un camiño que nos leva á Quinta da Moreira, no lugar de Rubiâes, que reúne tódalas condicións para albergar un deses enclaves que conforman esa nova do turismo rural, que ven sendo o que facemos nós pero con cartos no peto.
No pobo non resistimos a chamada do pecado orixinal, a pesar de que non atopemos a ningunha Eva, e Nacho fai equilibrios sobres as pedras envellecidas dun muro para aprovisionarnos de mazás. Con estes víveres iniciamos a ascensión cara o lugar de Silverto, por unha pista de terra que franquean carballos con follas carmesís e castiñeiros cunha alfombra de ourizos, e dende aquí tomamos outro camiño onde só hai eucaliptos, que entristecen a paixase e amotinan as tropas, mentres sigo facendo inventario de flores, cogomelos e herbas. E pouco a pouco imos gañando metros ó ceo ata acometer unha rampa vertical que, nacendo de un destes camiños alcatreados por onde circulan vehículos a motor, lévanos a un conxunto de bloques graníticos onde se atopa o noso cumio: o Penedo do Macaco, de 489 metros de altitude, a cota máxima do percurso pedestre.
Detémonos nesta atalaia privilexiada para repoñer forzas con froitos secos que xa pasaron a data de caducidade, e con tragos de auga fresca, e observamos, ós nosos pes, o pobo de Infesta, e para facer unha homenaxe ó cumio conquistado tamén facemos un pouco o mono, enredando para que non nos colla o frío que fai nestas alturas. E despois de abrigarnos iniciamos o descenso por un corta lumes bastante pronunciado, cheo de pegadas de motocicletas que deixaron algunha peza atrás na baixada, mentres nós poñemos a proba as articulacións que tamén ameazan con romperse. Por fortuna chegamos sans á fraga que nos agarda ó final de este enorme tobogán de terra e pedras, e enlazamos un tramo do Trilho dos Combatentes da Travanca, que nos acolleu fai exactamente unha semana.
Por este camiño chegamos a Cunha, avanzando ata o punto onde voltamos a atopar o cartel que nos advirte das condicións de acceso ó monte nos períodos críticos de risco de incendio, e dende alí enlazamos coa pista aberta polo gasoducto, onde os meus compañeiros intentan resolver, sen éxito, as diferencias sindicais do grupo onde se gañan o xornal.
Atravesamos o Monte da Coroa, onde volvemos atopar un bosque mixto de carballos e piñeiros silvestres, e unha cantidade incrible de cogomelos, que intento capturar na memoria da cámara que Nacho tivo a ben deixarme para tal fin, e con estas e outras gracias termino perdéndome nunha interminable pista ata que desemboco, despois de camiñar en solitario quince minutos, nun cruce de camiños onde non hai nin unha soa sinalización.
Véxome na obriga de recorrer ás novas tecnoloxías, e gracias ó satélite, a miles de quilómetros de distancia, logro contactar cos meus compañeiros e voltar sobre os meus pasos para reunirnos no punto no que pasei sobre a indicación que me debuxaran no chan. Outra vez o eterno debate sobre os usos e costumes da montaña, e Zalo fai leña do árbore caído cando me lembra que non é a primeira vez que me perdo e, como na vez anterior, por culpa de querer levarme a casa un feixe de postais. Tampouco entendo a presa, e menos nun grupo tan reducido, despois de todo ¿a quen non lle gusta mirar esas imaxes para activar as lembranzas?.
Con estas amables discusións acercámonos os muíños do Poço das Cabanas, onde aínda insisto en levarme na mochila máis fotogramas destas construccións onde, non fai moito tempo, moían a materia prima para facer ese alimento básico da nosa dieta atlántica que é o pan. Ó pouco de deixar ás nosas costas o conxunto de muíños rompe a chover, bañando os enormes pastizais e ameazando con empapar tamén as nosas roupas, polo que temos que alixeirar o paso para non chegar enchoupados ó coche, despois de cinco horas e catorce quilómetros secos. Por fortuna os nosos impermeables impiden que o zume das nubes nos amole a tarde de domingo e para celebralo, despois de recoller o vehículo que nos truxo ata aquí, imos a tomar uns finos a Ramarigâes, facendo plans para o próximo domingo: a uns espéranos as terras de A Lama, a outros O Courel. Que a forza nos acompañe para sorrirlle, unha vez máis, ó espertador.
Suscribirse a:
Entradas (Atom)
